Czy gmina może wprowadzić w uchwale o zwalczaniu bezdomności zwierząt obowiązek znakowania psów? — bo też art. 11a ust. 3 uoz jest fakultatywny dla gminy, ale może być podstawą nałożenia obowiązku na mieszkańców gminy. I drugie pytanie: czy podstawą unieważnienia uchwały może być jej nieopublikowanie w dzienniku urzędowym?
nieprawomocny wyrok WSA w Krakowie z 19 grudnia 2017 r. (II SA/Kr 1497/17)
Nałożenie na posiadaczy psów obowiązku ich znakowania przekracza upoważnienie ustawowe.
Spór dotyczy gminnego programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt uchwalonej przez samorząd gminy Kęty, w którym nałożono na właścicieli psów obowiązek ich znakowania, chociaż ustawa zezwala wyłącznie na określenie planu znakowania zwierząt (art. 11a ust. 3 uoz). Co więcej uchwała nie została ogłoszona w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
art. 11a ustawy o ochronie zwierząt
1. Rada gminy wypełniając obowiązek, o którym mowa w art. 11 ust. 1, określa, w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. (…)
3. Program, o którym mowa w ust. 1, może obejmować plan znakowania zwierząt w gminie.
Skargę na uchwałę wniósł prokurator. W odpowiedzi rada gminy wniosła o jej oddalenie, wskazując, że uchwała wprowadzająca program opieki nad zwierzętami nie jest aktem prawa miejscowego (sic!), więc nie podlega publikacji w dzienniku urzędowym (proszę spróbować wyszukać „uchwałę Nr XXX/283/2017 Rady Miejskiej w Kętach z dnia 31 marca 2017 r.”), bo nie rozstrzyga o prawach i obowiązkach wspólnoty samorządowej, lecz stanowi wyłącznie skonkretyzowanie sposobu działania gminy w celu wykonania zadań ustawowych. Toteż jako akt wewnętrzny, skierowany do organów gminy, uchwała nie podlega publikacji.
Natomiast plan znakowania zwierząt jest fakultatywny — dla gminy — ale ów fakultatywny plan może nakładać na właścicieli psów obowiązek ich czipowania.
WSA podzielił stanowisko prokuratora i stwierdził nieważność uchwały: zaskarżona uchwała oczywiście jest aktem prawa miejscowego, ponieważ jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego dla każdego, kto jest mieszkańcem gminy lub czasowo przebywa na jej terenie, nakładając na adresatów norm pewne zakazy i nakazy.
Stąd też już sama w sobie ta okoliczność jest podstawą do stwierdzenia jej nieważności — bo nieogłoszony akt prawa miejscowego nie może wywierać zamierzonych skutków — jest to podstawa praworządności (art. 91 ust. 1 usg w zw. z art. 42 usg — plus ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych).
Niezależnie od tego sąd oceniając zarzuty merytoryczne sąd podkreślił, że uchwała w znacznej mierze jest prawidłowa (np. brak szczegółowości i precyzyjności regulacji może być podstawą skargi tylko wówczas, kiedy ustawa nakazuje dokładne określenie sposobu wykonania delegacji — chodziło tu m.in. o to czy uchwała powinna dokładnie określać, który weterynarz ma zajmować się zwierzętami) — z tym, że fakultatywny element programu zwalczania bezdomności zwierząt rzeczywiście nie pozwala gminie na nałożenie na właścicieli psów obowiązku ich znakowania, ponieważ ustawa takiego obowiązku nie przewiduje.
Q.E.D.