Troszkę na marginesie dyskusji o czającym się zakazie wprowadzania psów na część szlaków w Karkonoszach: w ostatnim czasie w Dzienniku Ustaw opublikowano kilka rozporządzeń wyznaczających specjalne obszary ochrony siedlisk, por.:
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Chłodnia w Cieszkowie (PLH020001), (Dz.U. z 2017 r. poz. 501);
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Torfowisko Mieleńskie (PLH040018), (Dz.U. z 2017 r. poz. 502);
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Panieńskie Skały (PLH020009), (Dz.U. z 2017 r. poz. 527);
mnie rzecz jasna od razu naszło szereg pytań: jak specjalny obszar ochrony siedlisk ma się do możliwości turystycznej eksploracji danej miejscówki, czy wiąże się to z jakimiś obostrzeniami jeśli chodzi o wprowadzanie psów, etc?
Przewijając do początku, niewprawnym okiem prawnika — może i zainteresowanego tematyką ochrony przyrody, ale przecież wyłącznie teoretyka, który próbuje jakoś rzeczy rozkminić — specjalny obszar ochrony siedlisk to jedna z form ochrony przyrody wyznaczany w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony tych gatunków (art. 5 pkt 19 ustawy o ochronie przyrody).
Każdy specjalny obszar ochrony siedlisk wchodzi — obok obszarów specjalnej ochrony ptaków i obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty — w skład sieci obszarów Natura 2000 (art. 5 pkt 2b i art. 25 ustawy o ochronie przyrody) — i tu już jesteśmy prawie w domu jeśli chodzi o sposób ochrony przyrody, a także wynikające z niego zakazy i nakazy:
- specjalny obszar ochrony siedlisk jest wyznaczany, zmieniany lub likwidowany w drodze rozporządzenia ministra środowiska po uzgodnieniu z Komisją Europejską (!) oraz w terminie 6 lat od zatwierdzenia obszaru jako mającego znaczenie dla Wspólnoty; nadzór nad obszarami Natura 2000 sprawuje regionalny dyrektor ochrony środowiska (RDOŚ) lub dyrektor urzędu morskiego (art. 27a ustawy);
- dla obszaru Natura 2000 sporządza się 10-letnie plany zadań ochronnych, oczywiście w trybie przepisów o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko — czyli przy udziale społeczeństwa (art. 28 ustawy); sam plan ochronny sporządza się oczywiście na okres 20-letni (art. 29 ustawy);
- co do zakazów na obszarach Natura 2000: zgodnie z art. 33 ustawy o ochronie przyrody zabrania się „podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000” — ustawodawca precyzuje, że mowa tu jest o pogarszaniu stanu siedlisk przyrodniczych, wpływania negatywnie na gatunki chronione oraz pogarszaniu integralności obszaru lub jego powiązań z innymi obszarami (art. 33 ustawy plus odstępstwa z art. 34 ustawy);
- jednak wyznaczenie obszaru Natura 2000 nie oznacza ograniczenia działalności gospodarczej, rolnej, leśnej, łowieckiej i rybackiej (sic!) oraz amatorski połów ryb — jeżeli nie oddziałuje znacząco negatywnie na cele ochrony obszaru Natura 2000 (oraz poza terenami parków narodowych i rezerwatów) — przyznać trzeba, że zdanie o „znacząco negatywnym” oddziaływaniu, które nie wiadomo kto ma ocenić jest majstersztykiem (art. 36 ustawy o ochronie przyrody);
- wbrew pozorom nie jest to takie nieistotne: zgodnie z art. 127 pkt 1 lit. e ustawy o ochronie przyrody umyślne naruszenie zakazów obowiąujących na obszarach Natura 2000 podlega karze aresztu albo grzywny (zainteresowanych jak to może wyglądać w praktyce odsyłam do tekstu „Ile wynosi mandat za wejście z psem na teren Parku Narodowego — objęty ochroną ścisłą lub czynną?”).
Podsumowując: specjalny obszar ochrony siedlisk na szczęście nie oznacza, że nie można przejść się tamtędy — i to z psem — czego sobie i P.T. Czytelnikom serdecznie życzę.