Recydywa przy wykroczeniu (art. 38 kw)

Czy istnieje coś takiego jak recydywa przy wykroczeniu — czyli czy sprawca kolejnego wykroczenia może być ukarany surowiej, niż przewiduje to przepis podstawowy? Czy zasadę „trzy rogi — karny” stosuje się także w przypadku mandatów? 

wyrok Sądu Najwyższego z 13 września 2017 r. (IV KK 55/17)
Podstawę recydywy szczególnej wielokrotnej przewidzianej w art. 38 kw umożliwiającej nadzwyczajne obostrzenie kary przez wymierzenie kary aresztu za wykroczenie, które nie jest zagrożone taką karą, może stanowić jedynie prawomocny wyrok sądu, a nie mandat karny nakładany w postępowaniu mandatowym.

Kobieta została obwiniona o wykroczenie polegające na prowadzeniu sprzedaży poza miejscem wyznaczonym (art. 60(3) par. 1 kw), a ponieważ została złapana po raz trzeci, sąd zastosował przepis o recydywie wykroczeniowej (art. 38 kw) i wymierzył karę ograniczenia wolności (20 godzin nieodpłatnej pracy wykonywanej na cele społeczne).

art. 38 kodeksu wykroczeń (Dz.U. z 2018 r. poz. 618)
Ukaranemu co najmniej dwukrotnie za podobne wykroczenia umyślne, który w ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania popełnia ponownie podobne wykroczenie umyślne, można wymierzyć karę aresztu, choćby było zagrożone karą łagodniejszą.

Kasację na niekorzyść obwinionej wniósł Prokurator Generalny, którego zdaniem recydywa przy wykroczeniu (wcześniejsze dwukrotne ukaranie mandatem karnym) wymagało surowszej kary aresztu.

Sąd Najwyższy przyznał, że we wniesionej przez prokuratora kasacji na niekorzyść słusznie dostrzeżono naruszenie art. 38 kw — ale jej skutkiem jest wydanie orzeczenia na korzyść obwinionej.

Zdaniem SN problem może leżeć (wyrok nakazowy nie zawierał uzasadnienia) w błędnej interpretacji, że mandat karny może stanowić podstawę dla przyjęcia, że doszło do recydywy, która kwalifikuje się do zastosowania nadzwyczajnego obostrzenia kary.
Recydywa szczególna wielokrotna uzasadnia wymierzenie obowiązkowej kary aresztu wyłącznie jednak w odniesieniu do osoby, która w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania popełniła to samo wykroczenie — pod warunkiem, że ukaranie nastąpiło w drodze wyroku sądu.

Niezależnie bowiem od tego, że mandat karny jest jednym z rozstrzygnięć przewidzianych wobec sprawców wykroczeń, nakładanie grzywny mandatem nie jest orzekaniem co do winy i kary (leży to w wyłącznej gestii sądu). Poddanie się pozasądowej procedurze ukarania mandatem jest prawem, ale nie obowiązkiem sprawcy wykroczenia, zaś przyjęcie mandatu (który nie jest orzeczeniem) oznacza rezygnację z prawa do rozpoznania sprawy przez sąd. Recydywa w postępowaniu mandatowym jest uregulowana odrębnie (art. 96 par. 1b-1bc kpsw) i nie można przenosić tej regulacji w zakres orzekania przez sąd.

Konsekwencją przyjęcia, iż recydywa przy wykroczeniu może być karana surowiej także w przypadku ukarania mandatami prowadziłoby do związania niezawisłego sądu wcześniejszymi decyzjami organów podlegających MSW.

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i zwrócił sprawę do ponownego rozpoznania, zaś tym razem sąd musi wymierzyć karę w granicach wskazanych w art. 60(3) par. 1 kw.

subskrybuj
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

0 komentarzy
Inline Feedbacks
zerknij na wszystkie komentarze
0
komentarze są tam :-)x