Niespójne i zagmatwane przepisy o zawieszeniu terminów ze względu na pandemię koronawirusa długo jeszcze będą odbijać się głośną czkawką na salach rozpraw, dziś jednak czas na inne, nie mniej ciekawe pytanie: czy konieczność — i niemożność — zachowania dystansu społecznego podczas rozprawy może być przesłanką zawieszenia postępowania sądowego? Czy jednak sąd ma się w sobie zebrać i musi się jakoś zebrać? (postanowienie Sądu Najwyższego z 10 listopada 2020 r., I KZ 24/20).
Orzeczenie dotyczyło zażalenia na postanowienie sądu okręgowego, który zawiesił postępowanie karne ze względu na epidemiczne ograniczenia — a dokładnie ze względu na to, że w gmachu sądowym brak sali, w której pomieściłby się 5-osobowy skład (dwóch sędziów i trzech ławników) z zachowaniem — bo = przecież dystans społeczny obowiązuje także podczas rozpraw sądowych — wymaganej odległości pomiędzy pięcioma stołami.
Zdaniem prokuratora w sprawie błędnie przyjęto, iż epidemia koronawirusa i niemożność odpowiedniego rozsadzenia składu orzekającego stanowi długotrwałą przeszkodę uniemożliwiającą prowadzenie postępowania sądowego, pozwalając na jego zawieszenie.
art. 22 par. 1 kodeksu postępowania karnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 30)
Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania, a w szczególności jeżeli nie można ująć oskarżonego albo nie może on brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby, postępowanie zawiesza się na czas trwania przeszkody.
Sąd Najwyższy podzielił te zarzuty i zaskarżone postanowienie uchylił: katalog przesłanek pozwalających zawiesić postępowanie karne nie jest zamknięty, zawsze jednak musi być to przeszkoda długotrwała, która uniemożliwia jego prowadzenie, co oznacza, że należy odróżnić ją od różnych przyczyn czasowego zatamowania toku postępowania. Zawieszenia postępowania nie można zatem uzasadnić przeszkodami technicznymi — braku odpowiedniej sali w budynku sądu — ponieważ zawsze można wynająć powierzchnię w innym gmachu.
SN podkreślił przy tym, iż chociaż pandemia koronawirusa jest sytuacją wcześniej niespotykaną, to przecież po spełnieniu odpowiednich warunków sanitarnych (maseczki, przyłbice, rękawice, osłona), a nawet przebadania składu orzekającego na okoliczność COVID-19, rozprawa mogłaby się śmiało odbyć.