Całkowicie na marginesie: we wczorajszym wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zmieniony kilkanaście miesięcy czas pracy pracowników radiologii — słowem: wydłużenie czasu pracy tej grupy zawodowej — nie jest sprzeczny z konstytucją (wyrok TK z 29 września 2015 r., K 14/14).
W sprawie badano zgodność art. 93 ust. 1 oraz art. 94 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, który określa czas pracy pracowników podmiotów leczniczych jako 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy (przepis stanowi zatem lex specialis względem art. 129 par. 1 kp).
Tymczasem wcześniejsze regulacje określały czas pracy pracowników m.in. radiologii, radioterapii i jeszcze paru innych zawodów związanych z promieniowaniem na 5 godzin na dobę i 25 godzin w tygodniu (art. 32g ust. 3 uchylonej już ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, w notatce prasowej mówią, że norma taka wprowadzona została w 1974 r.).
art. 93 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej:
Czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym, z zastrzeżeniem art. 94 ust. 1, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Zdaniem Trybunału zrównanie czasu pracy pracowników radiologii z innymi zawodami medycznymi — bez rekompensaty w postaci zwiększenia wynagrodzenia — nie stanowi naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej, nie odbiera praw słusznie nabytych i nie dyskryminuje pracowników, którym ze względów BHP kiedyś ten czas pracy skrócono (wzorcem kontroli był m.in. art. 66 ust. 1 Konstytucji RP gwarantujący bezpieczne i higieniczne warunki pracy).
TK wskazał, że zmiany mogą wynikać przede wszystkim z postępu technicznego — narażenie na promieniowanie jonizujące zostało znacząco zmniejszone. Oznacza to, że odpadła przesłanka uzasadniająca zróżnicowanie czasu pracy różnych kategorii zawodowych w obrębie jednego zakładu opieki zdrowotnej. Rozwiązaniem dla zapewnienia bezpieczeństwa w pracy nie jest skracanie czasu pracy, lecz zachowanie standardów wykonywania badań, utrzymanie procedur i szkolenie pracowników w zakresie środków ochrony i nadzór dozymetryczny.
Zamiast komentarza: podejrzewam, że wyrok Trybunału odbije się szerokim echem wśród pracowników placówek medycznych prowadzących działalność przy użyciu promieniowania jonizującego. Nikt nie jest zadowolony kiedy się okazuje, że przywilej nie był dany na zawsze — i znajdują się kryteria pozwalające na jego zgodne z prawem odebranie.
Z punktu widzenia prawnika wyrok jest ciekawym przyczynkiem do rozważań o zasadzie ochrony praw słusznie nabytych — czyli kiedy pewne przywileje mogą zostać odebrane (właśnie ze względu na zmianę warunków, na przykład zmiany w technice skutkujące zmniejszeniem niekorzystnych czynników).