Kontynuując nurt amatorskiego glosatora czas na trzy akapity o kolejnej świeżutkiej uchwale Sądu Najwyższego — tym razem odnoszącej się do zagadnienia: jak wygląda odpowiedzialność za bezumowne zajmowanie lokalu mieszkalnego (art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy).
uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2015 r.
Odpowiedzialność odszkodowawcza osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego, przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, ma charakter odpowiedzialności in solidum.
Uchwałę podjęto w odpowiedzi na następujące wątpliwości prawne:
1. Czy zobowiązanie osób zajmujących lokal bez tytułu prawnego w rozumieniu art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego jest zobowiązaniem solidarnym;
2. w przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie pierwsze — czy zobowiązanie to dzieli się na równe części, czy też o rozmiarze długu poszczególnych współdłużników decyduje zakres korzystania przez nich z zajmowanego bez tytułu prawnego lokalu?
Problem dotyczył interpretacji przepisu, zgodnie z którym lokatorzy zajmujący mieszkanie bez umowy zobowiązani są — oprócz opuszczenia mieszkania — do zapłaty odszkodowania w wysokości hipotetycznego czynszu przysługującego właścicielowi lokalu w przypadku wynajęcia mieszkania (art. 18 ust. 2 ustawy). Sęk w tym, że przepis nie precyzował w jakiż to sposób odpowiadają owe „osoby zajmujące lokal” — każdy za siebie? a może właśnie solidarnie? a może w częściach równych? — stąd też pojawiła się konieczność wyjaśnienia wątpliwości.
art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego
1. Osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.
2. Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.
Uchwała daje odpowiedź następującą: odpowiedzialność za bezumowne zajmowanie lokalu wygląda tak, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich z nich łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a jeśli którykolwiek z lokatorów zapłaci, to zwolnieni z odpowiedzialności są wszyscy lokatorzy (art. 366 par. 1 kc) — natomiast później dłużnicy mogą się ze sobą porozliczać.