Kontynuując temat nowych dowodów osobistych — było już m.in. o braku obowiązku wymiany posiadanego już dokumentu na wzór obowiązujący od 1 marca 2015 r. oraz o możliwości złożenia wniosku o dowód przez internet — czas wspomnieć o jeszcze jednej istotnej innowacji. Otóż od wczoraj powstał urzędowy wykaz unieważnionych dowodów osobistych, w którym rejestrowane będą wszystkie dowody, które zostały unieważnione lub utracone przez ich posiadaczy.
Najsamprzód czas na łyk teorii: dowód osobisty może zostać unieważniony na przykład w przypadku jego zgubienia, a także jeśli zmianie uległy informacje zawarte w dowodzie (prócz zmiany adresu — mowa jest oczywiście o dowodach wydawanych do końca lutego 2015 r.), zmiany wyglądu twarzy w sposób utrudniający identyfikację osoby, czy też uszkodzenia dowodu osobistego (art. 50 ustawy o dowodach osobistych).
(Wcale nie na marginesie: ustawa nakłada na nas obowiązek, w przypadku znalezienia cudzego dowodu, oddania go w dowolnej gminie, na policji. Taki odbiorca dowodu osobistego ma obowiązek niezwłocznie przekazać go organowi wydającemu, w celu unieważnienia dokumentu. Można też dokument przekazać jego posiadaczowi, który może jednak zgłosić jego utratę w celu unieważnienia — i wyrobienia nowego dowodu osobistego, por. art. 49 ustawy).
Natomiast każdy przypadek unieważnienia dowodu osobistego będzie odnotowany w prowadzonym przez MSW wykazie, do którego bezpłatny będzie ma mieć dostęp każda osoba (nie trzeba wykazywać interesu prawnego), pod warunkiem jednak, iż będzie potrafiła wskazać jego serię i numer.
z ustawy o dowodach osobistych
art. 53. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi w formie elektronicznej wykaz unieważnionych dowodów osobistych zawierający serie i numery unieważnionych dokumentów oraz serie i numery błędnie spersonalizowanych lub utraconych blankietów dowodów osobistych.
art. 74. 1. Każdy może uzyskać dostęp do wykazu unieważnionych dowodów osobistych, o którym mowa w art. 53, po uwierzytelnieniu się w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, pod warunkiem wskazania serii i numeru sprawdzanego dowodu osobistego.
2. Dostęp do wykazu, o którym mowa w ust. 1, jest rejestrowany i nieodpłatny.
Poza tym dane te gromadzone będą (a właściwie są: piszę te słowa już w marcu 2015 r.) w Rejestrze Dowodów Osobistych (art. 56 pkt 4 ustawy o dowodach osobistych), a także przekazywane do Systemu Informacyjnego Schengen (Rozporządzenie MSW z 20 listopada 2014 r. w sprawie prowadzenia Rejestru Dowodów Osobistych, Dz.U. z 2014 r. poz. 1709). Równocześnie zlikwidowany została ewidencja wydanych i unieważnionych dowodów osobistych, a dane z niej przekazane do RDO.
I teraz taka myśl: mam nadzieję, że ów wykaz dowodów unieważnionych — a więc: zgubionych, skradzionych — będzie doskonałym batem na oszustów, wyłudzaczy i innych cwaniaków, a równocześnie codziennym narzędziem w pracy bankowców, pożyczkodawców, etc. W końcu art. 20a ustawy o informatyzacji to także ePUAP, zatem wyszukiwarka numerów unieważnionych dowodów osobistych powinna być publicznie dostępna — dla każdego (por. informacje opublikowane na stronie MSW („Udostępnianie danych z Rejestru Dowodów Osobistych”).
Co ciekawe tej funkcjonalności w ePUAP brak — jest tylko wniosek odnoszący się do stanu prawnego sprzed 1 marca 2015 r., a więc wymagający m.in. określenia interesu prawnego. Zatem po raz n-ty może się okazać, że mamy przepis, który nie jest wykonywany.
No ale ePUAP jest znany z tego, że właściwie nie nadaje się do niczego…
PS Taka ciekawostka: na dowodzie napisałem sobie numer telefonu „ICE” oraz grupę krwi — to są ważniejsze sprawy niż kolor oczu czy wzrost; generalnie nikomu to nie przeszkadza (np. notariuszom, urzędnikom, etc.). Natomiast znalazła się raz kiedyś pewna urzędniczka na pl. Nowy Targ, której zdaniem powodowało to nieważność dokumentu — i odmówiła mi przyjęcia jakiegoś tam wniosku (na szczęście miałem ze sobą prawo jazdy). W sprawie złożyłem skargę (via ePUAP) i urząd przyznał mi rację — dowód jest ważny, natomiast powinienem zostać pouczony o konieczności jego wymiany (ze względu na niedopuszczalne dopiski). I tak byłoby da capo al fine, ponieważ ja i tak dopisałbym tam te informacje…