A teraz coś z całkiem innej beczki: czy możliwe jest wydanie zezwolenia na posiadanie samoczynnej broni palnej (karabinka samoczynnego, pistoletu maszynowego) do celów kolekcjonerskich? Czy jednak taka broń, jako szczególnie niebezpieczna, nie może być przedmiotem pozwolenia?
prawomocny wyrok WSA w Warszawie z 25 września 2018 r. (II OSK 21/18)
1. Posiadanie broni nie należy do konstytucyjnie chronionych praw obywatelskich, lecz jest określonym przez ustawodawcę atrybutem władztwa państwowego związanym z przywilejem posiadania broni jako odstępstwa od generalnego zakazu jej posiadania.
2. Karabinki o kalibrze od 5,45 mm do 7,62 mm i pistolety maszynowe o kalibrze od 6 mm do 12 mm, to broń palna samoczynna, zdolna do rażenia celów na odległość zaliczana do kategorii A. Taka broń nie może być posiadana do celów kolekcjonerskich.
Orzeczenie dotyczyło odmowy udzielenia zezwolenia na podsiadanie do celów kolekcjonerskich samoczynnej broni palnej.
Skarżący złożył wniosek o zmianę wydanego wcześniej pozwolenia na posiadanie 12 sztuk broni palnej do celów kolekcjonerskich (6 szt. broni sportowej i 6 szt. broni myśliwskiej) — prosząc o pozwolenie na posiadanie 4 szt. broni sportowej, 4 szt. broni myśliwskiej oraz 4 szt. broni bojowej (samoczynnych karabinków o kalibrze od 5,45 mm do 7,62 mm i pistoletów maszynowych o kalibrze od 6 mm do 12 mm).
Wniosek został uwzględniony (w trybie art. 155 kpa) w znacznej części: komendant policji przyznał prawo posiadania 4 egzemplarzy broni sportowej (centralnego zapłonu z lufami gwintowanymi, o kalibrze do 12 mm; bocznego zapłonu z lufami gwintowanymi, o kalibrze do 6 mm; gładkolufowej; przystosowanej do strzelania wyłącznie przy pomocy prochu czarnego); 4 egz. broni myśliwskiej (dopuszczonej do wykonywania polowań); 4 szt. broni bojowej centralnego zapłonu z lufami gwintowanymi o kalibrze od 6 mm do 12 mm.
art. 10 ust. 5 ustawy o broni i amunicji
Pozwolenie na broń, o którym mowa w ust. 1, nie może być wydane, z zastrzeżeniem art. 29 ust. 2, na broń szczególnie niebezpieczną w postaci:
1) samoczynnej broni palnej, zdolnej do rażenia celów na odległość;
2) broni palnej wytworzonej lub przerobionej w sposób pozwalający na zatajenie jej przeznaczenia, a także broni imitującej inne przedmioty;
3) broni palnej wyposażonej w tłumik huku lub przystosowanej do strzelania z użyciem tłumika huku;
4) broni palnej, której nie można wykryć przy pomocy urządzeń przeznaczonych do kontroli osób i bagażu.
Odmówiono jednak zgody na posiadanie dla celów kolekcjonerskich broni szczególnie niebezpiecznej w postaci samoczynnej broni palnej, zdolnej do rażenia celów na odległość — bo taką można posiadać tylko w celach ochrony osób i mienia (art. 29 ust. 2 uobia).
Decyzja o zmianie pozwolenia została uchylona wskutek skargi wnioskodawcy: ostateczna decyzja, na podstawie której strona nabyła prawo, może być uchylona lub zmieniona wyłącznie za jej zgodą — skoro zatem wniosek dotyczył 4 szt. broni palnej bojowej samoczynnej, to wydanie decyzji innej niż wnioskowana naruszyło dyspozycję art. 155 kpa (prawomocny wyrok WSA w Warszawie z 27 kwietnia 2016 r., II SA/Wa 57/16).
Rozpatrując ponownie wniosek policja odmówiła zmiany wcześniejszego zezwolenia na posiadanie broni do celów kolekcjonerskich: skoro treść wniosku nie wyłącza broni umożliwiającej prowadzenie ognia ciągłego — której kolekcjonerskie posiadanie jest nielegalne (ponieważ art. 10 ust. 5 pkt 1 uobia jest lex specialis względem art. 10 ust. 4 uobia) — to organ nie zgodzi się na zmianę zakresu pozwolenia.
Tym razem złożona przez kolekcjonera skarga została oddalona: policja prawidłowo zastosowała się zarówno do wcześniejszego orzeczenia, jak i do art. 155 kpa — a także prawidłowo zinterpretowała przepisy zakazujące udzielania pozwolenia na posiadanie broni szczególnie niebezpiecznej w celach kolekcjonerskich. Niezależnie od przepisu generalnie przewidującego możliwość uzyskania pozwolenia na posiadanie broni (art. 10 ust. 4 uobia), wyjątek w postaci zakazu posiadania broni szczególnie niebezpiecznej — w tym samoczynnej broni palnej, która jest zdolna do rażenia celów na odległość wprowadza art. 10 ust. 5 ust. 1 uobia (por. wyrok NSA z 29 września 2019 r., II OSK 3223/14).
W świetle przyjętej aksjologii należy także przyjąć, iż prawo do broni jest prawem reglamentowanym (i nie jest konstytucyjnym prawem obywatela), toteż nie ma podstaw do rozszerzającej wykładni przepisów o udzielaniu pozwoleń na jej posiadanie.