Jakie są wymogi wobec firm, które chcą oferować zakłady bukmacherskie w Polsce? Jakie dokumenty trzeba dostarczyć, żeby otrzymać zezwolenie na organizację zakładów online lub w punktach naziemnych? Ile to kosztuje? Jakie są kary dla nielegalnych firm bukmacherskich? Wyjaśniamy.
Czy łatwo założyć firmę bukmacherską w Polsce?
Firma bukmacherska oferująca zakłady wzajemne na terenie Polski musi posiadać specjalne zezwolenie wydane przez Ministra Finansów RP. Jak wygląda procedura pozyskania zezwolenia, kto może o nie wystąpić i z jakimi kosztami się to wiąże? Czy łatwo jest w Polsce założyć legalną działalność w zakresie organizacji zakładów bukmacherskich? Jakie kary przewidziane są dla firm przyjmujących zakłady wzajemne bez zezwolenia oraz dla graczy, którzy korzystają z ich usług?
Ustawa hazardowa
Regulacje prawne dotyczące tego, kto i na jakich zasadach może w Polsce urządzać zakłady bukmacherskie, znajdują się w „Ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych”. Jest to tzw. ustawa hazardowa, która została poważnie znowelizowana w grudniu 2016 r. Wiele z nowo przyjętych przepisów dotyczyło organizacji hazardu przez Internet i miało na celu przeciwdziałanie nielegalnemu oferowaniu zakładów online osobom przebywającym na terytorium Polski. Ustawa hazardowa w nowym kształcie zaczęła obowiązywać od 1 kwietnia 2017 r., a część jej zapisów od 1 lipca 2017 r.
Zmiany prawne przyniosły efekty – część działających dotąd nielegalnie bukmacherów wycofała się z polskiego rynku, a niektórzy rozpoczęli starania, by uzyskać zezwolenie na działalność bukmacherską w naszym kraju. Duża część firm pozostała jednak w „szarej strefie”, choć taka działalność zagrożona jest gigantycznymi karami finansowymi, a oferowanie zakładów dość mocno utrudnia tzw. rejestr domen zakazanych. Sprawdźmy więc, co trzeba zrobić, by oferować zakłady bukmacherskie w Polsce w pełni legalnie.
Kto może otrzymać zezwolenie?
Nie każdy podmiot może otrzymać zezwolenie na organizację zakładów wzajemnych. Działalność bukmacherską mogą prowadzić w Polsce wyłącznie spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a w przypadku firm zagranicznych także spółki działające na zasadach właściwych dla tychże spółek. Firma, która posiada siedzibę poza Polską, ale na terenie kraju wchodzącego w skład UE lub EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu), także ma prawo wystąpić o zezwolenie na organizację zakładów bukmacherskich. W takim jednak przypadku działalność gospodarcza w Polsce będzie musiała być prowadzona za pośrednictwem przedstawiciela lub w formie oddziału.
Spółka, która stara się o zezwolenie, musi też spełniać warunek dotyczący wysokości kapitału zakładowego spółki. Musi on wynosić minimum 2 miliony złotych albo – jeśli wyrażony jest w innej walucie – równowartość tej kwoty.
Do tego rodzaju warunków dochodzą też wymogi związane z zachowaniem bezpieczeństwa, porządku publicznego i interesów ekonomicznych państwa oraz przestrzeganiem przepisów dotyczących przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Zarówno sama spółka, jak jej akcjonariusze (posiadający akcje o wartości powyżej 10% kapitału zakładowego spółki), członkowie zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej czy prokurenci nie mogą wzbudzać zastrzeżeń w tym zakresie. Wymienione osoby nie mogą być np. skazane za umyślne przestępstwo (w tym skarbowe) na terenie państwa członkowskiego UE.
Zezwolenie na zakłady wzajemne – rodzaje i terminy
Zakłady bukmacherskie oferowane są obecnie nie tylko w punktach naziemnych, ale również przez Internet. Ustawa hazardowa przewiduje odrębne zezwolenie dla każdego z tych sposobów urządzania zakładów. Firma bukmacherska może oczywiście złożyć zarówno wniosek o zezwolenie na działalność online, jak i wniosek o zezwolenie na działalność przez sieć punktów stacjonarnych (może to zrobić jednocześnie lub drugi wniosek złożyć w dowolnym czasie). Czas rozpatrywania wniosku wynosi maksymalnie 6 miesięcy. W przypadku braków formalnych wnioskodawca ma 7 dni na ich uzupełnienie, zdarza się też, że konieczne jest dostarczenie dodatkowych dokumentów dotyczących merytorycznej strony dokumentacji.
