A więc po spacerze z Kuatą i po solidnej porcji pierogów z truskawkami, przy kufelku czegoś przepysznego, można się skupić i poświęcić dwa kwadranse na sklecenie kilku zdań o dzisiejszym wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym stwierdzono niekonstytucyjność przepisu określającego wysokość odszkodowania za naruszenie autorskich praw majątkowych na trzykrotność stosownego wynagrodzenia (wyrok TK z 23 czerwca 2015 r., SK 32/14). Zwłaszcza, że jest już komunikat prasowy na stronie Trybunału.
Warto zatem zauważyć, że o takim orzeczeniu przesądziło przyjęcie, iż określone art. 79 pr.aut. zryczałtowane odszkodowanie za naruszenie praw autorskich narusza konstytucyjną zasadę ochrony własności oraz równości wobec prawa — prowadząc do nieuzasadnionego i nieproporcjonalnego uszczuplenia majątku podmiotu zobowiązanego do zapłacenia takiego odszkodowania.
Co ciekawe TK miał zauważyć, iż charakter praw autorskich sprawia, że generalnie każdy utwór można stosunkowo łatwo kopiować, utrudniając dochodzenie praw przez pokrzywdzonych. Stąd też zdaniem Trybunału ustawodawca może tworzyć przepisy umożliwiające określanie wysokości odszkodowania w sposób zryczałtowany, bez szczegółowego określania wysokości szkody. Dopuszczalne byłoby nawet stosowanie takich rozwiązań, kiedy wysokość otrzymanego odszkodowania przekraczałaby wysokość realnie poniesionej szkody.
Jednak nie w każdym przypadku i nie bez granic, a to dlatego, że:
Niedopuszczalne jest, by uprawniony z tytułu autorskich praw majątkowych uzyskiwał możliwość dochodzenia takiego roszczenia odszkodowawczego, które całkowicie odrywałoby się od wielkości poniesionej przez niego szkody i stanowiło jej wielokrotność. Wprowadzanie do roszczenia odszkodowawczego elementów ryczałtowości nie może prowadzić do całkowitego zagubienia proporcji pomiędzy wielkością poniesionej szkody a tymże odszkodowaniem. Tymczasem rozwiązanie zawarte w zaskarżonym przepisie prowadzi do takiej sytuacji. W ocenie Trybunału ustawodawca, kształtując analizowane roszczenie, zastosował wobec sprawcy deliktu zbyt dotkliwą sankcję.
Proporcjonalność natomiast jest przecież — w kontekście ograniczenia praw i wolności konstytucyjnych, a własność pieniędzy, które trzeba wydać na takie odszkodowanie — także wartością chronioną konstytucyjnie: art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Stąd też tak daleko idąca ochrona twórców — polegająca na bardzo silnej ingerencji w majątek podmiotów w zawiniony sposób naruszających prawo autorskie — uznana została za niedopuszczalną.
Co istotne (mowa jest o tym w ostatnim akapicie informacji prasowej): dzisiejszy wyrok w żaden sposób nie może być rozumiany jako uchylający odpowiedzialność za naruszenie autorskich praw majątkowych. Twórcom nadal przysługuje cały katalog uprawnień odszkodowawczych; tyle, że nie da się już przeginać (i na przykład proponować 750 zł zamiast różnych cudów).