Czy brak podwójnej awizacji może być podstawą do podważenia skutecznego domniemania doręczenia? Czy strona, która uważa, że listonosz nie zostawił w skrzynce awiza, może ograniczyć się do takiego stwierdzenia — czy powinna jednak przedstawić jakieś dowody na tę okoliczność? (postanowienie Sądu Najwyższego z 17 stycznia 2019 r., IV CZ 74/18).
Orzeczenie dotyczyło „sporu z sądem” (pun intended) o skutek jaki ma brak podwójnej awizacji dla oceny prawidłowości doręczenia korespondencji z sądu.
Zaczęło się od tego, że sąd II instancji wezwał do usunięcia braków formalnych wniesionej skargi kasacyjnej; mimo dwóch zawiadomień pełnomocnik nie odebrał przesyłki (art. 139 par. 1 kpc). Zdaniem sądu oznacza to, że przesyłka została doręczona, więc strona nie uzupełniła pisma we wskazanym terminie — ergo skarga została odrzucona.
art. 139 kpc
§ 1. W razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających, pismo przesłane za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. — Prawo pocztowe należy złożyć w placówce pocztowej tego operatora, a doręczane w inny sposób — w urzędzie właściwej gminy, umieszczając zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć. (…)
§ 2. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane. W takim przypadku doręczający zwraca pismo do sądu z adnotacją o odmowie jego przyjęcia. (…)
Zażalenie na to postanowienie zostało oparte o twierdzenie pełnomocnika, że „żadne awizo ani pierwsze ani drugie nie zostało pozostawione w skrzynce”, którego poczta nie informowała (podczas gdy odbierał inną korespondencję) o oczekującym wezwaniu, toteż skarżący zażądał uchylenia postanowienia oraz „przeprowadzenia postępowania reklamacyjnego” na okoliczność braku podwójnej awizacji przesyłki.
Sąd Najwyższy nie podzielił tego stanowiska: w przypadku niemożności doręczenia przesyłki z sądu pod prawidłowy adres strony (lub pełnomocnika) listonosz ma obowiązek zostawić awizo i wyznaczyć 7-dniowy termin na odbiór korespondencji, a po upływie tego terminu czynności powtórzyć. W myśl utrwalonego orzecznictwa doręczenie następuje w dniu odebrania pisma z poczty, a jeśli adresat nie odebrał korespondencji (lub odebrał po upływie 14 dni od pierwszej awizacji), pismo uważa się za skutecznie doręczone w ostatnim dniu tego terminu (por. postanowienie SN z 5 czerwca 2009 r., I CZ 26/09; postanowienie SN z 12 marca 2015 r., I CZ 6/15).
Zarzut skarżącego polega na twierdzeniu, iż żadne awizo nie zostało pozostawione przez listonosza. Jednak także w takim przypadku zastosowanie ma art. 139 par. 1 kpc, chyba że strona skutecznie wzruszy domniemanie prawidłowego doręczenia. Dla skutecznego podniesienia zarzutu nie jest wystarczające gołosłowne twierdzenie strony (jej pełnomocnika), iż żadne awizo nie zostało pozostawione w skrzynce pocztowej — konieczne jest udowodnienie, a co najmniej uprawdopodobnienie tej okoliczności (postanowienie SN z 14 lutego 2013 r., II CZ 189/12; postanowienie SN z 4 czerwca 2014 r., II CZ 13/14).
Uprawdopodobnieniem takim może być dowód, iż u operatora pocztowego została złożona reklamacja lub podjęto inną próbę wyjaśnienia tej kwestii — tymczasem skarżący nie przedstawił żadnego dowodu to, że złożył skargę na brak podwójnej awizacji (zamiast tego wezwał sąd do przeprowadzenia postępowania reklamacyjnego) — co pozwala przyjąć, iż nie przedstawił żadnej przesłanki do podważenia skuteczności doręczenia wezwania do usunięcia braków formalnych skargi kasacyjnej.
Q.E.D.