Od decyzji odmownej można odwołać się w terminie do 14 dni od daty otrzymania decyzji, a jeśli wniosek nie zostanie rozpatrzony, wnioskodawca ma 7 dni na złożenie zażalenia. Jeśli natomiast procedura zakończy się wydaniem przez Ministra Finansów decyzji pozytywnej, spółka będzie mogła na jej podstawie przyjmować zakłady wzajemne w określony sposób przez okres 6 lat. Zezwolenie może jednak zostać przedłużone na kolejny 6-letni okres.
Co zawiera wniosek o zezwolenie?
Składając wniosek o zezwolenie na urządzanie zakładów bukmacherskich, firma musi przedłożyć obszerną dokumentację. Pierwszą partię tworzą dokumenty związane z samym wnioskodawcą, takie jak m.in. odpis aktu notarialnego umowy czy statutu spółki, numer KRS, informacje o statusie prawnym i finansowym spółki, sprawozdanie finansowe z poprzedniego roku obrotowego, a także informacje na temat akcjonariuszy (w tym spółek handlowych, które są akcjonariuszami spółki), członków zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej spółki i osób nią zarządzających. Firma bukmacherska, której siedziba znajduje się za granicą, musi dostarczyć dodatkowe dokumenty związane z wyznaczonym przedstawicielem albo z oddziałem spółki w Polsce.
Drugi rodzaj dokumentacji dotyczy tego, jak wyglądać będzie działalność gospodarcza polegająca na organizacji zakładów bukmacherskich. Przykładowo, jeśli firma bukmacherska będzie oferować zakłady wzajemne przez Internet, musi podać nazwę domeny internetowej z wymaganą końcówką „.pl”, dokumentację techniczną strony internetowej czy sposób, w jaki sprawdzana będzie pełnoletniość użytkowników. Z kolei jeśli działalność gospodarcza będzie prowadzona w punktach stacjonarnych, wnioskodawca musi opisać zasady ich działania i załączyć dokumenty związane z prawem do korzystania z danych lokali. Obowiązkowym elementem wniosku jest już na tym etapie projekt regulaminu gry, który musi zostać zatwierdzony przez Ministra Finansów i będzie dla bukmachera wiążący. Do tego dochodzi studium ekonomiczno-finansowe planowanej działalności, kwestie związane z zabezpieczeniem finansowym, planowanym zatrudnieniem itp. We wniosku musi być też określona planowana data rozpoczęcia sprzedaży zakładów. Lista elementów jakie powinien zawierać wniosek została szczegółowo opisana tutaj.
Co zawiera zezwolenie?
Zezwolenie na urządzanie zakładów bukmacherskich zawiera nazwę podmiotu, którego dotyczy zezwolenie, opis struktury udziałów (akcji imiennych), listę nazwisk członków zarządu i rady nadzorczej. W dokumencie zdefiniowane jest miejsce organizacji zakładów i ich rodzaj, a w przypadku zakładów oferowanych online podany jest też adres strony, na której będą dostępne zakłady wzajemne oraz sposób weryfikacji ukończenia 18 lat przez użytkowników. Zezwolenie określa też warunki, które musi spełniać firma bukmacherska (dotyczy to przede wszystkim zabezpieczeń finansowych) oraz nieprzekraczalny termin startu usługi.
Ile kosztuje uzyskanie zezwolenia?
Zezwolenie, dzięki któremu spółka może oferować legalne zakłady bukmacherskie, wymaga dokonania określonych w ustawie opłat. Za samo udzielenie zezwolenia firma bukmacherska musi wnieść opłatę o równowartości 2000% kwoty bazowej. Kwota bazowa zmienia się co roku – w danym roku kalendarzowym jej wartość równa jest przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w 2. kwartale poprzedniego roku. Dane te znajdziemy w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Głównego Urzędu Statystycznego. W 2021 r. sama opłata za udzielenie zezwolenia wynosi ponad 100 tys. zł (kwota bazowa wynosi w tym roku dokładnie 5247,12 zł).
