Krótko i na temat, ale skoro temat odszkodowania za hałas z lotniska na łamach „Czasopisma Lege Artis” pojawiał się wcześniej, to nie sposób przeoczyć świeżego orzeczenia SN odnoszącego się do problematyki zachowania terminu do złożenia wniosku o odszkodowanie za hałas z lotniska — czyli czy zawezwanie do próby ugodowej oznacza dopełnienie powinności z art. 129 ust. 4 poś?
uchwała Sądu Najwyższego z 12 maja 2017 r. (III CZP 7/17)
Wniesienie do sądu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, bez uprzedniego zgłoszenia roszczenia osobie obowiązanej do jego zaspokojenia, prowadzi do zachowania dwuletniego terminu przewidzianego w art. 129 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. — Prawo ochrony środowiska (jedn. tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 519) również wtedy, gdy odpis wniosku został doręczony tej osobie po upływie tego terminu.
Uchwałę wydano w odpowiedzi na następujące pytanie:
Czy samo złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej do sądu, bez uprzedniego zgłoszenia roszczenia bezpośrednio zobowiązanemu do jego zaspokojenia, jest wystarczające do zachowania terminu z art. 129 ust. 4 poś w sytuacji, gdy odpis wniosku doręczony został przeciwnikowi po upływie terminu wskazanego w powołanym przepisie?
Przypomnieć warto, że przepis daje właścicielowi nieruchomości położonej w pobliżu lotniska prawo domagania się odszkodowania wynikającego m.in. ze zmniejszenia wartości nieruchomości, jednak z roszczeniem można wystąpić w ciągu 2 lat od wejścia w życie aktu, z którego wynikają ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości.
Problem jednak w tym, że wskazany w art. 129 ust. 4 poś termin jest terminem zawitym — a zatem co do zasady nie stosuje się do niego przepisów o przerwaniu biegu przedawnienia. W praktyce powoduje to pewnego rodzaju komplikacje, na przykład takie, z którymi obecnie zmierzył się Sąd Najwyższy, a na co dzień borykają się sądy powszechne: czyli:
- czy w ogóle możliwe jest „przerwanie” biegu „przedawnienia” terminu zawitego?
- a jeśli tak, to czy wystarczające jest samo wniesienie zawezwania do próby ugodowej (art. 185 kpc) — czy też wniosek taki musi trafić do zobowiązanego do naprawienia szkody (por. „Czy można przerwać bieg terminu zawitego zgłoszenia roszczenia?”).
Uchwała SN rozstrzyga, iż samo wniesienie do sądu o zawezwanie do próby ugodowej oznacza dotrzymanie 2-letniego terminu, w którym właściciel nieruchomości powinien wystąpić z roszczeniem wobec lotniska.