Krótko i na temat: opublikowany wczoraj w Dzienniku Ustaw tekst jednolity ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1387) już od dziś tekstem jednolitym nie jest — a to dlatego, że właśnie ukazały się przepisy wprowadzające tzw. „zerowy PIT” od przychodów uzyskiwanych przez pracowników do ukończenia 26. roku życia (ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. z 2019 r. poz. 1394).
Podatkowcem nie jestem, ale nawet moje niewprawne oko widzi, że:
- magiczna tabelka ze stawkami (art. 27 ustawy) nie powiększyła się o rubrykę „0%” — „zerowy PIT” to nic innego jak jeszcze jedno (dokładnie sto czterdzieste ósme) zwolnienie przedmiotowe;
- „zerowy PIT” dotyczy wyłącznie przychodów pracownika, które otrzymał on do ukończenia 26. roku życia — czyli oczywiście liczy się data urodzin vs. data wypłaty wynagrodzenia;
- warunkiem nabycia prawa do pełnego zwolnienia z opodatkowania jest pozostanie w pierwszym progu podatkowym — wolne od podatku są przychody do 85.528 złotych rocznie, wszystko ponad to będzie opodatkowane stawką 32% (ale do tych 85 tys. nie wlicza się m.in. przychodów zwolnionych od podatku dochodowego, art. 21 ust. 39);
- na zwolnienie od podatku mogą liczyć tylko pracownicy i zleceniobiorcy — na 0% PIT nie załapali się ani świadczący usługi na umowę o dzieło, ani prowadzący działalność gospodarczą; zerowa stawka PIT nie dotyczy także przychodów opodatkowanych podatkiem zryczałtowanym;
art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Wolne od podatku dochodowego są:
148) przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.
- czy to oznacza, że pracodawca nie potrąca zaliczek na PIT od pensji młodych pracowników? Co do zasady tak, chyba że podatnik złoży pisemny wniosek o pobór takich zaliczek (art. 32 ust. 1f — to może mieć sens w przypadku pracownika, którego wynagrodzenie przebija 85 tys. złotych, który po wejściu w stawkę 32% wolałby mieć ew. nadpłatę, niż dopłacać).
Dla rozwiania wątpliwości:
- ustawa wchodzi w życie 1 sierpnia 2019 r. (prezydent zdążył podpisać, chociaż ledwo co tzw. Trybunał Konstytucyjny powiedział, że przesyłanie do pałacu ustawy na cito jest sprzeczne z Konstytucją RP) i ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 sierpnia 2019 r. (z drobnymi wyjątkami, por. art. 4 ustawy);
- w bieżącym roku limit przychodów zwalniający od podatku wynosi 35.636,67 złotych (ale nadal pracownik może poprosić o potrącanie jego składek).
Zamiast komentarza: w ogólności popieram, chociaż uważam, że tak ustawiony próg jest nieco dyskryminujący — nie czytałem uzasadnienia projektu, natomiast jeśli werbalnie chodziło tam o jakąś aktywizację zawodową, to myślę, że aktywizować zawodowo mogą się wszyscy pracownicy, nie tylko ci najmłodsi. Z drugiej strony skoro nas stać, to może warto było poluzować wszystkim — może wówczas możliwe byłoby coś więcej niż ochłap w postaci zmniejszenia stawki podstawowej z 18% do 17%?
Genialnym posunięciem jest też zastosowane vacatio legis: ustawa wchodzi w życie już w czwartek, co oznacza, że realnie firmy będą miały od 3 do 13 dni na przystosowanie systemów kadrowo-płacowych — a tym razem przegrani są ci pracownicy, którym dobrotliwy chlebodawca wypłaca pensje awansem ;-)