Dawno nie było nic o prawie pracy, zatem czas na nadrobienie zaległości. Dziś będzie o tym czym jest i kiedy się należy odprawa za zwolnienie z pracy (fachowo: odprawa pieniężna z tytułu rozwiązania umowy o pracę).
Będzie w punktach, bazując na ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników:
- obowiązek wypłaty odprawy za zwolnienie z pracy spoczywa wyłącznie na pracodawcy, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników (art. 1 ust. 1 ustawy);
- zasadniczo odprawa przysługuje w przypadku zwolnienia grupowego (art. 8 ust. 1);
- jednak zwolnienie indywidualne, choćby nawet pojedynczego pracownika, nie pozbawia go prawa do odprawy, pod warunkiem jednak, że przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie dotyczy pracownika, a równocześnie przyczyna ta jest wyłącznym powodem uzasadniającym rozwiązanie umowy o pracę (art. 10 ust. 1);
- odprawa należy się nie tylko przy wypowiedzeniu umowy o pracę przez pracodawcę, rozwiązanie w drodze porozumienia także może uzasadniać nabycie prawa do odprawy, pod warunkiem, że spełnione są warunki w postaci zwolnienia grupowego lub w zakresie przyczyny, która nie dotyczy pracownika (art. 10 ust. 1, art. 1 ust. 2);
- wysokość odprawy zależna jest od stażu pracy u danego pracodawcy: 1-miesięczne wynagrodzenie, jeśli pracownik pracuje krócej niż 2 lata, dwie pensje, jeśli zatrudniony jest od 2 do 8 lat oraz trzy wypłaty jeśli pracował przeszło 8 lat;
- oczywiście okresy stażu pracy oblicza się (podobnie jak okresy wypowiedzenia z kodeksu pracy) do dnia rzeczywistego rozwiązania stosunku pracy, nie do dnia złożenia oświadczenia o rozwiązaniu — słowem: okres wypowiedzenia jest wliczany do stażu pracy, a zatem od niego także zależne są tego rodzaju uprawnienia pracownicze;
- nie ma natomiast znaczenia rodzaj umowy o pracę — odprawa będzie się należała zarówno przy rozwiązaniu umowy zawartej na czas nieokreślony, określony, jak i próbnej (ale ustawy nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na podstawie mianowania — art. 11);
- ważne: prawa do odprawy nie wyklucza także rozwiązanie stosunku pracy wskutek nieprzyjęcia przez pracownika zaproponowanych (zmienionych) warunków zatrudnienia (wypowiedzenie zmieniające, art. 42 par. 3 kodeksu pracy) — nie wyklucza czyli: nie jest tak, że na pewno się należy, ale też i nie jest tak, że na pewno się nie należy; wszystko zależeć będzie bowiem właśnie od tego czy przyczyna rozwiązania umowy o pracę leżała wyłącznie po stronie pracownika, co czasem tłumaczy się jako „czy odmowa przyjęcia zaproponowanych nowych warunków była racjonalna?”
Ale o tym może więcej w którymś z najbliższych odcinków :-) Bardzo proszę nie odchodzić od odbiorników, po niedługiej przerwie dalszy ciąg programu.
PS i całkowicie z ostatniej chwili: chyba są wątpliwości co do konieczności stosowania ustawy o zwolnieniach grupowych w przypadku wypowiedzenia warunków umowy o pracę. Tak przynajmniej sugeruje postanowienie Sądu Najwyższego z 11 lutego 2015 r. o przekazaniu tego zagadnienia prawnego do rozpoznania powiększonemu składowi SN (sygn. akt I PZP 7/14).