Czytają czy nie (por. „Skuteczność doręczeń dokonanych na adres zameldowania pozwanego (takie cuda tylko w EPU)”), wśród zgłoszonych projektów pojawił się bardzo obszerny (plik PDF łącznie liczy 723 strony!) projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych, przewidujący możliwość doręczania korespondencji, której nadawcą są podmioty publiczne, poprzez usługę rejestrowanego doręczenia publicznego na adres elektroniczny (lub poprzez usługę hybrydową, jeśli doręczenie elektroniczne jest niemożliwe).
Przechodząc od ogółu do szczegółu, udało mi się wyłuskać następujące ciekawostki:
- wpis adresu do doręczeń elektronicznych do bazy będzie tożsamy z żądaniem doręczania wszelkiej korespondencji, w tym procesowej (jednakże „z uwzględnieniem przepisów” kpk i kpc, art. 7 ust. 1 ustawy — więc już nie wiem co jest lex specialis);
- z usługi obowiązkowo korzystać będą podmioty publiczne (art. 8);
- obowiązek korzystania z usługi doręczenia elektronicznego dotyczyć będzie także osób wykonujących określony zawód (m.in. adwokata, radcy prawnego, rejenta, rzecznika patentowego — analogiczne zmiany pojawiają się stosownych ustawach) i wszystkich przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, a także podmiotów zarejestrowanych w KRS;
- dobrowolnie z doręczenia elektronicznego korzystać inne osoby fizyczne (po weryfikacji z rejestrem PESEL) oraz inne „podmioty niepubliczne” (art. 10); adresy do doręczeń będą tworzone na wniosek lub automatycznie, po przekazaniu informacji z KRS lub CEIDG; z usługi będzie można zrezygnować (w sposób określony w art. 22);
- bazę adresów elektronicznych będzie prowadził Minister Cyfryzacji (art. 24), po jego wpisaniu informacja zwrotna będzie przekazywana do KRS i CEIDG (art. 30); w przypadku podmiotów, które mają obowiązek korzystać z usługi wpis jest bezterminowy, natomiast osoby, które zechcą się dopisać dobrowolnie, będą musiały aktualizować dane co 3 lata (art. 33);
- doręczenia elektroniczne będą dokonywane przez operatora wyznaczonego (w/g przepisów prawa pocztowego, art. 36), który w ramach swych obowiązków m.in. prowadzi skrzynki doręczeń o określonej pojemności;
- projekt określa także skuteczne terminy doręczenia korespondencji („dowód otrzymania”), włącznie z domniemaniem doręczenia korespondencji nieodebranej w ciągu 14 dni (art. 39 ust. 1 pkt 4, art. 40 ust. 2);
- każdy użytkownik korzystający ze skrzynki doręczeń elektronicznych będzie miał wgląd w dane podmiotów publicznych (art. 58 ust. 2), w odniesieniu do osób fizycznych dostęp będą miały tylko podmioty publiczne, wyłącznie w zakresie adresu do doręczeń lub adresu korespondencyjnego (art. 58 ust. 3).
Przy okazji ustawa o doręczeniach elektronicznych przewiduje nowelizację bardzo wielu innych przepisów z ciekawostek:
- będzie cyfryzacja postępowania administracyjnego,
- będzie możliwość wysyłania pism w postępowaniu cywilnym na adres do doręczeń elektronicznych sądu („jeżeli warunki techniczne i organizacyjne sądu to umożliwiają”, art. 125 par. 5 kpc); analogicznie pisma może wysłać sąd (art. 131(2) kpc) — nb. jestem ciekaw jak funkcjonuje art. 131(1) kpc?);
- nieco bardziej rozbudowaną procedurę w postępowaniu karnym przewiduje nowelizacja kpk: wszelkie wezwania będą wysyłane na adres do doręczeń elektronicznych (wyłącznie na życzenie podmiotu niepublicznego), dopiero w następnej kolejności przechodzi się do kolejnych sposobów (art. 131-133 kpk);
- adres do doręczeń elektronicznych pojawi się jako kolejna rubryka we wnioskach do KRS (art. 19f uKRS) i CEIDG.
Dla jasności:
- wszystkie skrzynki podawcze ePUAP podmiotów publicznych mają być przekształcone w adresy do doręczeń elektronicznych, ale konta osób fizycznych będą w pełni dostosowane do… 2029 r. (art. 136 ustawy);
- obowiązkowy wpis adresu do CEIDG będzie dotyczył przedsiębiorców zakładających działalność po 30 września 2022 r.; dopisanie adresu będzie konieczne przy każdej zmianie dokonywanej w ewidencji po 30 września 2025 r. — zaś każdy przedsiębiorca będzie musiał wpisać się do bazy adresów elektronicznych do 30 września 2026 r. (art. 141);
- nowe przepisy wcześniej stosować będą organy publiczne: organy administracji rządowa od 2021 r.; inne organy władzy publicznej (w tym organy ochrony prawa), a także ZUS, KRUS, NFZ od 2022 r.; samorząd terytorialny od 2024 r.; sądy, komornicy, prokuratura, organy ścigania od 2029 r. (sic!).
Zamiast komentarza: za wcześnie jeszcze na jakiekolwiek oceny projektu z mojej strony, natomiast niewątpliwie doręczenia elektroniczne to ambitny i całkiem przyszłościowy pomysł.