Czy można żądać unieważnienia praw do zarejestrowanego znaku towarowego ze względu na naruszenie praw do znaku niezarejestrowanego? Czy podstawą takich roszczeń może być naruszenie praw autorskich — ale czy zatem UPRP jest władny oceniać czy określenie jest utworem? (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 maja 2021 r., II GSK 1022/18).
Sprawa dotyczyła złożonego przez spółkę wniosku o unieważnienie znaku towarowego słownego „SUPORTAN” (zarejestrowanego przez Aflofarm m.in. dla takich towarów jak substancje dietetyczne do celów leczniczych, żywność dla niemowląt, suplementy diety do celów zdrowotnych) ze względu na jego kolizję ze znanym i używanym na całym świecie znakiem „SUPPORTAN” (w chwili zaistnienia sporu znak ten nie był zgłoszony w UPRP). Zdaniem wnioskodawcy (polskiej spółki Fresenius) produkty sygnowane tą marką (środki spożywcze do specjalnego przeznaczenia medycznego) były znane i sprzedawane w Polsce od końca 20 wieku, zaś rejestracja konkurencyjnego znaku towarowego miała na celu żerowanie na popularności używanego w obrocie gospodarczym oznaczenia, a więc stanowiła działanie w złej wierze (w toku postępowania ograniczono wniosek do mniejszej grupy towarów), a także naruszało prawa autorskie.
Urząd Patentowy RP stwierdził, że nazwa „SUPPORTAN” nie jest utworem, ponieważ brak mu „iskry bożej” (tej, o której mowa w art. 1 ust. 1 pr.aut.) — jest to tylko neologizm wywodzony od angielskiego wyrazu „support”, a więc brak mu indywidualizmu, kreatywności czy zaskakującej błyskotliwości i wyrazistości. Odnosząc się natomiast do żądań opartych na prawie własności przemysłowej UPRP zauważył, że wnioskodawca nie wykazał swoich praw do niezarejestrowanego znaku towarowego, zaś praw tych nie sposób wywodzić z definicji przedsiębiorstwa (art. 55(1) kc). Możliwe do wyobrażenia są natomiast roszczenia oparte na czynie nieuczciwej konkurencji, jednak biorąc pod uwagę, iż oznaczenie „SUPPORTAN” nie jest zarejestrowane, posługującemu nie przysługują roszczenia skuteczne erga omnes, a więc wykluczone jest żądanie unieważnienia zastrzeżonego znaku towarowego.
W skardze na odmowną decyzję Fresenius zwrócił uwagę, że UPRP nie jest uprawniony do oceny czy doszło do naruszenia praw autorskich, nawet zarejestrowany znak towarowy jest prawem majątkowym, a więc może być podstawą do unieważnienia zgłoszonego w złej wierze oznaczenia, którego używanie jest czynem nieuczciwej konkurencji.
Bezskuteczna okazała się próba podważenia decyzji w postępowaniu sądowoadministracyjnym: podstawą żądania unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy było rzekome naruszenie praw osobistych lub majątkowych (w tym przypadku praw autorskich), zatem — związany granicami wniosku i wskazaną podstawą prawną — UPRP jest uprawniony do oceny czy będące podstawą roszczeń oznaczenie „SUPPORTAN” może być traktowane jako utwór. Utworem nie jest, brak mu bowiem dostatecznej kreatywności z zindywidualizowania, zatem nie może być podstawą do unieważnienia znaku towarowego ze względu na naruszenie praw przysługujących wnioskodawcy.
Wykluczone jest natomiast żądanie unieważnienia znaku towarowego wyłącznie w oparciu o zarzut czynu nieuczciwej konkurencji, który nie oznacza istnienia prawa podmiotowego („na gruncie prawa własności przemysłowej dobrem chronionym jest zarejestrowany znak towarowy i aby zwalczyć tę rejestracje należy przeciwstawić jej skutecznie inne prawo podmiotowe” — to z uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie z 11 stycznia 2018 r., VI SA/Wa 1947/17). Zatem niezależnie od tego, że Fresenius może używać oznaczenia „SUPPORTAN” znacznie dłużej, niż Aflofarm znaku „SUPORTAN”, to takie pierwszeństwo nie jest przesłanką unieważnienia prawa (sąd zwrócił też uwagę, że sprawa dotycząca czynu nieuczciwej konkurencji jest zawisła przed sądem cywilnym, ale z powództwa Aflofarmu przeciwko Fresenius).
NSA nie zgodził się także z poglądem, iżby znak „SUPORTAN” by podobny do wcześniej używanego i powszechnie znanego oznaczenia „SUPPORTAN”. Znak można uznać za powszechnie znany jeśli jest kojarzony przez więcej niż połowę odbiorców, co powinien udowodnić skarżący — który owszem, wykazał, że sprzedaje przeciętnie sprzedaż przeciętnie 276 sztuk (niedrogiego) wyrobu, czyli zdecydowanie zbyt mało…
Z tego względu skarga na decyzję UPRP została prawomocnie oddalona, zatem próba unieważnienia rejestracji znaku towarowego „SUPORTAN” ze względu na kolizję ze znakiem „SUPPORTAN” spełzła na niczym.