Hulajnogi elektryczne, urządzenia transportu osobistego i urządzenia wspomagające ruch — jedzie nowe!

Krótko i na temat, bo z pewnością komuś się przyda, a wcześniej nie miałem czasu ni okazji, bo babrałem się po kolana w śniegu — są nowe przepisy regulujące zasady ruchu hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego, a nawet jazdy na urządzeniach wspomagających ruch — bo takie nowe pojęcia trzeba zacząć sobie zapisywać w szarych komórkach (ustawa z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2021 r. poz. 720).

A mianowicie, w pewnym skrócie:

• nowe przepisy będą wymagały przyswojenia nowych definicji, a więc: urządzeniem wspomagającym ruch jest urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny, przeznaczone do poruszania się osoby w pozycji stojącej, napędzane siłą mięśni (np. hulajnoga, wrotki, deskorolka — nie urządzenie takie nie jest pojazdem i z pewnością nie jest nim rower); urządzeniem transportu osobistego określono każdy pojazd napędzany elektrycznie, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe; natomiast hulajnoga elektryczna to pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe (chociaż hulajnoga elektryczna silnik ma, pojazdem silnikowym nie jest, nie jest też UTO);
• i przy okazji: nowe przepisy wprowadzają maksymalną dozwoloną prędkość dla hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego — 20 km/h; tak czy inaczej poruszając się chodnikiem (o czym więcej poniżej) należy nie tylko zachować szczególną ostrożność i ustępować pieszym pierwszeństwa, ale też jechać z prędkością „zbliżoną” do pieszego (art. 33c pord);

art. 15a ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym
Osoba poruszająca się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch jest obowiązana korzystać z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów. Osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na drodze dla rowerów obowiązuje ruch prawostronny.

• dla jasności: osoba poruszająca się na urządzeniu wspomagającym ruch nie jest pieszym, po zmianach będzie ona traktowana jako odrębna kategoria uczestników ruchu (obok m.in. pieszych, kierujących i pasażerów pojazdów) — co skończy zbyteczne dywagacje czy rolkarz jest pieszym (i co on robi na chodniku);
• ustawodawca wydaje się zastrzegać, że e-hulajnoga i UTO nie powinny być traktowane jako zabawki dla latorośli: odnośny przepis zabrania „dopuszczania dziecka w wieku do 10 lat” do kierowania nimi na drodze, zaś w strefie zamieszkania wyłącznie pod opieką dorosłego (art. 33d pord); natomiast osoba poniżej 18 roku życia będzie mogła jeździć na hulajnodze elektrycznej i UTO pod warunkiem posiadania karty rowerowej lub prawa jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T;
• chociaż osoba poruszająca się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch pieszym nie jest, przepisy regulujące zasady korzystania z hulajnóg czy wrotek dopisano właśnie w okolice przepisów o pieszych (art. 15a pord); i tak UWRP (czy to dobry skrót?) będzie można jeździć po chodniku i drodze dla pieszych — znów: z prędkością „zbliżoną” do prędkości pieszego i z uwzględnieniem pierwszeństwa pieszych — a także po drogach dla rowerów (zgodnie z zasadami ruchu prawostronnego); poza tym przepisy m.in. nakazują zachować prędkość umożliwiającą panowanie nad urządzeniem oraz zakazują poruszania się w stanie nietrzeźwości i po użyciu alkoholu, etc., a także przewożenia innej osoby, zwierzęcia i ładunku — a także „poruszania się tyłem” (dla przypomnienia: kodeks drogowy nie obowiązuje poza drogami publicznymi, strefami zamieszkania i strefami ruchu, więc wyczynianie ekwilibrystyk na rolkach będzie nadal dozwolone — ale nie w „zwykłym” ruchu);
• hulajnogi elektryczne wpadają natomiast tam, gdzie dotąd jeździły rowery: wolno im, a nawet trzeba, korzystać z drogi dla rowerów, pasa dla rowerów i śluzy rowerowej; korzystanie z jezdni jest obowiązkowe, jednak tylko wówczas, gdy dozwolona prędkość na niej nie przekracza 30 km/h (i nie ma DdR/PdR)

art. 33a ust. 1-2 ustawy — prawo o ruchu drogowym
1. Kierujący hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, w przypadku gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.
2. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego hulajnogą elektryczną jest dozwolone wyjątkowo, gdy chodnik jest usytuowany wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h, i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów.

• (literalnie: jeśli przy drodze, na której dopuszczalna prędkość wynosi 30 km/h, hulajnogista ma obowiązek jechać jezdnią, nawet jeśli jest przy niej DdR/PdR);
• skoro e-hulajnoga nie jest urządzeniem transportu osobistego, to zasady ruchu UTO muszą się różnić: korzystającym z UTO nie wolno korzystać z jezdni — obowiązkowe natomiast jest poruszanie się DdR/PdR, a jeśli infrastruktury rowerowej brak — chodnikiem (wyjątkowo, z zachowaniem szczególnej ostrożności i uwzględnieniem pierwszeństwa pieszych, art. 33b pord);
• jeszcze raz podkreślę: hulajnogą elektryczną, urządzeniem transportu osobistego i urządzeniem wspomagającym ruch — a także rowerem (co zmiany przynoszą dla cyklistów opiszę w odrębnym tekście) — będzie można jechać chodnikiem, jednak „wyjątkowo” i zawsze z prędkością „zbliżoną” do pieszego — zaś przekroczenie tej prędkości będzie stanowić wykroczenie;

art. 86a kodeksu wykroczeń
Kto, kierując rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego albo poruszając się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch na chodniku lub drodze dla pieszych, nie porusza się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego lub nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu,
podlega karze grzywny albo karze nagany.

• co ciekawe nowe przepisy regulują także zasady parkowania hulajnóg elektrycznych (a także rowerów i UTO) na chodniku — otóż ich postój jest dozwolony wyłącznie w miejscu do tego przeznaczonym, a jeśli miejsca takiego brak — „jak najbliżej zewnętrznej krawędzi chodnika najbardziej oddalonej od jezdni oraz równolegle do tej krawędzi” (art. 47 ust. 3 pord);
• (jeśli to dobra zmiana, to proszę mi wyjaśnić jak miałaby przełożyć się na walające się gdzie popadnie hulajnogi elektryczne — porzucone przez użytkowników na minuty lub specjalnie tak porozstawiane przez serwisantów?).

Od kiedy te wszystkie zmiany? Ano nowe przepisy dla elektrycznych hulajnóg, UTO et consortes wchodzą w życie po 30-dniowym vacatio legis (dla jasności: nowelizację pord opublikowano w Dzienniku Ustaw 19 kwietnia 2021 r.).
A gdyby ktoś się martwił, że ma taką maszynę (na stanie w sklepie lub w piwnicy), to aż tak bardzo martwić się nie musi, albowiem:

• wynikające z nowych regulacji warunki techniczne (por. „Warunki techniczne hulajnóg elektrycznych i UTO (projekt)”) dotyczyć będą e-hulajnóg i UTO wprowadzanych do obrotu po 31 grudnia 2021 r.;
• zaś sprzęt kupiony przed 1 stycznia 2022 r. warunków tych może nie spełniać — ergo może być cięższy, większy, może nie mieć dzwonka i lampek — a nawet może być szybszy (co nie oznacza, że będzie wolno nim przekraczać dozwoloną prędkość).

Reasumując: jedzie nowe, więc smarujcie łańcuchy i sprawdźcie hamulce… a nie… ładujcie baterie, czyście styki, no i warto przysiąść, żeby się poduczyć nowych przepisów.

(ujęcie czysto ilustracyjne, fot. Olgierd Rudak, CC-BY 2.0)