Czy udzielając pełnomocnictwa adwokatowi lub radcy prawnemu do reprezentacji w sprawie przed sądami wszystkich instancji możemy liczyć także na poprowadzenie sprawy przed Sądem Najwyższym? Czy Sąd Najwyższy jest jeszcze jedną „instancją”, czy jednak wymagane jest odrębne pełnomocnictwo, upoważniające prawnika do wniesienia skargi kasacyjnej?
postanowienie Sądu Najwyższego z 27 października 2017 r. (IV CZ 64/17)
Pełnomocnictwo procesowe udzielone do prowadzenia sprawy „we wszystkich instancjach” nie obejmuje umocowania do wniesienia skargi kasacyjnej i występowania przed Sądem Najwyższym.
Orzeczenie wydano w sprawie o odszkodowanie należne od Skarbu Państwa — Prezesa Sądu Rejonowego.
Roszczenia zostały prawomocnie oddalone, zatem pełnomocnik powoda wniósł skargę kasacyjną; w odpowiedzi sąd wezwał pełnomocnika do złożenia pełnomocnictwa upoważniającego go do reprezentacji klienta przed Sądem Najwyższym (dotychczasowe pełnomocnictwo dotyczyło postępowania „prowadzenia we wszystkich instancjach, w postępowaniu sądowym, wykonawczym sprawy”, ale nie SN); pełnomocnik owego pełnomocnictwa nie złożył, zatem sąd skargę kasacyjną odrzucił — do Sądu Najwyższego trafiło zażalenie, w którym pełnomocnik wskazał, że treść dokumentu obejmuje reprezentację powoda także przed SN.
Sąd Najwyższy oddalił zażalenie: skoro treść pełnomocnictwa obejmowała upoważnienie do reprezentacji klienta „we wszystkich instancjach, w postępowaniu sądowym, wykonawczym sprawy”, która została w dodatku określona dokładną sygnaturą, to nie można twierdzić, iż pełnomocnictwo obejmowało umocowanie do działania przed wszystkimi sądami, także przed SN.
Rozstrzygając skargę kasacyjną Sąd Najwyższy nie jest trzecią instancją — celem badania skargi nie jest weryfikacja prawidłowości wciąż nieprawomocnego orzeczenia. Skarga kasacyjna jest instrumentem mającym na celu kontrolę zgodności z prawem orzeczeń, które są prawomocne — stąd pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje z samego prawa umocowania do wniesienia skargi kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym (uchwała siedmiu sędziów SN z 5 czerwca 2018 r., III CZP 142/07; uchwale tej nadano moc zasady prawnej, zatem wiąże wszystkie składy SN).
Skoro zatem pełnomocnik nie usunął braku formalnego skargi kasacyjnej — nie załączył stosownego pełnomocnictwa upoważniającego go do reprezentowania strony w postępowaniu przed Sądem Najwyższym — odrzucenie skargi kasacyjnej było prawidłowe, zatem zażalenie podlegało oddaleniu.