Temat na dziś może nieco odczapny, ale może komuś kiedyś się przyda: jak wygląda od strony prawnej podróżowanie z psem (kotem, fretką) po Unii Europejskiej? Czy można wyjechać z psem na wakacje nad południowe góry, północne morza i zamorskie wyspy? Czy turysta jadący z psem do innych państw musi liczyć się z jakimiś utrudnieniami, na przykład koniecznością poddania zwierzęcia kwarantannie?
Pobieżnie i pokrótce, w punktach o tym jak wygląda europejskie prawo regulujące podróżowanie z psem po Unii Europejskiej — z rozporządzeniem nr 576/2013 z 12 czerwca 2013 r. w sprawie przemieszczania o charakterze niehandlowym zwierząt domowych w ręku:
- dla jasności: skupiam się na podróżowaniu („przemieszczaniu”) zwierząt domowych (psów, kotów i fretek) między państwami Unii Europejskiej w celach niehandlowych; przepisy regulują też warunki niehandlowego przemieszczania innych gatunków (niektórych bezkręgowców, ryb, płazów, gadów, ptaków i „zajęczaków”, zajmować nimi się nie będę) oraz podróży z państw trzecich na terytorium EU (ten temat zgoła liznę);
- cel niehandlowy przemieszczania zwierząt oznacza, iż nie może być on związany z ich sprzedażą lub przeniesieniem własności — przepisy odnoszą się do np. podróżowania w celach turystycznych, rodzinnych, etc., ale nie do jakkolwiek pojętej sprzedaży zwierząt (art. 3 lit. a rozporządzenia);
- dla jasności: żadne państwo nie może wprowadzać dodatkowych ograniczeń, obostrzeń lub utrudnień związanych z niehandlowym przemieszczaniem zwierząt, niż określonych rozporządzeniem 576/2013 (art. 4 rozporządzenia);
- zaczynając od początku: każde zwierzę domowe może podróżować wyłącznie z właścicielem, czyli osobą fizyczną, której imię i nazwisko zostało wpisane do paszportu lub osobą upoważnioną przez właściciela (co ciekawe dopuszczalne jest przyjęcie, że zwierzę jedzie razem z właścicielem lub osobą upoważnioną nawet przy 5-dniowym odstępie czasowym, motyw 10 rozporządzenia);
- jednorazowo można podróżować z nie więcej niż pięcioma zwierzętami (art. 5 ust. 1 rozporządzenia), chyba że wyjazd ma związek z udziałem w konkursie, wystawie, wydarzeniu sportowym lub szkoleniu związanym z taką imprezą (jednak wówczas takie zwierzę musi mieć ponad 6 miesięcy);
- zwierzę może podróżować ze swoim przewodnikiem po Unii Europejskiej tylko i wyłącznie jeśli: jest oznakowane (transponderem (czipem) lub czytelnym tatuażem wykonanym przed 3 lipca 2011 r., art. 17 rozporządzenia)), prawidłowo zaszczepione na wściekliznę i inne choroby (por. rozporządzenie delegowane KE nr 2018/772 w/s zwalczania pasożyta Echinococcus multilocularis u psów), a także posiada paszport (art. 22 rozporządzenia);
- co do paszportu: przypomnijmy, że nie chodzi o sam dokument, który wyrobimy podczas wizyty u weterynarza, ale też o terminowe poddawanie zwierzęcia wymaganym szczepieniom, o których informacja jest wpisywana do tej książeczki (pies bez wbitego profilaktycznego szczepienia nie ma prawa sobie pojeździć);
- wyjątkowo zezwolenie na podróż mogą dostać młode stworzenia, które nie zostały zaszczepione (art. 7 rozporządzenia) — pod warunkiem, że jedzie z nimi ich matka lub też właściciel przedstawi pisemne oświadczenie, że zwierzę nie miało kontaktu z dzikimi zwierzętami podatnymi na wściekliznę (w motywie 16 zauważono, że szczeniaki do 3 miesiąca życia nie są szczepione, natomiast wiadomo, że odporność na wściekliznę pies uzyskuje po 21 dniach — co zasadniczo wyklucza z możliwości podróżowania najmłodsze zwierzaki);
- ciekawostka: przepisy zrównują w prawie podróży zwierzęta podróżujące między określonymi państwami lub terytoriami, które nie należą do Unii Europejskiej (m.in. między San Marino i Watykanem a Włochami, między Andorą a Francją lub Hiszpanią, między Monako a Francją, z Norwegii do Szwecji oraz Wyspami Owczymi lub Grenlandią a Danią);
- natomiast na odrębnej liście państw, których wewnętrzne regulacje sanitarne odpowiadają europejskim, dzięki czemu zwierzę może wjechać na obszar Unii Europejskiej wyłącznie na sam paszport (bez dodatkowych badań, kwarantanny lub innych wymogów) jest także Andora, Szwajcaria, Wyspy Owcze, Gibraltar, Grenlandia, Islandia, Liechtenstein, Monako, San Marino oraz Watykan (wykaz terytoriów i państw trzecich, o którym mowa w art. 13 rozporządzenia (UE) nr 576/2013 — część 1 załącznika II do rozporządzenia wykonawczego nr 577/2013 w/s wzorów dokumentów identyfikacyjnych dla przemieszczania o charakterze niehandlowym psów, kotów i fretek, ustanowienia wykazów terytoriów i państw trzecich);
- jest jeszcze inna lista państw — takich, z których psy, koty i fretki mogą przyjeżdżać bez badania poziomu przeciwciał przeciwko wściekliźnie metodą miareczkowania (lista ta jest całkiem długa i obejmuje m.in. Białoruś, Rosję i U.S.A. — ale co ciekawe nie ma na niej takich europejskich krajów jak np. Ukraina, Turcja, Bośnia i Hercegowina, Albania, Kosowo, Czarnogóra);
- czy po Brexicie można pojechać z psem do Wielkiej Brytanii? przypomnijmy, że Zjednoczone Królestwo, chociaż od 1 lutego 2020 r. formalnie nie należy już do EU, do końca tego roku zachowało całość praw i obowiązków wynikających z byłego statusu członka Unii; jednak od 2021 r. wszystko będzie zależało od ustaleń, w tym od tego czy Wielka Brytania pojawi się części 1 czy części 2 załącznika II — a może w ogóle nie będzie cieszyła się żadnymi preferencjami? (link);
- dla jasności: Schengen nie dotyczy psów i kotów, zatem poszczególne państwa mogą przeprowadzać kontrole dokumentów i kontrole tożsamości zwierząt, a właściciel ma obowiązek pokazać paszport i umożliwić poddanie czworonoga kontroli tożsamości polegającej na weryfikacji oznakowania czipem (art. 33-34 rozporządzenia);
- co w przypadku negatywnego wyniku kontroli? w takim przypadku państwo może odmówić wpuszczenia zwierzęcia na swoje terytorium i zawrócić je do państwa, z którego przyjechało lub poddać je kwarantannie, a jeśli powyższe jest niemożliwe — zwierzę może być uśpione (art. 35 rozporządzenia).
Jako rzekłem: temat aktualnie wydaje się nieco odczapny, ale jakoś tak mnie naszło, bo przecież „człowiek musi sobie od czasu do czasu polatać”.