Jednak na tym opłaty się nie kończą. Ich ostateczna wysokość zależy od tego, czy bukmacherska działalność gospodarcza ma być prowadzona przez Internet czy w naziemnych punktach sprzedaży zakładów. W pierwszym przypadku należy uiścić opłatę w wysokości 5000% kwoty bazowej za każdą domenę internetową, pod którą będą oferowane zakłady wzajemne oraz opłatę równą2000% kwoty bazowej za urządzanie zakładów przez Internet.
Z kolei opłata za 1 punkt stacjonarny wynosi 50% kwoty bazowej.
Jakie są wymagane zabezpieczenia finansowe?
Przyszła firma bukmacherska musi nie tylko dysponować odpowiednio wysokim kapitałem zakładowym i przygotować się na wyszczególnione opłaty związane z udzieleniem zezwolenia. Działalność gospodarcza w zakresie oferowania zakładów wzajemnych wymaga też złożenia zabezpieczenia finansowego, co ma na celu ochronę interesu finansowego klientów i zabezpieczenie zobowiązania firmy w zakresie opłacania podatku od gier. I ponownie, zakłady bukmacherskie udostępniane online i te oferowane w lokalach naziemnych wiążą się z innymi przepisami dotyczącymi wysokości zabezpieczenia. Zakłady wzajemne organizowane przez Internet obowiązuje zabezpieczenie o stałej wysokości, czyli 480 tys. zł.
Natomiast w przypadku punktów stacjonarnych wysokość 1 zabezpieczenia finansowego wynosi 40 tys. zł, ale liczba wymaganych zabezpieczeń zależy od liczby lokali. Ustawa hazardowa określa następujące widełki: dla 1 -3 punktów wymagane jest 1 zabezpieczenie; dla 4 – 6 punktów – 2 zabezpieczenia; dla 7 – 9 punktów – 3 zabezpieczenia; dla 10 – 20 punktów – 4 zabezpieczenia; dla 21 – 30 punktów – 5 zabezpieczeń; dla 31 – 40 punktów – 6 zabezpieczeń. Dla większej liczby lokali na każde rozpoczęte 10 placówek wymagane jest uzyskanie 1 zabezpieczenia.
Firma bukmacherska może przedstawić w ramach zabezpieczenia finansowego gwarancje bankowe albo ubezpieczeniowe. Innym możliwym rozwiązaniem jest złożenie odpowiedniej kwoty na rachunku bankowym wyznaczonym przez organ, który udziela zezwolenia.
Zabezpieczenie finansowe może ulec zwolnieniu, jeśli zobowiązanie podatkowe wynikające z podatku od gier wygaśnie i nie będzie już mogło powstać, a jednocześnie minie termin, kiedy gracze mogli wystąpić z roszczeniami w stosunku do bukmachera. Firma bukmacherska musi uprzednio złożyć wniosek o zwolnienie zabezpieczenia.
Firma bukmacherska – specjalne obowiązki
Po otrzymaniu pozytywnej decyzji w sprawie zezwolenia, firma bukmacherska może zacząć oferować legalne zakłady wzajemne. Trzeba jednak pamiętać, że działalność gospodarcza tego typu wiąże się ze specjalnymi obowiązkami. Jednym z podstawowych obszarów jest ochrona użytkowników przed negatywnym wpływem, jaki mogą mieć zakłady bukmacherskie – szczególnie przed nałogowym graniem. W związku z tym firma bukmacherska musi wdrożyć zatwierdzony przez Ministra Finansów regulamin odpowiedzialnej gry. Jednym z najważniejszych jego punktów jest procedura weryfikacji wieku gracza. Oznacza to, że podmiot oferujący zakłady bukmacherskie online może je udostępniać tylko tym użytkownikom, którzy założą indywidualne konto stałe (zweryfikowane np. na podstawie skanu dokumentu tożsamości) lub tymczasowe (niezweryfikowane – w takim przypadku nie mogą być dokonywane wypłaty wygranych). Poza tym konieczne jest zapewnienie rozwiązań wspierających zachowanie kontroli gracza nad swoją aktywnością w serwisie bukmacherskim, informowanie o ryzyku uzależnienia się od hazardu itp.
