Stare dobre pytanie: czy kradzież katalizatora jest przestępstwem czy wykroczeniem? A także czy kwalifikacja tego samego czynu może zależeć od tego, czy myślimy o kradzieży w 2016 lub 2017 roku? (wyrok Sądu Najwyższego z 16 stycznia 2018 r., V KK 463/17).
Mężczyzna został prawomocnie uznany winnym przestępstwa usiłowania przywłaszczenia katalizatora o wartości 500 złotych, który w sierpniu 2016 r. próbował wyciąć szlifierką kątową z samochodu marki BMW. Za zarzucany mu czyn wymierzono mu karę 1,5 roku ograniczenia wolności (art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk).
Wyrok kasacją zaskarżył Minister Sprawiedliwości-Prokurator Generalny: wartość katalizatora wynosiła 500 złotych, zatem czyn stanowił wykroczenie z art. 119 par. 1-2 kw, toteż sprawca nie mógł zostać skazany za przestępstwo.
art. 119 kodeksu wykroczeń
§ 1. Kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
§ 2. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo są karalne. (…)
Sąd Najwyższy przypomniał, że kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej stanowi wykroczenie, jeśli jej wartość nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia, ustalonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (art. 47 par. 9 kw). Przepis nie precyzuje jednak czy należy brać pod uwagę wysokość minimalnego wynagrodzenia z daty popełnienia czynu zabronionego (por. art. 115 par. 5-6 kk), toteż sąd powinien mieć na uwadze dyrektywę stosowania prawa wcześniejszego, jeśli jest dla sprawcy mniej surowe (art. 2 par. 1 kw).
art. 2 par. 1 kw
Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.
Wprawdzie w 2016 r. kwota minimalnego wynagrodzenia wynosiła 1850 złotych, zatem w tamtym czasie czyn stanowił przestępstwo, ale orzekając w 2017 r. sąd powinien brać pod uwagę, że najniższa krajowa wzrosła do 2000 złotych — przeto kradzież katalizatora powinna być już kwalifikowana jako wykroczenie.
Stąd też zaskarżony wyrok został uchylony, sprawa wraca do przedawnienia… pfuj, do ponownego rozpoznania w Sądzie Rejonowym.
PS Dla jasności: Ministerstwo Sprawiedliwości w czerwcu 2017 r. przedstawiło projekt nowelizacji kodeksu wykroczeń kończący ten absurd — zakłada on, że wykroczeniem będzie kradzież rzeczy, której wartość nie przekracza kwoty 400 złotych, niezależnie od kwoty minimalnego wynagrodzenia.