A teraz coś z całkiem innej beczki: w Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP — wprowadzającą Wojska Obrony Terytorialnej (ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2016 r. poz. 2138).
W bardzo dużym skrócie Wojska Obrony Terytorialnej to nowy rodzaj sił zbrojnych — czyli WOT ustawowo stoi na równi z Wojskami Lądowymi, Siłami Powietrznymi, Marynarką Wojenną oraz Wojskami Specjalnymi (art. 3 ust. 3 pkt 5 ustawy) — a skoro jest nowy rodzaj wojsk, to jest też nowy, całkiem odrębny dowódca (Dowódca Wojsk Obrony Terytorialnej, art. 3 ust. 4a, art. 11c).
Poza tym oko laika zwróciło uwagę na to, że:
- kategoria D nie chroni już przed służbą w czasie pokoju (kiedyś to byłby szok!) — taki wojak oczywiście nadaje się do Wojsk Obrony Terytorialnej (art. 30a ust. 1 pkt 3);
- cóż z tego, że rząd obniża wiek emerytalny, skoro równocześnie… podwyższa wiek obowiązkowej służby wojskowej (do końca roku, w którym mężczyzna kończy 55 lat, a podoficerowie i oficerowie — do 63 roku życia, art. 58 ust. 1, por. art. 34 w odniesieniu do kwalifikacji);
- jeśli ktoś się martwi czy WOT to partyzantka czy cywilbanda — czy też jednak wojsko (ważne w kontekście Konwencji haskiej IV z 1907 r.) — znowelizowany art. 59 ust. 1 pkt 3 wyraźnie zalicza osoby pełniące terytorialną służbę wojskową do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej („żołnierz OT”, art. 98i ust. 3);
- czas trwania służby żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej wynosi od 1 roku do 6 lat i może być przedłużony (art. 98j);
- warunki, które musi spełniać przyszły żołnierz określa art. 98k ust. 3, m.in.: obywatelstwo polskie, ukończone 18 lat, brak karalności za przestępstwo umyślne, odpowiednie wykształcenie (przekłada się na stopień wojskowy — ale jeśli to pierwsza służba, i tak startuje się od szeregowego, ust. 6);
- ustawa przewiduje preferencje dla rekomendowanych członków „proobronnych organizacji pozarządowych”, które podpisały porozumienie z MON (art. 98k ust. 5);
- służbę w Wojskach Obrony Terytorialnej można odbywać na dwa sposoby: rotacyjnie lub dyspozycyjnie. Służba rotacyjna odbywa się w jednostce co najmniej raz w miesiącu przez minimum dwa wolne od pracy dni. Żołnierz w służbie dyspozycyjnej stacjonuje w domu, lecz może być wezwany do stawienia się w jednostce. Niemniej nawet w domu trzeba robić gimnastykę („podnosić sprawność fizyczną”) i utrzymywać stały kontakt z jednostką (art. 98r);
- różnic między żołnierzem rotacyjnym i dyspozycyjnym jest więcej, tu zwrócę uwagę m.in. na to, że ten drugi nie jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 115 par. 13 pkt 8 kk — właściwie to w ogóle nie jest żołnierzem w rozumieniu kodeksu karnego (art. 115 par. 17 kk oraz art. 53 par. 36 kks).
Nowelizacja przepisów ustanawiająca Wojska Obrony Terytorialnej wchodzi w życie 1 stycznia 2017 r. — i tu właściwie jest najlepsze, bo o tworzących się jednostkach słyszę nie od dziś, np.:
Wojska Obrony Terytorialnej, te trzy pierwsze brygady, w zasadzie są już gotowe – a w każdym razie w ponad 50 proc. zorganizowane (…)
Minister Antoni Macierewicz poinformował, że zidentyfikowanych i przygotowanych do zaciągnięcia do Wojsk Obrony Terytorialnej jest ponad 10 tys. ochotników, którzy najpierw muszą przejść bardzo intensywne szkolenie. (21.XII.2016 — Żołnierze WOT — intensywne szkolenie)
lub
Wojska Obrony Terytorialnej będą odrębnym, piątym rodzajem sił zbrojnych. Do końca bieżącego roku utworzone zostaną trzy brygady: na Podlasiu, Lubelszczyźnie i Podkarpaciu. (07.XII.2016 — Spotkanie z Obroną Terytorialną)
Czy ktoś może objaśnić jakim więc cudem — w oparciu o jakie przepisy prawa — te jednostki już są formowane, a nabór prowadzony, skoro ustawa powołująca Wojska Obrony Terytorialnej wchodzi w życie za tydzień?!