Opublikowana w końcówce 2016 roku ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255) to także ciekawa zmiana mająca na celu ułatwić życie przedsiębiorców — w tym także prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą — a przynajmniej zmniejszyć niepewność obrotu gospodarczego.
Nowością w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej jest instytucja utrwalonej praktyki interpretacyjnej. To rozszerzenie dotychczasowej zasady, iż wydana interpretacja indywidualna wiąże organy administracji publicznej, a stosowanie się do uzyskanej interpretacji nie może być podstawą do stosowania sankcji (art. 10a ust. 2 u.s.d.g.).
Utrwalona praktyka interpretacyjna w założeniu ma zapewnić każdemu przedsiębiorcy możliwość bezpiecznego stosowania się do upublicznionych interpretacji indywidualnych, z uwzględnieniem jednak następujących warunków i ograniczeń:
- utrwalona praktyka interpretacyjna musi dotyczyć przepisów podatkowych i innych danin publicznych, składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne,
- pogląd wyrażony w utrwalonej praktyce interpretacyjnej musi być „dominujący” dla takiego samego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz takiego samego stanu prawnego;
- dla skutecznego powołania się na utrwaloną praktykę interpretacyjną należy pamiętać, iż praktyka ta musi „dominować” w interpretacjach wydawanych przez poprzednie 12 miesięcy.
art. 10a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
5. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku zastosowania się przedsiębiorcy do utrwalonej praktyki interpretacyjnej właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej.
6. Przez utrwaloną praktykę interpretacyjną, o której mowa w ust. 5, rozumie się wyjaśnienia zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, dominujące w wydawanych w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych oraz w takim samym stanie prawnym — w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego — interpretacjach.
Niestety, w mojej ocenie utrwalona praktyka interpretacyjna, chociaż może wyglądać bardzo ciekawie na papierze, może być przedmiotem dalszych sporów i bólu głowy przedsiębiorców: sęk przecież w ocenie czy dana wykładnia była „dominująca” przez cały poprzedni rok…
Sprawy na pewno nie rozwiąże nowy obowiązek publikacji na bieżąco wszystkich interpretacji w BIP organów administracji publicznej (art. 10b u.s.d.g.), w tym także tych, które były wydane przed wejściem w życie nowelizacji (zgodnie z art. 32 ustawy nowelizacyjnej organy mają na to 3 miesiące od wejścia w życie ustawy) — bo przecież nawet ten przepis nie nakłada na urzędników obowiązku oznaczania interpretacji stemplami „pogląd dominujący” lub „utrwalona praktyka interpretacyjna”.
Może się to skończyć falą kolejnych sporów — czy 90/10 to już utrwalona praktyka interpretacyjna, czy też jednak wykładnię norm można uznać za „dominującą” tylko przy 95-proc. skuteczności — no ale to już problemem dla rządu nigdy nie było.
Znowelizowane art. 10a-10b u.s.d.g. weszły w życie 1 stycznia 2017 r.