Krótko i na temat: a gdyby ktoś się zaparł, w przyszłości, że lubi i chce pracować — ale tylko i wyłącznie w weekendy i święta — to czy chlebodawca może przychylić się do takiego (z perspektywy 99% populacji dziwnego) żądania?
Odpowiedzi należy szukać oczywiście w instytucji o zmyślnej nazwie system pracy weekendowej — czyli w art. 144 kp.
art. 144 kodeksu pracy
Na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.
System pracy weekendowej cechuje kilka ciekawych odrębności jeśli chodzi o czas pracy oraz jego dokumentowanie, a mianowicie:
- system ten może być wprowadzony wyłącznie na wyraźne i pisemne życzenie pracownika — pracodawca nie może, korzystając z kompetencji w zakresie kierownictwa, wprowadzić go jednostronnie, nawet na podstawie regulaminu pracy czy układu zbiorowego;
- ba, sam pisemny wniosek nie wystarcza — odpowiednie postanowienie o pracy w weekendy i święta musi być wpisane do umowy o pracę (art. 150 par. 6 kp);
- z definicji system pracy weekendowej dopuszcza pracę w niedziele i święta — ale nie wolno, nawet za zgodą pracownika, wyznaczać go do pracy w inne dni (art. 151(10) pkt 10 kp);
- i to przez nawet 12 godzin dziennie — ale z wyłączeniem pracowników podlegających szczególnej ochronie na podstawie art. 148 kp);
- ba, pracodawca jest całkowicie zwolniony z obowiązku umożliwienia skorzystania z obligatoryjnej wolnej od pracy niedzieli „co najmniej raz na 4 tygodnie” (art. 151(12) kp);
- pracodawca nie musi także pracownikowi zatrudnionego w systemie weekendowym sporządzać grafiku czasu pracy (pisemny rozkład czasu pracy nie jest obowiązkowy jeśli wynika on z prawa pracy, art. 129 par. 4 pkt 1 kp);
- konsekwencją przyjęcia weekendowego systemu czasu pracy jest zmniejszenie wymiaru czasu pracy — nawet przy pracy 12 godzin na dobę oznacza to tylko 36 godzin w tygodniu, czyli 9/10 etatu; przy 8 godzinach na dobę będzie tego 24 tygodniowo (3/5 etatu);
- zakazane jest także stosowanie przerywanego czasu pracy (art. 139 par. 2 kp).
Q.E.D.