Pisałem jakiś czas temu tym, że nie tylko windykacja nieistniejącej wierzytelności może naruszać dobra rzekomego dłużnika, ale i sam wpis fikcyjnej należności do KRD może skończyć się nieciekawie (por. „20 tys. złotych zadośćuczynienia za wpisanie spornego długu do KRD” — tymczasem już za dwa tygodnie poszkodowanym będzie przysługiwało jeszcze jedno narzędzie.
Rozchodzi się oczywiście o opublikowaną kilka dni temu ustawę z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz. 933), która nowelizuje m.in. ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji — w ten sposób, że:
- czynem nieuczciwej konkurencji staje się przekazanie przez wierzyciela każdej informacji o długu z naruszeniem przepisów ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych;
- czynem nieuczciwej konkurencji będzie także brak wystąpienia przez wierzyciela o aktualizację lub usunięcie wpisu o zobowiązaniu dłużnika — jeśli oczywiście zajdą przesłanki dla zmiany informacji;
- co więcej czynu nieuczciwej konkurencji może dopuścić się także biuro informacji gospodarczej, które wbrew obowiązkowi nie usunie lub nie zaktualizuje danych o należności.
art. 17f ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (w brzmieniu od 1 czerwca 2017 r.)
1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie przez wierzyciela informacji gospodarczej do biura informacji gospodarczej z naruszeniem ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych albo niezażądanie przez wierzyciela aktualizacji albo usunięcia informacji gospodarczej mimo zaistnienia obowiązku jej aktualizacji albo usunięcia zgodnie z tą ustawą.
2. Czynem nieuczciwej konkurencji jest nieusunięcie albo niedokonanie przez biuro informacji gospodarczej aktualizacji informacji gospodarczej w przypadkach, gdy ustawa, o której mowa w ust. 1, nakłada na biuro obowiązek usunięcia albo aktualizacji tej informacji.
Dla jasności: z faktu, że takiego przepisu nie było dotąd w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie można wnosić, iż także dziś nie da się zakwalifikować fałszywej informacji o zobowiązaniu dłużnika jako czynu nieuczciwej konkurencji — wszakże takie działanie mieści się w ogólnej definicji (art. 3 uoznk), zaś cała wyliczanka (art. 5-17f uoznk) to tylko przykłady unaoczniające.
Przy okazji warto zwrócić uwagę na szereg istotnych zmian w samej ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych, m.in.:
- definicja informacji gospodarczej wprost kwalifikuje jako taką informację, że zdaniem dłużnika roszczenie jest przedawnione (art. 2 ust. 1 pkt 4 lit. i uuig);
- wprowadzono maksymalny 10-letni okres wymagalności zobowiązania konsumenta, które może być zgłoszone do BIG (art. 14 ust. 1 pkt 3 uig) — analogicznego przepisu nie ma w odniesieniu do zobowiązań na firmę (art. 15 uuig);
- wezwanie do zapłaty obowiązkowo musi zawierać informację o możliwości wniesienia sprzeciwu wobec zamiaru przekazania danych do biura (art. 15a ust. 2 uuig). Wierzyciel nie ma obowiązku uwzględnić sprzeciwu, nawet jeśli dłużnik powołuje się na przedawnienie roszczenia, ale musi uczynić taką adnotację na zgłoszeniu;
- dłużnik ma prawo wnieść udokumentowany sprzeciw bezpośrednio do biura — powołując się na nieaktualność, nieprawdziwość, niekompletność, a także przekazanie lub przechowywania niezgodnie z ustawą informacji gospodarczych (art. 21a uig). Skutkiem sprzeciwu dłużnika — jeśli zdaniem biura dotyczy ono nieistniejącego lub wygasłego zobowiązania — jest możliwość wstrzymania ujawniania takiej informacji w okresie do 30 dni;
- biuro informacji gospodarczych ma obowiązek automatycznie usunąć dane o długu konsumenta „nie później niż po upływie 10 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne”, także w przypadku roszczeń potwierdzonych prawomocnym orzeczeniem (art. 31 pkt 9 uuig);
- nowelizacja wprowadza także szereg przepisów o odpowiedzialności cywilnej wierzyciela, który przekazuje nieprawdziwą informację o należności lub nie powiadamia biura o okolicznościach uzasadniających usunięcie informacji — dla dłużników niebędących konsumentami właściwą drogą ma być albo kodeks cywilny albo ustawa o zwalczeniu nieuczciwej konkurencji (art. 44a uig), dla konsumentów — sam kodeks cywilny (i tu oczywiście obstawiam przepisy kc o deliktach, art. 44b uuig).
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2017 r., ale przepisy nowelizujące ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (art. 4 ustawy) oraz ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych (art. 11 ustawy) wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia — czyli 13 listopada 2017 r.