Takie przypadki godzi się omawiać tylko o 13.13, w piątek 13 — zaraz sami zobaczycie dlaczego. A będzie o tym czy wywołana pechem dwumiesięczna niemożność dodzwonienia się do sądu może być przesłanką do wnioskowania o przywrócenie terminu na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku? (na bazie postanowienia NSA z 21 marca 2013 r. (II GZ 114/13).
Sprawy miały się następująco: Krajowa Rada Radców Prawnych odrzuciła wniosek kandydata o wpis na listę radców prawnych. W toku postępowania odwoławczego prawnik złożył do WSA skargę na uchwałę odmawiającą wznowienia postępowania w sprawie tego wpisu, skarga została oddalona (wyrok WSA w Warszawie z 2 października 2012 r., VI SA/Wa 856/12)
Już 11 grudnia 2012 r. prawnik złożył wniosek o doręczenie tego wyroku z uzasadnieniem — i równocześnie złożyć wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności.
Skarżący argumentował przy tym, iż do uchybienia terminu doszło wskutek odległości dzielącej miejscowość, w której zamieszkuje, od siedziby sądu: nie mógł przyjechać na rozprawę, która była 2 października, zatem od października do listopada 2012 r. wielokrotnie próbował się dodzwonić do sądu (bezskutecznie), zarazem „pozostawał również w uzasadnionym przekonaniu, że sentencja wyroku wydanego pod nieobecność skarżącego na rozprawie będzie doręczona z urzędu, bowiem wynika to z przepisów prawa i doświadczenia zawodowego skarżącego, zatrudnionego na stanowisku asystenta sędziego w sądzie karnym” (sic!). Po jakimś miesiącu prawnik doszedł do przekonania, że skoro nie dostał żadnego pisma, to wyroku na pewno nie ma. Co ciekawe mimo tegoż przeświadczenia 2 grudnia 2012 r. wysłał do sądu zapytanie listelowe, na które sąd odpowiedział 4 grudnia 2012 r. — o czym aplikant dowiedział się 6 grudnia 2012 r. (sic!).
WSA niestety odmówił przywrócenia terminu na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku — warunkiem skutecznego przywrócenia terminu jest bowiem brak winy w uchybieniu tego terminu, tymczasem w tej sprawie nie zaszło nic więcej jak niezachowanie należytej staranności przy prowadzeniu własnych spraw. Poza tym zdaniem sędziów w świetle doświadczenia życiowego niemożliwe jest, by ktoś nie mógł się dodzwonić do sądu przez bite dwa miesiące, zarazem wezwanie na rozprawę wraz z pouczeniem zostało mu prawidłowo doręczone — zaś sam wyrok nie został mu doręczony z urzędu z tego względu, iż został ogłoszony na rozprawie.
Aspirujący do togi wniósł zatem do NSA zażalenie: skoro przez dwa miesiące bezskutecznie próbował się dodzwonić do sądu, to nie można powiedzieć, że brak winy nie jest uprawdopodobniony. Co więcej „jako asystent sędziego jest osobą o nieskazitelnym charakterze i nieposzlakowanej opinii, a wszystkie okoliczności niniejszej sprawy jednoznacznie wskazują, iż dołożył należytej staranności w prowadzeniu swoich spraw. Nie mogąc dodzwonić się do Sądu być może padł ofiarą szczególnego pecha, lecz to nie oznacza, że nie mógł mu się ów pech przydarzyć”.
Niestety, NSA nie podzielił jego stanowiska: prawnik powinien był w sposób wiarygodny uprawdopodobnić istnienie przesłanki wskazującej na brak winy w uchybieniu terminu (uprawdopodobnienie to nie jest przy tym dowodem, lecz jego ekwiwalentem). W takim przypadku przez brak winy rozumie się wykazanie, iż obywatel dopełnił maksymalnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej — natomiast sąd nie jest związany twierdzeniami wniosku.
Skoro tak, to skarżący rzeczywiście nie uprawdopodobnił braku winy w niedochowaniu terminu na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku. Twierdzenie o dwumiesięcznej niemożności skontaktowania się z WSA w Warszawie uznane zostało za gołosłowne, zwłaszcza, że można było ustalić inny numer telefonu, adres poczty elektronicznej lub numer faksu. Odczekanie aż 2 miesięcy od znanej daty wyrokowania na podjęcie efektywnych działań świadczy o przekraczającym wszelką miarę braku staranności.
Tak oto nie ma precedensu, pech nadal nie trafił na listę przyczyn, które można podać w standardowym wniosku o przywrócenie terminu na dokonanie czynności procesowej.
Co za pech!