Konsekwencją przyjęcia wprost, że monitoring (wizyjny, etc.) oznacza przetwarzanie danych osobowych — zaś RODO wyraźnie mówi o „monitorowaniu na dużą skalę miejsc publicznie dostępnych” — okazała się konieczność uregulowania jego zasad w ustawie, przynajmniej tam, gdzie jego prowadzenie jest w ocenie prawodawcy na tyle niezbędne i oczywiste, że należy ulżyć administratorowi jeśli chodzi o choćby część obowiązku informacyjnego.
Chodzi oczywiście o monitoring przestrzeni publicznej, który mogą prowadzić samorządy (gmina, powiat, województwo), szkoły oraz podmioty zarządzające mieniem państwowym.
Przekładając z ogółu na szczegóły:
- prowadzenie monitoringu przestrzeni publicznej przez gminę jest dozwolone w celach związanych z zapewnieniem porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, a także ochrony ppoż i przeciwpowodziowej (art. 9a usg dodany art. 114 uodo);
- warunkiem instalacji urządzeń rejestrujących obraz jest uzyskanie zgody właściciela lub zarządzającego nieruchomością, na której monitoring ma być prowadzony;
- nadzorem wizyjnym nie można objąć „pomieszczeń sanitarnych, szatni, stołówek, palarni oraz obiektów socjalnych” — w ten sposób prawodawca gwarantuje minimum prywatności jednostkom korzystających z tych miejsc;
- miejsca objęte monitoringiem powinny być „widocznie i czytelnie” oznaczone, informacja może być przekazana w postaci jednoznacznych (rysunkowych) znaków — ustawa nie nakłada na gminę innych obowiązków informacyjnych, jednak zanim zaczniemy się zastanawiać czy to oznacza, że gmina jest zwolniona z powinności wynikających z art. 14 RODO, warto sięgnąć do art. 4-5 uodo;
- dane pozyskane z monitoringu mogą być wykorzystywane wyłącznie w celach, dla jakich zostały zebrane — co ostatecznie załatwia temat publikacji filmików w celu uciechy gawiedzi (art. 9a ust. 3, ust. 6 usg);
- zarejestrowany obraz musi być usunięty najpóźniej po 3 miesiącach od nagrania, chyba że istnieje podstawa prawna do dłuższego przechowywania;
art. 9a ustawy o samorządzie gminnym
1. Gmina w celu zapewnienia porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej może stosować środki techniczne umożliwiające rejestrację obrazu (monitoring) w obszarze przestrzeni publicznej, za zgodą zarządzającego tym obszarem lub podmiotu posiadającego tytuł prawny do tego obszaru lub na terenie nieruchomości i w obiektach budowlanych stanowiących mienie gminy lub jednostek organizacyjnych gminy, a także na terenie wokół takich nieruchomości i obiektów budowlanych, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli lub ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej.
2. Monitoring nie obejmuje pomieszczeń sanitarnych, szatni, stołówek, palarni oraz obiektów socjalnych.
3. Nagrania obrazu zawierające dane osobowe przetwarza się wyłącznie do celów dla których zostały zebrane i przechowuje przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy od dnia nagrania, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej.
4. Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 3, uzyskane w wyniku monitoringu nagrania obrazu zawierające dane osobowe, podlegają zniszczeniu, z wyjątkiem sytuacji w których nagrania zostały zabezpieczone, zgodnie z odrębnymi przepisami.
5. Nieruchomości i obiekty budowlane objęte monitoringiem oznacza się w sposób widoczny i czytelny informacją o monitoringu, w szczególności za pomocą odpowiednich znaków.
6. Monitoring, w ramach którego dochodzi do przetwarzania danych osobowych, wymaga stosowania środków zabezpieczających przetwarzanie tych danych, w szczególności uniemożliwiających ich utratę lub bezprawne rozpowszechnienie, a także uniemożliwienie dostępu do danych osobom nieuprawnionym.
Dla jasności:
- analogiczne lub podobne uprawnienia przysługują samorządowi województwa (art. 60a usw), powiatowi (art. 4b usp), szkole (art. 108a prawa oświatowego — temu tematowi chyba poświęcę odrębny wpis) oraz zarządzającym mieniem państwowym (art. 5a ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym);
- nowe przepisy dotyczą wskazanych podmiotów — reguł tych nie można stosować bezpośrednio w przypadku innych podmiotów (ale jakich?), które zamierzają prowadzić monitoring otoczenia, co jednak nie oznacza, że byłyby uprawnione np. do wiekuistego przetwarzania zgromadzonych w ten sposób danych;
- ustawa wyraźnie mówi o rejestracji obrazu — co oznacza, że rejestracja dźwięku (niezależnie od tego czy równoczesna, czy osobno) jest niedozwolona.
Q.E.D.