Czysto informacyjnie: lada dzień wchodzi w życie spora nowelizacja ustawy o stowarzyszeniach doprecyzowująca zasady powoływania i funkcjonowania stowarzyszeń zwykłych (ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2015 r. poz. 1923), natomiast dokładnie wczoraj w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie MSWiA określające sposób prowadzenia ewidencji stowarzyszeń zwykłych (rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 maja 2016 r. w sprawie prowadzenia ewidencji stowarzyszeń zwykłych, jej wzoru oraz szczegółowej treści wpisów, Dz.U. z 2016 r. poz. 664).
W znowelizowanych przepisach o stowarzyszeniach zwykłych rzucają się w oczy następujące reguły:
- chociaż stowarzyszenie zwykłe nadal nie ma osobowości prawnej, to jednak może ono we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania (czyli mamy do czynienia z ułomną osobą prawną) oraz uzyskuje zdolność sądową (art. 40 ust. 1a);
- każdy członek stowarzyszenia zwykłego będzie odpowiadał całym swoim majątkiem za zobowiązania stowarzyszenia (solidarnie z innymi członkami oraz z samym stowarzyszeniem, jednak pod warunkiem bezskutecznej egzekucji z majątku organizacji);
- zmienia się procedura powoływania stowarzyszenia zwykłego i zgłaszania tego faktu do ewidencji prowadzonej przez starostę (jako organ nadzoru);
- stowarzyszenie zwykłe może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do ewidencji, która to czynność powinna nastąpić w ciągu 7 dni od złożenia wniosku (art. 40a ustawy);
- stowarzyszenie zwykłe może mieć (wieloosobowy) zarząd ale nie musi — w takim przypadku reprezentuje je (jednoosobowo) przedstawiciel. W każdym przypadku zakres umocowania dotyczy wyłącznie czynności nie przekraczających zwykłego zarządu (art. 41a ust. 2-3)
- z zakazów (art. 42 ustawy) znika przyjmowanie darowizn, spadków i zapisów — art. 42 ust. 2 wprost mówi, że dotąd zakazane formy finansowania działalności stowarzyszeń stają się dozwolone („stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na działalność ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz ofiarności publicznej”);
- pojawia się możliwość przekształcenia stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie „rejestrowe” (art. 42a-42e ustawy) — jednak wyłącznie za jednomyślną uchwałą jego członków;
- dla już istniejących stowarzyszeń zwykłych ważny jest przepis art. 10 ust. 1 nowelizacji: otóż mają one 24-miesięczny okres przejściowy, w czasie którego należy złożyć wniosek o wpis do ewidencji — pod rygorem rozwiązania stowarzyszenia z mocy prawa.
Q.E.D.