I jeszcze jedno ciekawe orzeczenie TSUE wydane dziś: odsprzedaż „używanych” ebooków narusza prawa autorskie wydawców, zatem jest to dopuszczalne wyłącznie po uzyskaniu ich zgody.
wyrok Trybunału Sprawiedliwości EU z 19 grudnia 2019 r. w/s Nederlands Uitgeversverbond i Groep Algemene Uitgevers vs. Tom Kabinet (C-263/18)
Dostarczanie publiczności książki elektronicznej poprzez pobranie, dla celów stałego użytku, mieści się w pojęciu „publicznego udostępniania”, a dokładniej w pojęciu „podawania do publicznej wiadomości […] utworów [autorów] w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie”, w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym.
Spór dotyczył utworzonego przez przedsiębiorcę „klubu czytelniczego”, którego członkowie mogli „wymieniać się” używanymi książkami elektronicznymi (de facto kupować za pośrednictwem witryny internetowej „klubu”).
art. 3 ust. 1 i 3 dyrektywy 2001/29/WE w/s harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym
1. Państwa członkowskie powinny zapewnić autorom wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostępnianie ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, włączając podawanie do publicznej wiadomości ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie.
3. Czynności publicznego udostępniania utworów i podawania do publicznej wiadomości określone w niniejszym artykule, nie powodują wyczerpania praw określonych w ust. 1 i 2
W ocenie dwóch stowarzyszeń reprezentujących wydawców taka działalność narusza prawa autorskie wydawców tych książek, ponieważ sprzedając „używane” e-książki prowadzący „klub” dopuszcza się — objętego monopolem eksploatacyjnym — publicznego udostępniania utworów.
art. 4 dyrektywy 2001/29/WE
1. Państwa Członkowskie powinny przewidzieć dla autorów wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania jakiejkolwiek formy publicznego rozpowszechniania oryginału swoich utworów lub ich kopii w drodze sprzedaży lub w inny sposób.
2. Prawo do rozpowszechniania na obszarze Wspólnoty oryginału lub kopii danego utworu wyczerpuje się tylko w przypadku pierwszej sprzedaży danego przedmiotu lub innego przeniesienia własności na obszarze Wspólnoty przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem.
Zdaniem Toma Kabineta jego działalność jest dozwolona, ponieważ po rozpowszechnieniu egzemplarza utworu następuje wyczerpanie praw, toteż podmiot praw autorskich traci uprawnienie do zezwalania lub zabraniania dalszego publicznego rozpowszechniania.
Sprawa trafiła do sądu, który zwrócił się do TSUE z kilkoma pytaniami, które zmierzały do ustalenia roli nabywców legalnego egzemplarza utworu cyfrowego, a także czy dopuszczalne jest rozpowszechnianie w internecie kopii „używanych” e-booków?
Zdaniem Trybunału umożliwienie pobrania cyfrowych egzemplarzy książek nie jest publicznym rozpowszechnianiem (art. 4 ust. 1 dyrektywy), lecz publicznym udostępnianiem, które to prawo nie podlega wyczerpaniu (art. 3 ust. 1 i ust. 3 dyrektywy). Przepisy o wyczerpaniu praw odnoszą się bowiem wyłącznie do utworów materialnych (np. książek, które mają postać fizyczną) — natomiast zastosowanie tej reguły do interaktywnej transmisji utworów elektronicznych (kopii cyfrowych) zagrażałoby interesom podmiotów, którym przysługują prawa autorskie.
Oznacza to, że prowadzenie „klubu czytelniczego” — internetowego kramiku z „używanymi” e-książkami jest dozwolone, pod warunkiem jednak, iż zgodzi się na to każdy z wydawców, którego dzieła są tam oferowane.