Krótko i na temat: dopiero dziś ujawniono jak dokładnie ma wyglądać specustawa w/s COVID-19 — czyli przepisy o „tarczy antykryzysowej” przeciwdziałającej negatywnym skutkom epidemii koronawirusa (projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw).
Z wyłapanych na gorąco kwestii — wybaczcie uproszczenia i przeoczenia, ale cały projekt ma 328 stron, z czego 171 to sama ustawa:
- odnalazł się mityczny jednorożec: osoba naruszająca obowiązek hospitalizacji, kwarantanny lub izolacji związanej z koronawirusem, będzie mogła być ukarana administracyjną karą pieniężną w kwocie do 30 tys. złotych (art. 15zzzo ustawy);
- pracodawca, który doznał spadku obrotów wskutek wystąpienia epidemii COVID-19, będzie mógł wystąpić do FGŚP o przyznanie środków na dofinansowanie przez 3 miesiące wynagrodzeń pracowników objętych przestojem — w takim przypadku pracodawca może wypłacać obniżone wynagrodzenie (nie mniej niż o 50%), pozostałą część (ale nie więcej niż połowę) dofinansuje FGŚP; równocześnie pracodawca będzie mógł obniżyć pracownikom wymiar czasu pracy o 20%, ale co najwyżej do 1/2 etatu — po obniżce wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy); taka zmiana nie będzie wymagała zastosowania wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 par. 1-3 kp);
- ustawa lojalnie uprzedza: pieniędzy z FGŚP nie starczy dla wszystkich — wnioski o dofinansowanie „rozpatruje się według kolejności ich wpływu, do wyczerpania środków” (art. 15g ust. 19 ustawy);
- pracodawca szczególnie dotknięty epidemią koronawirusa będzie mógł: ograniczyć czas dobowego odpoczynku (do 8 godzin) i odpoczynku tygodniowego (do 32 godzin) oraz — po zawarciu stosownego porozumienia — wprowadzić system równoważnego systemu czasu pracy, a nawet stosować mniej korzystne warunki zatrudniania pracowników;
- projekt specustawy w/s COVID-19 przewiduje, że osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, a także świadcząca usługi na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia lub świadczenia usług może wystąpić do ZUS — jeśli doszło do przestoju w prowadzaniu działalności — o przyznanie świadczenia postojowego (zasadniczo w wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę); będzie można także wystąpić do starosty o dofinansowanie części kosztów prowadzonej działalności gospodarczej;
- mikroprzedsiębiorcy będą też mogli uzyskać zwolnienie z obowiązku opłacania nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, etc. za okres od 1 marca do 31 maja 2020 r. — o zwolnienie ze składek na ZUS będzie mógł wystąpić tylko taki przedsiębiorca, który nie uzyska innej formy pomocy (np. świadczenia postojowego); wniosek o zwolnienie ze składek będzie trzeba złożyć do 30 czerwca 2020 r.;
- niezależnie od tego przedsiębiorca będzie mógł rozliczyć poniesioną w 2020 r. stratę w podatku PIT za 2019 r. — jednorazowo obniżając o wysokość straty dochód lub przychód za 2019 r. (będzie to wymagało korekty zeznania, już w 2021 r.);
- całkiem przy okazji: płatnik będzie miał obowiązek informować ZUS o każdej zawartej umowie o dzieło, w ciągu 7 dni od jej zawarcia;
- państwo przechodzi na gospodarkę wojenną — minister zdrowia będzie miał prawo ustalić maksymalne ceny lub marże w sprzedaży towarów i usług istotnych dla ochrony zdrowia, bezpieczeństwa ludzi, a nawet „kosztów utrzymania gospodarstw domowych” (ba, ustawa nawet reguluje maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego), zaś stosowanie wyższych cen i marż będzie oczywiście podlegało kontroli stosownych organów; za naruszenie wyznaczonych cen i marż będzie można nałożyć karę od 5 tys. do 5 mln złotych, zaś w przypadku naruszenia wielokrotnego lub na dużą skalę, UOKiK będzie mógł dodatkowo ukarać przedsiębiorcę karą w wysokości do 10% obrotu;
