Wiosna, ludzie wsiedli na rowery, można to odczuć zarówno na trasie, jak i zauważyć w mediach. Co ciekawe wśród pedałujących nadal panuje duże niezrozumienie jeśli chodzi o zasadę ruchu prawostronnego także na drogach dla rowerów lub wyznaczonych pasach (o tym więcej wkrótce), natomiast w prasie przewija się ostatnio temat: jazda rowerem po chodniku i jej konsekwencje.
Okazuje się bowiem, że spryciarze we Wrocławiu postawiły stacje roweru miejskiego w takich miejscach, że depnięcie z miejsca oznacza naruszenie zakazu jazdy rowerem po chodniku. A że w pobliżu potrafi czaić się patrol straszników miejskich — mandat murowany.
Stąd pytania: jak to jest z tym rowerem na chodniku: czy faktycznie jest niedozwolone poruszanie się rowerem wzdłuż chodnika i jakie konsekwencje mogą spotkać śmiałka?
Podstawowe założenie: kierujący rowerem w pierwszym rzędzie powinien korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów (art. 33 ust. 1 PoRD). Poza tym dla wszystkich pojazdów jest jezdnia (szokujący truizm).
Zgodnie z kodeksem drogowym rower może pojawić się na chodniku wyjątkowo, w szczególnych sytuacjach:
art. 33 ust. 5 ustawy prawo o ruchu drogowym:
Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jest dozwolone wyjątkowo, gdy:
1) opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem;
2) szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów;
3) warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła), z zastrzeżeniem ust. 6.
Literalnie rzecz ujmując: niezależnie od tego gdzie ustawiono stanowisko roweru miejskiego, jazda rowerem po chodniku jest możliwa wyłącznie w tych trzech ściśle określonych wypadkach, nie zmienia stanu rzeczy okoliczność, że miasto czy ktoś tam postawił stojaki na chodniku.
W każdej sytuacji trzeba też pamiętać, że chodnik jest dla pieszych, zatem to pieszy będzie miał na nim bezwzględne pierwszeństwo, a kolarz ma obowiązek jechać powoli i zachować szczególną ostrożność (o tym jest właśnie art. 33 ust. 6 PoRD).
Jest jeszcze przepis-gąbka, z którego wywodzi się mandat za chodnikopedałowanie: mówię o art. 26 ust. 3 pkt 3 mówi o tym, że kierującym pojazdem (którym jest także rower!) zabrania się „jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych” (oczywiście art. 33 ust. 5 kodeksu drogowego jest w tym zakresie lex specialis).
Co do samej sankcji to wysokość mandatu za jazdę rowerem po chodniku określona jest w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń. Mamy tam m.in.:
- poz. 78 (przecinanie się kierunków ruchu): jazda wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych innym pojazdem niż pojazd silnikowy — 100 złotych,
- poz. 103 (Przepisy o ruchu rowerów, motorowerów, pojazdów zaprzęgowych oraz ruchu zwierząt): naruszenie przez kierującego rowerem przepisów o korzystaniu z chodnika lub drogi dla pieszych — 50 złotych.
Moim zdaniem przepisy te mówią właściwie o tym samym, wskazując jednak inną podstawę w rubryce „przepis naruszony” (ten pierwszy odwołuje się do art. 26 ust. 3 pkt 3 PoRD, ten drugi do art. 33 ust. 5 PoRD) i muszę przyznać, że czuję się tu nieco bezbronny: wszakże naruszenie przepisów o korzystaniu z chodnika może chyba oznaczać jazdę rowerem wzdłuż tego chodnika, więc nie umiem odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób wybierana jest norma do wlepienia mandatu… No chyba że w praktyce jest to mandat nie tyle za coś co nazywa się jazda rowerem po chodniku, ale zaniemanie racji w kwestii „myślałem, że bardzo pada, a pan włada mówi, że to tylko mżawka”).
A na podsumowanie nasz polski Jello Biafra: