Czy radca prawny może być zatrudniony na stanowisku specjalisty d/s prawnych?

Czy możliwe jest zatrudnienie radcy prawnego na stanowisku specjalisty d/s prawnych? Czy pracodawca, który zdecydował się na likwidację zespołu i stanowisk radców prawnych może pozostawić część radców na stanowiskach specjalistów d/s prawnych? (wyrok Sądu Najwyższego z 10 września 2020 r., III PK 34/19).

Sprawa zaczęła się od wypowiedzenia przez uczelnię (politechnikę) umowy o pracę zawartej z radczynią prawną. W dziale na etatach pracowało czterech prawników (zastępstwo procesowe wykonywali na podstawie odrębnych umów cywilnoprawnych); pracodawca uzasadnił wypowiedzenie reorganizacją obsługi prawnej i racjonalizacją kosztów — likwidacją zespołu radców prawnych i stanowisk pracy, a także przekazaniem obsługi prawnej do zewnętrznej kancelarii.
Jednak zdaniem powódki wskazana przyczyna wypowiedzenia była nieprawdziwa, ponieważ pracę straciło tylko dwóch radców (z pozostałą dwójką umowy rozwiązano, ale wkrótce zostali zatrudnieni jako specjaliści d/s prawnych, w ramach swych obowiązków kontaktowali się z zewnętrzną kancelarią), co oznacza, że stanowiska nie zostały zlikwidowane, zaś zespół radcowski nadal widniał w strukturze pracodawcy,  więc skierowała sprawę do sądu pracy.

art. 9 ust. 1 ustawy o radcach prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 75)
Radca prawny wykonujący zawód w ramach stosunku pracy zajmuje samodzielne stanowisko podległe bezpośrednio kierownikowi jednostki organizacyjnej.

Sąd I instancji uwzględnił roszczenia powódki, natomiast sąd odwoławczy przyznał rację uczelni: ani brak zmian w strukturze organizacyjnej, ani fakt, że nie zwolniono wszystkich prawników pracujących w komórce nie oznacza, że nie doszło do likwidacji stanowiska pracy. „Pusty” zapis w strukturze nie może bowiem przesądzać o racjonalności roszczeń, jeśli w rzeczywistości żadna osoba nie pracuje już jako radca prawny; umowy rozwiązano z wszystkimi czterema prawnikami, zaś zatrudnienie dwójki jako niesamodzielnych specjalistów d/s prawnych (o zakresach obowiązków diametralnie różnych od radcowskich) nie oznacza, że stanowiska nie uległy likwidacji.

art. 22(4) ust. 1 ustawy o radcach prawnych
Radca prawny wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy ma prawo do wynagrodzenia i innych świadczeń określonych w układzie zbiorowym pracy lub w przepisach o wynagradzaniu pracowników, obowiązujących w jednostce organizacyjnej zatrudniającej radcę prawnego. Wynagrodzenie to nie może być niższe od wynagrodzenia przewidzianego dla stanowiska pracy głównego specjalisty lub innego równorzędnego stanowiska pracy. Jeżeli prawo do dodatków uzależnione jest od wymogu kierowania zespołem pracowników, wymogu tego nie stosuje się do radcy prawnego.

Skuteczna okazała się skarga kasacyjna powódki: Sąd Najwyższy nie tylko przyznał, że istnieją wątpliwości co do likwidacji zespołu radców prawnych, utworzenia stanowisk specjalistów d/s prawnych i doboru pracowników na owe stanowiska (w szczególności nie wyjaśniono dlaczego uczelnia zawarła umowy z konkretną dwójką radców). Kluczowy okazał się jednak inny argument — czy z radcą prawnym można rozwiązać umowę o pracę, aby następnie zatrudnić go na stanowisku specjalisty d/s prawnych, na którym pozbawiony jest obowiązków i gwarancji wynikających ze statusu radcy prawnego? Oraz potencjalny wpływ zatrudnienie radcy prawnego na niesamodzielnym stanowisku pracowniczym może mieć na jego odpowiedzialność zawodową?

Ponieważ sąd niższej instancji nie zbadał dostatecznie tych kwestii, a w szczególności treść uzasadnienia wyroku nie pozwala na przeprowadzenie racjonalnej kontroli kasacyjnej, SN zdecydował się na uchylenie zaskarżonego orzeczenia i zwrot sprawy do ponownego rozpoznania.

subskrybuj
Powiadom o
guest

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

8 komentarzy
Oldest
Newest
Inline Feedbacks
zerknij na wszystkie komentarze
8
0
komentarze są tam :-)x