- częściowo ograniczony będzie niedzielny zakaz handlu — ale tylko w zakresie rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby (wyjątek nie będzie dotyczył niedzieli, które przypadają w święto);
- zgodnie z projektem ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 przesunięta na 1 stycznia 2021 r. zostaje tzw. „konsumeryzacja” małych przedsiębiorców;
- ustawa idzie na rękę biurom podróży: odstąpienie przez klienta od umowy ze względu na epidemię wirusa SARS-CoV-2 będzie skuteczne „z mocy prawa” dopiero po 180 dniach, a jeśli klient przyjmie w zamian voucher na wyjazd przypadający w ciągu kolejnego roku, w ogóle nie będzie mógł odstąpić od umowy (ten przepis dotyczyć będzie także rezygnacji wcześniejszych, o ile klient nie odzyskał jeszcze pieniędzy);
- do 180 dni przedłużone zostają terminy na rejestrację auta sprowadzonego z EU i na zgłoszenie umowy sprzedaży auta w urzędzie;
- analogicznie przedłużone zostają terminy zwrotu należności wpłaconych przez klientów na poczet organizacji wystaw, kongresów, imprez kulturalnych, sportowych, rozrywkowych (art. 15 zp ustawy);
- wysokość czynszu najemców powierzchni w centrach handlowych powyżej 2000 m2, których działalność została ograniczona lub zakazana na czas epidemii, ulega obniżeniu o 90%; nie musi przy tym płacić żadnych kar umownych lub odszkodowań wynikających z umowy zawartej z wynajmującym — ale w przypadku sąd zawsze będzie mógł zmienić te rozliczenia, biorąc pod uwagę zasady współżycia społecznego i interesy stron (art. 15ze ustawy);
- minister finansów zyskuje prawo przesunięcia w czasie określonych terminów na składanie deklaracji, sprawozdań, etc.; natomiast termin na składanie rocznych PIT-ów będzie ustawowo przesunięty na 31 maja 2020 r.;
- ustawowo zawieszony zostaje bieg terminów procesowych i sądowych we wszystkich postępowaniach sądowych (a terminy rozpoczynające się zostają wstrzymane) — z wyjątkiem terminów wyborczych oraz… w postępowaniach przed tzw. Trybunałem Konstytucyjnym (sic!); w tym czasie wszystkie pisma procesowe mogą być składane przy pomocy ePUAP, portalu informacyjnego sądów, a nawet przy użyciu poczty elektronicznej;
- policja może przejść na pełnienie służby w formie skoszarowanej (no i wreszcie zyska uprawnienia do interesowania się tym czy ludzie stosują się do obowiązku kwarantanny);
- Rada Ministrów będzie mogła — w „szczególnie uzasadnionych przypadkach” — prowadzić obrady online, o czym zadecyduje jednoosobowo i dyskrecjonalnie premier;
- w tryb wirtualny będzie mógł przejść (nie tylko podczas epidemii COVID-19) zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 208 par. 5(1)-5(3) ksh, rada nadzorcza (art. 222 par. 1(1) ksh), analogicznie w spółce akcyjnej;
- w przypadku zamknięcia sądu ze względu na epidemię koronawirusa będzie można wyznaczyć inny sąd do rozpatrywania niezałatwionych pilnych spraw, pojawia się także możliwość delegowania sędziego do pracy w innym sądzie; osobom odsiadującym wyroki pozbawienia wolności będzie można udzielić przerwy w odbywaniu kary;
- podwyższone zostają kary za narażenie na zarażenie HIV-em czy chorobą zakaźną (art. 161 kk), znacząco zwiększa się widełki zagrożenia przestępstwa stalkingu (art. 190a kk).
Dla jasności: ustawa ma wejść w życie nazajutrz po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw — aczkolwiek jest bardzo wiele wyjątków.
Tyle na dziś, na razie — od ogółu do szczegółu może będzie czas przejść po wejściu w życie specustawy w/s COVID-19.