Kontynuując niedługą (i ściśle teoretyczną) opowiastkę o psach ciężko pracujących dla dobra człowieka (ratowniczych górskich, wodnych, a także niuchajacych dla skarbówki) dziś czas na kilka akapitów o tym jakie życie i zadania ma pies służbowy Straży Granicznej.
Dalej będzie w tradycyjnych punktach:
- pies służbowy jest jednym ze środków przymusu bezpośredniego pozostających w dyspozycji Straży Granicznej (par. 1 pkt 2 lit. g rozporządzenia MSW w/s uzbrojenia Straży Granicznej);
- funkcjonariusze Straży Granicznej mogą wykorzystywać psy służbowe podczas kontroli granicznej, prowadzonej podczas przekraczania granicy (art. 11 ust. 7 ustawy o Straży Granicznej), pod warunkiem jednak, iż nie powoduje to zagrożenia m.in. dla życia lub zdrowia osób (par. 3 rozporządzenia MSWiA w/s kontroli granicznej, Dz.U. z 2019 r. poz. 1336);
- pies służbowy Straży Granicznej może być także stosowany podczas kontroli bezpieczeństwa (art. 11 ust. 7a uSG), prowadzone na przejściach granicznych, w portach lotniczych i aeroplanach dla wykluczenia możliwości popełnienia przestępstw lub wykroczeń, zwłaszcza przeciwko nienaruszalności granicy państwowej; w ramach kontroli bezpieczeństwa można przy użyciu psa sprawdzić m.in. bagaże, ładunki, przedmioty i pojazdy;
- psy są także wykorzystywane przez SG do kontroli osobistej — sprawdzenia zawartości odzieży i obuwia pod kątem posiadania przedmiotów zabronionych (broni, materiałów wybuchowych, środków odurzających, etc., art. 11a ust. 4 uSG);
- pies sprawdza się także przy sprawdzaniu bagażu i ładunków w portach, na dworcach i lotniskach — jego zadaniem jest wywąchanie zabronionych przedmiotów przy podróżnym (art. 11ab ust. 1 pkt 4-5 uSG);
- Straż Graniczna może także wykorzystywać psy służbowe przy sprawdzeniu prewencyjnym osób zatrzymanych lub konwojowanych (art. 11ad ust. 1 uSG);
- jaki pies może wstąpić na służbę w Straży Granicznej? w przeciwieństwie do psów ratowniczych PSP nie ma przepisów rasy czy inne warunki, które ma spełniać pies służbowy SG. Kluczowe jest jednak przejście stosownego szkolenia (które dotyczy także przewodnika psa służbowego) i uzyskania jednej ze specjalności: psa tropiącego, psa patrolowo-obronnego lub specjalnego do wyszukiwania (narkotyków, materiałów wybuchowych i broni, wyrobów tytoniowych lub osób), potwierdzonej atestem (por. zarządzenie nr 28 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 2012 r. w/s szczegółowych zasad szkolenia przewodników zwierząt, które wykorzystywane są do realizacji zadań Straży Granicznej, szkolenia tych zwierząt, a także norm wyżywienia zwierząt, Dz.Urz.KGSSG z 2012 r. poz. 21);
- dla jasności: podobnie jak w przypadku psów pracujących w Straży Pożarnej, atest dotyczy zespołu (pies + człowiek), zaś termin jego ważności zależny jest od oceny na egzaminie (im wyższy wynik, tym dłużej pies może pracować w swojej specjalności), wyjąwszy psy wyszukujące materiały wybuchowe i broń, których atest ważny jest przez 12 miesięcy;
- po upływie okresu ważności atestu pies służbowy Straży Granicznej musi przejść szkolenie doskonalące, w ramach którego ćwiczy się ogólne posłuszeństwo („równaj”, „do mnie”, „do nogi”, „siad”, „waruj”, zwroty w marszu, w miejscu, pokonywanie przeszkód, etc.), a także prowadzi ćwiczenia z zakresu obrony (pościg i zatrzymanie uciekającego, pilnowanie osób, rewirowanie, osaczanie, etc.), pracy węchowej (przeszukiwanie pomieszczeń, bagaży, terenu, rozpoznawanie śladów, tropienie śladów, zasadzka z psem, etc.), a także prowadzi działania w celu przyzwyczajania psa do strzałów i detonacji, wyrabiania odwagi, obojętności wobec osób postronnych — a także komendy zabraniającej „Fe”);
- zarządzenie Komendanta SG określa także normy wyżywienia oraz ilość i rodzaj pożywienia dostarczanego psom służbowym (mięso takie i siakie, ryż, warzywa, olej roślinny, chleb suchy (Kuata uwielbia — to chyba jedyny parametr, który pasowałby jej w SG), kości, etc.,etc.;
- ba, są nawet przepisy określające obowiązki funkcjonariusza-przewodnika w zakresie czynności wykonywanych w ramach opieki nad psem służbowym — 30 minut rano (minimum 15-minutowy spacer, podanie wody, karmienie, etc.), 60/90 minut opieki głównej (30-minutowy spacer w dniu pełnienia służby, godzinny jeśli pies ma wolne, a poza tym karmienie, pielęgnacja, higiena), 30 minut opieki wieczornej; za opiekę nad psem przewodnikowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 0,60% podstawy za każdą dobę, w której funkcjonariusz służby nie pełni oraz 0,30% jeśli w tym dniu są na służbie (tyle samo za udział w kursie lub szkoleniu, por. rozporządzenie MSWiA w/s warunków otrzymywania przez funkcjonariuszy Straży Granicznej dodatkowego wynagrodzenia za wykonywanie zadań zleconych wykraczających poza obowiązki służbowe, Dz.U. z 2018 r. poz. 1723).
Jak widać całkowicie naturalne cechy psa — posłuszeństwo, chęć do pracy węchowej, a także współpracy z człowiekiem — czynią z tych wspaniałych zwierząt idealne narzędzie w wielu dziedzinach życia, nawet takich, o których się niekiedy pewnie nawet filozofom nie śniło…