Krótko i na temat: w Dzienniku Ustaw opublikowano wczoraj nowelizację ustawy o usługach płatniczych ułatwiającą odzyskanie pieniędzy omyłkowo przelanych na błędny rachunek bankowy (ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2018 r. poz. 864).
O planowanych zmianach przepisów pisałem już na etapie projektu, tedy dziś kilka podstawowych spraw, w punktach, dla uporządkowania tematu:
- bank nie ponosi odpowiedzialności za wpisanie przez klienta nieprawidłowego numeru rachunku, na który ma pójść przelew, niezależnie od tego czy zainicjował go płatnik, czy jego odbiorca — tu się nic nie zmienia — jednakże ma obowiązek pomóc użytkownikowi w odzyskaniu nieprawidłowo wysłanych pieniędzy (art. 143 ust. 2 uup);
- jeśli bank prowadzi oba rachunki (płatnika i odbiorcy), procedura jest nieskomplikowana: w ciągu 3 dni od otrzymania zgłoszenia o błędnej transakcji powinien pisemnie powiadomić odbiorcę o otrzymaniu informacji o omyłce i umożliwić mu zwrot pieniędzy na specjalnie utworzony rachunek zwrotu;
- jeśli odbiorca korzysta z innego banku, bank płatnika ma obowiązek zwrócić się do niego „o podjęcie działań” w celu odzyskania tej kwoty i przekazać niezbędne informacje — w takim przypadku cała opisana niżej procedura spoczywa na banku odborcy);
- przelew zwrotny jest bezpłatny, zaś odbiorca błędnego przelewu ma miesiąc na dobrowolne oddanie pieniędzy (art. 143b ust. 1 uup),
- jeśli odbiorca błędnego przelewu nie odda pieniędzy, bank ma obowiązek przekazać poszkodowanemu — na jego odrębne żądanie, w ciągu 3 dni — dane osobowe odbiorcy w celu skorzystania z innych możliwości prawnych odzyskania pieniędzy (np. zażądać zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia); w tym zakresie nowelizacja zwalnia bank z tajemnicy bankowej (nowelizacja art. 105 prawa bankowego);
- niech strzeże się płatnik, który postanowi użyć otrzymanych danych w innym celu, niż odzyskanie omyłkowego przelewu — ustawodawca pamiętał i o tym, decydując, że „pozyskanie i wykorzystanie danych” w innym celu niż dochodzenie zwrotu kwoty transakcji będzie przestępstwem zagrożonym karą grzywny do 30 tys. złotych (art. 153d uup).
Nowelizacja przepisów pozwalająca na łatwiejsze odzyskanie pieniędzy z omyłkowego przelewu wchodzi w życie po 3-miesięcznym vacatio legis, jednak co ciekawe:
- znowelizowane przepisy dotyczą także błędnych transakcji dokonanych przed wejściem w życie nowelizacji — pod warunkiem, że płatnik zgłosi ją po wejściu w życie nowych przepisów (art. 4 ust. 3 ustawy);
- nowelizacja zasadniczo nie dotyczy reklamacji złożonych przed wejściem w życie nowych przepisów (art. 4 ust. 1 ustawy);
- jednak płatnik może ponownie zgłosić reklamację, wówczas sprawa wchodzi w nową procedurę (art. 4 ust. 2 ustawy).