Firma bukmacherska musi też wywiązywać się z dodatkowych zobowiązań podatkowych. Zakłady bukmacherskie obowiązuje po pierwsze podatek od gier, co oznacza, że od każdego zawartego zakładu bukmacher musi odprowadzić podatek o wartości 12% wniesionej stawki. Bukmacherzy potrącają więc tę kwotę z wszystkich stawianych przez graczy zakładów, a następnie odprowadzają ją do fiskusa. Ponadto firma bukmacherska musi też pobierać i przekazywać do urzędu skarbowego 10-procentowy podatek od wygranej (w przypadku wygranych, których jednorazowa wartość jest większa od 2280 zł). Sami gracze nie muszą więc zajmować się kwestiami formalnymi, nawet nie wykazują wygranej w swojej deklaracji rocznej PIT – ten zryczałtowany podatek dochodowy rozliczany jest również przez organizatora gry (na deklaracji PIT-8AR).
Zakłady wzajemne bez zezwolenia – kary dla organizatorów i graczy
Opisane powyżej procedury i aspekty finansowe związane z wydaniem zezwolenia na organizację zakładów bukmacherskich stanowią duże wyzwanie dla firm, które rozważają świadczenie usług tego rodzaju. Wizja obciążeń takich jak np. wysoki podatek od gier czy konieczność wdrożenia specjalnych rozwiązań przeciwdziałających uzależnieniom również nie jest dla firm zachęcająca. Wszystko to sprawia, że działalność bukmacherska bez zezwolenia jest sporą pokusą, dlatego warto od razu wyjaśnić, jakie kary grożą organizatorom nielegalnej gry. Ustawa hazardowa przewiduje karę finansową rzędu aż 5-krotności opłaty za wydanie zezwolenia. Ponadto naczelnik urzędu celno-skarbowego może nałożyć odrębną grzywnę osobom na stanowiskach kierowniczych firmy albo osobom tworzącym jej organy zarządzające. Wysokość tej kary zależna jest od skali działalności i czasu jej trwania.
Jednak podmioty, które organizują zakłady bukmacherskie bezprawnie, mogą być także ukarane na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z prawem sąd może ukarać organizatora nielegalnych zakładów wzajemnych karą pieniężną o maksymalnej wartości 720 stawek dziennych lub karą pozbawienia wolności do lat 3 – możliwe jest też zasądzenie obu rodzajów kar łącznie. Liczba stawek dziennych oraz wysokość pojedynczej stawki w danym przypadku określane są przez sąd, trzeba jednak mieć na uwadze, że stawka dzienna może wynosić maksymalnie nawet 400-krotność 1/30 części minimalnego wynagrodzenia. Tak więc na podstawie prawa karnego firma bukmacherska może w 2021 r. otrzymać karę za nielegalne urządzanie zakładów w wysokości nawet blisko 27 mln zł!
Na koniec warto przypomnieć, że osoby, które obstawiają nielegalne zakłady bukmacherskie również podlegają karze finansowej. Podobnie jak organizatorzy nielegalnych zakładów bukmacherskich, ich uczestnicy mogą zostać ukarani zarówno karą administracyjną, jak i karą z kodeksu karnego skarbowego. Pierwsza, którą przewiduje ustawa hazardowa, równa jest uzyskanej wygranej, przy czym stawki wniesione do gry nie ulegają odliczeniu. Karany jest sam czyn (udział w nielegalnej grze) i nie jest brane pod uwagę, czy gracz wiedział, że stawia zakłady bukmacherskie u operatora nieposiadającego zezwolenia. Drugi rodzaj grzywny — nałożony w związku z popełnieniem przestępstwa skarbowego, jakim jest uczestnictwo w nielegalnym hazardzie – wynosi do 120 stawek dziennych (ponownie liczba stawek i ich wysokość definiowana jest indywidualnie). Jednak w przypadku kary z Kodeksu karno skarbowego muszą zostać przedstawione dowody na świadomy udział gracza w nielegalnej grze.
Zakłady bukmacherskie mogą prowadzić do uzależnienia od hazardu. Tylko osoby pełnoletnie mogą brać udział w zakładach bukmacherskich. Zawieranie zakładów w firmach, które nie otrzymały w Polsce zezwolenia jest sprzeczne z prawem i zagrożone karami finansowymi.
autor: Walduk