Czy podpisanie faktury przez przedsiębiorcę na zasiłku chorobowym oznacza, że prowadził działalność gospodarczą, a więc musi oddawać pieniądze ZUS?

Lipcowy poniedziałek, idealny moment na kubeł zimnej wody na głowę: czy podpisanie faktur przez przedsiębiorcę pobierającego zasiłek chorobowy oznacza wykonywanie działalności zarobkowej, co skutkuje pozbawieniem prawa do świadczenia?

wyrok Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2019 r. (II UK 521/17)
Podpisywanie faktur VAT, równoznaczne z ich wystawianiem w celu uzyskania zwrotu podatku, należy traktować jako istotny element prowadzenia działalności gospodarczej, kwalifikowany na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jako nadużycie prawa do świadczeń.

Orzeczenie wydano z odwołania prowadzącej działalność gospodarczą kobiety, która w czasie pobierania zasiłku chorobowego podpisała — we własnym mieszkaniu, nie w siedzibie przedsiębiorstwa — kilkadziesiąt faktur i dokument wypowiedzenia umowy o pracę. Zdaniem ZUS oznaczało to wykonywanie działalności gospodarczej podczas niezdolności do pracy, co stanowiło nadużycie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

art. 17 ust. 1 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Sąd prawomocnie oddalił odwołanie: niezależnie od tego, że kobieta nie pojawiła się w siedzibie swej firmy, nie wykonywała prac fizycznych, nie kontaktowała się z klientami, nie współpracowała z innymi firmami, nie podpisywała umów, nie sporządziła spornych faktur — ale podpisała się pod dokumentami, chociaż upoważnienie do ich podpisania miała też księgowa — jest wykonywaniem pracy zarobkowej, zatem ZUS miał prawo zażądać zwrotu wypłaconego zasiłku chorobowego.

Oceniając skargę kasacyjną Sąd Najwyższy przypomniał, że w judykaturze utrwalił się pogląd, iż każda praca zarobkowa wykonywana w okresie zwolnienia lekarskiego powoduje utratę prawa do świadczeń (por. wyrok SN z 9 czerwca 2009 r., II UK 403/08; wyrok SN z 8 października 2014 r., III UK 14/14). Sankcja taka dotyczy każdego rodzaju pracy, podejmowanej w dowolnym wymiarze, świadczonej na każdej podstawie prawnej, w tym prowadzeniu własnej działalności gospodarczej — co oczywiście nie oznacza konieczności zaprzestania lub zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej, w tym zwolnienia zatrudnionych pracowników, a to dlatego, że zakaz nie dotyczy czynności, które nie są wykonywane osobiście.

Pobierający zasiłek chorobowy powinien zatem powstrzymać się od wszelkiej działalności, która ma związek z jej prowadzeniem, a w szczególności nie przyczyniać się do uzyskania zysku z jej prowadzenia. Skoro bowiem świadczenie z ubezpieczenia chorobowego ma rekompensować straty z tej działalności, a w tym okresie przedsiębiorca nie opłaca składek, to łączne otrzymywanie zasiłku i dochodu jest niedopuszczalne, nawet jeśli czynności te nie obciążają organizmu chorego.

Wyjątek od tego zakazu dotyczy czynności ubocznych lub podejmowanych w związku ze statusem pracodawcy (ale nie np. zawarcie umowy o pracę z nowym pracownikiem, por. wyrok SN z 7 października 2003 r., II UK 76/05; wyrok SN z 5 czerwca 2008 r., III UK 11/08), dokonywania czynności wymuszonych okolicznościami lub czynności „sporadycznych” (por. wyrok SN z  9 października 2006 r., II UK 44/06; wyrok SN z 15 czerwca 2007 r., II UK 223/06). W orzecznictwie przyjmuje się też, że podpisanie przez przedsiębiorcę dokumentów finansowych sporządzonych przez inną osobę nie pozbawia prawa do zasiłku chorobowego (por. wyrok SN z 7 października 2003 r., II UK 76/03; wyrok SN z dnia 6 maja 2009 r., II UK 359/08; wyrok SN z 4 kwietnia 2012 r., II UK 186/11).

Jednakże osobiste podpisanie faktur przez przedsiębiorcę pobierającego zasiłek chorobowy, chociaż do takich czynności był umocowany inny pracownik, nie może być uznane ani za incydentalne, ani za niezbędne dla bytu prowadzonej działalności gospodarczej. Samo sporządzenie faktury mogłoby być uznane za czynność techniczną (ale nie „prostą”) — jednak złożenie podpisu na fakturze jest równoznaczne z ich wystawieniem, co należy traktować jako istotny element prowadzenia działalności gospodarczej.

Z tego względu Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną, co oznacza, że kobieta musi zwrócić pobrany zasiłek chorobowy.

subskrybuj
Powiadom o
guest

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

14 komentarzy
Oldest
Newest
Inline Feedbacks
zerknij na wszystkie komentarze
14
0
komentarze są tam :-)x