Ten wyrok może być przydatny w kontekście likwidacji gimnazjów i wiążących się z tym zmian w zatrudnieniu nauczycieli. Pytanie na dziś: czy likwidacja szkoły jest podstawą do przejścia nauczyciela do innej szkoły, która przejmuje jej zadania (w trybie art. 23(1) kp) — czy też śmiało można rozwiązać umowę o pracę? (wyrok SN z 10 stycznia 2017 r., III PK 47/16).
Spór dotyczył kontynuacji zatrudnienia nauczycielki po likwidacji jej szkoły: gmina podjęła uchwałę o likwidacji podstawówki, jej majątek (i uczniów) przejęła inna placówka — ale nauczycielce wypowiedziano umowę o pracę, jako przyczynę wskazując likwidację szkoły, aby dzień później czasie zaproponować nową umowę w przejmującej jednostce. (Równocześnie dyrektor skierował do nauczycieli pismo o przeniesieniu — „z urzędu, za zgodą” — do pracy w nowej szkole.)
Zdaniem nauczycielki jej stosunek pracy podlegał z mocy prawa przejściu do nowej szkoły, zatem wniosła powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy w przejmującej szkole.
z ustawy — Karta Nauczyciela
art. 18 ust. 1. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może być przeniesiony na własną prośbę lub z urzędu za jego zgodą na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie same lub inne stanowisko.
art. 20 ust. 1. Dyrektor szkoły w razie:
1) całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;
2) częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole (…)
Sąd prawomocnie żądanie uwzględnił: przejęcie zadań związanych z nauką przez inną szkołę stanowi przejęcie zakładu pracy przez innego pracodawcę w rozumieniu art. 23(1) kp, zatem nie ma podstaw do rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem na podst. art. 20 KN ani też do zastosowania konstrukcji przeniesienia nauczyciela (art. 18 ust. 1 KN).
W konsekwencji oznacza to, że nauczycielka od początku ma status pracownika nowej — przejmującej — szkoły.
art. 23 par. 1 kp
W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy (…)
W skardze kasacyjnej pozwana szkoła wskazała, że nauczycielka nie wyraziła zgody na przeniesienie do nowej szkoły w trybie art. 18 ust. 1 KN, który jest zwykłym trybem zmiany treści stosunku pracy nauczyciela — i wyłącza możliwość stosowania art. 23(1) kp (a to na podst. art. 91c ust. 1 KN). Skutki takiego przeniesienia są zbliżone do art. 23(1) kp, aczkolwiek zaproponowane warunki mogą się różnić od poprzednich.
Sąd Najwyższy uznał argumenty pozwanej szkoły za nieuzasadnione: przejęcie zadań dydaktycznych przez inną szkołę stanowi przejęcie części zakładu pracy przez innego pracodawcę w trybie art. 23(1) par. 1 kp — i nie stanowi wewnętrznych zmian organizacyjnych pracodawcy, które mogłyby uzasadniać zwolnienie nauczyciela z pracy. Art. 20 KN stosuje się bowiem wyłącznie w przypadku „całkowitej likwidacji” szkoły — zaś przekazanie zadań edukacyjnych oznacza, że nie ma mowy o całkowitej likwidacji jednostki, lecz o przejściu części zakładu pracy. Natomiast art. 18 ust. 1 KN dotyczy sytuacji przeniesienia nauczyciela między cały czas działającymi szkołami.
Owszem, skutkiem braku zgody pracownika na przejęcie w trybie art. 23(1) kp może być rozwiązanie stosunku pracy — jednak wyłącznie w trybie wskazanym w tym przepisie (nie w trybie art. 20 KN).
Stąd też zdaniem SN przyjąć należało, że niezależnie od braku zgody nauczycielki na przeniesienie do nowej szkoły w sposób określony w Karcie Nauczyciela — oraz niezależnie od złożenia przez pracodawcę oświadczenia o rozwiązaniu stosunku pracy — jej umowa podlega kontynuacji także po 1 września.