Powrót do poprzedniego nazwiska po rozwodzie (art. 59 kodeksu rodzinnego)

A skoro kilka dni temu było o tym, że w Dzienniku Ustaw ukazał się tekst jednolity kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U. z 2015 r. poz. 2082) — i skoro od kilku miesięcy można wziąć ślub poza Urzędem Stanu Cywilnego — to dziś warto poświęcić trzy akapity przepisowi pozwalającemu na powrót do poprzedniego nazwiska po rozwodzie (art. 59 krio).

art. 59 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który w skutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

Ten przepis jest dość prosty i nie powinien budzić większych komplikacji (a zdaje się, że czasem budzi). Dla zwiększenia jego jasności warto zatem wskazać, że:

• powrócić do nazwiska sprzed ślubu może tylko ten małżonek, który nazwisko zmienił w związku ze ślubem (art. 25 krio, ale o tym może innym razem);
• przepis nie może być zatem rozumiany jako możliwość „przy okazji” zmiany noszonego nazwiska (por. O wniosku o zmianę imienia i nazwiska);
• na decyzje mamy kwartał — stosowne oświadczenie trzeba złożyć w ciągu 3 miesięcy od uprawomocnienia orzeczenia o rozwodzie — podkreślam: od uprawomocnienia się rozwodu, nie od orzeczenia o rozwodzie (wierzę, że przedwczesny wniosek jest odwalany);
• istotne: oświadczenie o powrocie do nazwiska panieńskiego (kawalerskiego) składamy przed kierownikiem USC lub konsulem — nie wysyłamy papierów do sądu orzekającego o rozwodzie, nie wzmiankujemy o takim zamiarze w pismach procesowych (nie można go złożyć np. w ambasadzie — por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 marca 1996 r., III ARN 78/95, w którym podkreśla się, że kierownik USC musi być obecny przy złożeniu oświadczenia);
• przywrócenie nazwiska nie wymaga formy decyzji administracyjnej (i nie ma co czekać na jakiekolwiek papiery) — kierownik USC robi co ma zrobić na podstawie wniosku złożonego przez rozwiedzionego małżonka, i już (por. wyrok WSA w Gliwicach z 8 lutego 2013 r., sygn. akt II SAB/Gl 59/12);
• ważne: powrót do poprzedniego nazwiska po rozwodzie ma charakter osobisty i nie zależy od decyzji ex-małżonka, który „udostępnił” swego nazwiska w związku zawarciem małżeństwa — nawet jeśli teraz chciałby on „odzyskać” nazwisko dla siebie (postanowienie SN z 27 lutego 1978 r., sygn. akt IV CZ 11/78).

I to by właściwie było na tyle jeśli chodzi o art. 59 krio.