Postępowanie w sprawach dotyczących własności intelektualnej (novum w kpc)

Krótko i na temat: dziś w Dzienniku Ustaw opublikowano kontrowersyjne przepisy regulujące na nowo postępowanie w sprawach własności intelektualnej — kontrowersyjne głównie ze względu na przymus adwokacki we wszystkich tego typu procesach (ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2020 r. poz. 228).


postępowanie sprawach własności intelektualnej 
W Dzienniku Ustaw opublikowano nowe przepisy regulujące postępowanie w sprawach własności intelektualnej  (fot. Olgierd Rudak, CC-BY-SA 3.0)

Z naprędce wyłuskanych ciekawostek:

  • nowelizacja wprowadza przymus adwokacko-radcowsko-rzecznikowski w sprawach dotyczących własności intelektualnej (art. 87(2) par. 1 kpc);
  • od generalnej reguły są dwa wyjątki: strona może bronić się sama (lub udzielić pełnomocnictwa pracownikowi, etc.) jeśli wartość przedmiotu sporu nie przewyższa kwoty 20 tys. złotych (art. 87(2) par. 2 kpc);
  • drugi wyjątek brzmi: w prostej sprawie sąd może (ale nie musi) zwolnić stronę z obowiązkowego zastępstwa procesowego (art. 87(2) par. 3 kpc);

art. 87(2) par. 1-3 kpc
§ 1. W postępowaniu w sprawach własności intelektualnej obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów, radców prawnych lub rzeczników patentowych. Przepisy art. 87¹ § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w postępowaniu, w którym wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych.
§ 3. Sąd może zwolnić stronę, na wniosek lub z urzędu, z obowiązkowego zastępstwa przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, jeżeli okoliczności, w tym stopień zawiłości sprawy, nie uzasadniają obowiązkowego zastępstwa. Zwolnienie może nastąpić w każdym stanie sprawy, w tym także na wniosek strony złożony w piśmie procesowym.

  • postępowanie w sprawach własności intelektualnej staje się jednym z rodzajów postępowań odrębnych (dodany dział IVg w tytule VII kodeksu postępowania cywilnego — art. 479(89)-479(129) kpc);
  • to jednak nie wszystko: nowelizacja do spraw z zakresu własności intelektualnej zalicza nie tylko spory o ochronę praw autorskich i pokrewnych, praw własności przemysłowej, ale też o ochronę „innych praw” na dobrach niematerialnych — oraz o czyny nieuczciwej konkurencji, ochronę dóbr osobistych, które było wykorzystywane w szeroko pojętych celach reklamowych i promocyjnych, a także ochronę dóbr osobistych związanych z działalnością naukową lub wynalazczą;

art. 479(89) kpc
§ 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych (sprawy własności intelektualnej).
§ 2. Sprawami własności intelektualnej w rozumieniu niniejszego działu są także sprawy o:
1) zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
2) ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług;
3) ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

  • sądami właściwymi do rozpatrywania spraw dotyczących własności intelektualnej będą sądy okręgowe, aczkolwiek sporami odnoszącymi się do programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym zajmować będzie się tylko i wyłącznie Sąd Okręgowy w Warszawie (art. 479(90) kpc);
  • nowelizacja bardzo szczegółowo opisuje procedury: zabezpieczenia oraz wyjawienia lub wydania środka dowodowego, możliwości wezwania osoby trzeciej do udzielenia informacji niezbędnych dla wyjaśnienia sprawy; podstawy i tryb wniesienia powództwa szczególnego (m.in. wzajemnego dotyczącego praw do znaku towarowego);
  • ciekawostką jest powództwo o ustalenie, iż „podjęte lub zamierzone przez niego czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji”, które będzie służyło stronie, wobec której zostanie wysunięty tego rodzaju zarzut (art. 479(129) kpc);
  • spór dotyczący własności intelektualnej będzie podstawą do zwolnienia banku z tajemnicy bankowej (dodany art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. da pr.bank.);
  • adekwatnej nowelizacji doczekały się m.in. przepisy prawa własności przemysłowej, ustawy o ustroju sądów powszechnych, ustawy o ochronie baz danych, ustawy o ochronie prawnej odmian roślin — a całkiem przy okazji jest kilka (niezwiązanych z postępowaniem w sprawach własności intelektualnej) zmian w kodeksie spółek handlowych.

Dla jasności:

  • przepisy regulujące postępowanie w sprawach własności intelektualnej wchodzą w życie 1 lipca 2020 r. (jednak art. 24 ustawy przewiduje liczne wyjątki od tej daty);
  • „w sprawach wszczętych i niezakończonych” do dnia wejścia w życie ustawy (w danej instancji lub przed SN) stosuje się dotychczasowe przepisy postępowania (art. 22 ust. 2 ustawy);
  • podobnie „w sprawach wszczętych i niezakończonych” do dnia wejścia w życie ustawy zachowują moc dokonane wcześniej czynności (art. 22 ust. 1) — co ja rozumiem w ten sposób, że jeśli sprawa będzie w toku, strona będzie musiała szukać pełnomocnika (art. 22 ust. 2 dotyczy „postępowania w sprawach własności intelektualnej”, czyli art. 479(89)-479(129) kpc, ale nie o przymusie adwokackim).

Zamiast komentarza: szczególnie negatywnie oceniam przymus adwokacko-radcowsko-rzecznikowski w sprawach dotyczących (jakże szeroko pojętych) własności intelektualnej. Bez obrazy dla nikogo, ale za dużo widziałem — podpisanych przez wytogowanych prawników — pism, wezwań i pozwów, których zapomina się o tym, że tylko bezprawne naruszenie dóbr osobistych (które wypadałoby jakoś nazwać — nie ma czegoś takiego jak „naruszenie dóbr osobistych” per se) pociąga za sobą odpowiedzialność; buduje wspaniałe roszczenia dotyczące naruszenia praw autorskich — zapominając, że gdzieś tam jest umowa, w której poszkodowany przeniósł prawa do objętej sporem twórczości; żąda odszkodowania za czyn nieuczciwej konkurencji polegający na użycie w reklamie całkowicie potocznej („generycznej”) frazy, etc., etc.
Sęk w tym, że wyspecjalizowanie jest ważne w każdej branży (także w każdej dziedzinie prawa), więc naprawdę nie rozumiem dlaczego pracownik nadal będzie mógł być pełnomocnikiem pracodawcy w sprawie o wielomilionowy kontrakt budowlany lub w sprawach pracowniczych (niekiedy bardzo zawiłych i kosztownych) — ale już w sprawie dotyczącej nieco droższej kampanii reklamowej już niekoniecznie.

subskrybuj
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

2 komentarzy
Oldest
Newest
Inline Feedbacks
zerknij na wszystkie komentarze
2
0
komentarze są tam :-)x