Czy bank może uzależnić przyznanie konsumentowi pożyczki od skorzystania z innego produktu? Czy w przypadku niespłacania zadłużenia na takiej karcie kredytowej konsument będzie musiał zwrócić wszystkie koszty używania karty, czy jednak narzucenie umowy powiązanej z innym produktem bankowym może być traktowane jako klauzula abuzywna, przez do oddania będzie tylko kwota wykorzystanego kredytu? (nieprawomocny wyrok SR w Toruniu z 17 grudnia 2019 r., I C 147/19).

Orzeczenie dotyczyło roszczeń wynikających z niespłaconej przez klientkę karty kredytowej. Kobieta korzystała z udzielonego kredytu, ale nie uregulowała zadłużenia, toteż bank pozwał ją o zwrot 1176,47 złotych (plus odsetki).
W sprzeciwie od wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym nakazu zapłaty pozwana stwierdziła, że weszła w posiadanie karty kredytowej wbrew swojej woli: przyszła do banku po pożyczkę na sfinansowanie kosztów leczenia zdiagnozowanej choroby, jednak pracownik powiedział jej, że warunkiem przyznania pożyczki jest zawarcie umowy o kartę kredytową. Pozwana nie zakwestionowała samego faktu, że z pieniędzy korzystała i ich nie oddała, jej zdaniem okoliczności sprawy przemawiały za przyznaniem jej darmowego kredytu.
art. 385(3) pkt 6 kc
W razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności:
6) uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju;
Sąd stwierdził, że od strony prawnej karta kredytowa jest produktem dość złożonym, stanowi bowiem formę kredytu odnawialnego (szczególnej postaci kredytu uregulowanego art. 69 ust. 1 pr.bank.) „zaszytego” w postaci karty płatniczej (czyli umowy o usługach płatniczych, art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. b uup).
Jednakże przedsiębiorcy nie wolno uzależniać podpisania umowy z konsumentem od narzucenia obowiązku zawarcia umowy powiązanej. Takie zachowanie stanowi klauzulę abuzywną (art. 385(3) pkt 6 kc) — w konsekwencji pozwana nie jest związana umową o kartę kredytową. (Co ciekawe pozwana nie powołała się na niedozwolony charakter narzuconej umowy, jednak sąd pamiętał, iż zgodnie z wykładnią TSUE obowiązek badania abuzywności postanowień umownych spoczywa na nim z urzędu, por. wyrok TSUE z 20 września 2018 r., C-448/17 lub uzasadnienie wyroku TSUE z 7 listopada 2019 r. w/s Profi Credit Polska w sprawach połączonych C‑419/18 i C‑483/18).
Finalnie sąd uwzględnił roszczenia banku — jednak wyłącznie w zakresie samego zadłużenia powstałego wskutek korzystania z karty kredytowej (wyszło 891,20 złotych), natomiast oddalił w części, w jakiej bank domagał się zapłaty dodatkowych kosztów (to mogła być np. opłata za korzystanie z karty lub za informację o niespłaconym zadłużeniu), a także odmówił przyznaniu bankowi odstek od kwoty zadłużenia.