Dziś pytanie nieco podchwytliwe: zakładając, że powstały wątpliwości, czy pieniądze zostały przekazane jako darowizna — czy jako pożyczka — czy podpowiedzią może być fakt, że po jakimś czasie rzekomo obdarowany przekazuje jakieś pieniądze darczyńcy — czyli zwraca co pożyczył? (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 30 marca 2017 r., sygn. akt I ACa 1586/16).
Powód wystąpił o zasądzenie od pozwanej 289 tys. złotych tytułem zwrotu pożyczki. Jego zdaniem pozwana miała dostać od niego pożyczkę (200 tys. złotych przelewem oraz 100 tys. złotych gotówką). Mimo upływu zastrzeżonego terminu z pożyczonej kwoty spłaciła tylko 11 tys. złotych.
Pozwana przyznała, że dostała od powoda 297 tys. złotych, ale jej zdaniem nie była to pożyczka lecz darowizna. Na tę okoliczność przywołała umowę darowizny, zaś sama czynność została zgłoszona do urzędu skarbowego.
art. 888 par. 1 kc
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Smaczku sprawie dodaje fakt, iż spór dotyczył relacji ojciec-córka: mężczyzna dawno temu opuścił rodzinę i wyjechał za granicę. Po latach powrócił do kraju i postanowił się pogodzić, zatem darował córce na zakup mieszkania owe 297 tys. złotych — aby po jakimś czasie się rozmyślić i zażądać zwrotu pieniędzy. Córka, chcąc ojcu pomóc, przekazała mu (w różnym czasie i różnych częściach) 7,3 tys. złotych.
art. 890 par. 1 kc
Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Sąd prawomocnie oddalił roszczenia: niezależnie od tego, że umowa nie została zawarta z zachowaniem formy notarialnej, spełnienie świadczenia konwalidowało dokonaną czynność prawną. Późniejsza pomoc finansowa udzielona ojcu przez córkę nie oznacza, że pieniądze były przekazane jako pożyczka.
Sąd zauważył, iż nawet gdyby kobieta nie przedstawiła dowodu w postaci umowy darowizny, roszczenie podlegałoby oddaleniu — ponieważ nie stanowiłoby to automatycznie dowodu, iż pieniądze były przekazane jako pożyczka. Zawarcie umowy pożyczki wymaga bowiem dokonania czynności w formie określonej w art. 720 kc (por. „Ustna umowa pożyczki”).