Zasada neutralności internetu oznacza, że operatorowi nie wolno preferować żadnych usługodawców, w szczególności ustalać dla świadczonych usług korzystniejszych warunków rozliczeń. Dotyczy to zarówno taryfy ze „stawką zerową” na określone usługi, jak też ograniczania możliwości korzystania z usług w roamingu.
wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 2 września 2021 r. w/s Vodafone (C-854/19)
[Rozporządzenie 2015/2120] oraz rozporządzenie 531/2012 w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii należy interpretować w ten sposób, że ograniczenie korzystania z roamingu ze względu na aktywację opcji taryfowej zwanej „stawką zerową” jest niezgodne z obowiązkami wynikającymi z art. 3 ust. 3 [rozporządzenia 2015/2120].
Orzeczenie dotyczyło kolejnego sporu o realizację zasady neutralności internetu, obejmującego także — wynikający z rozporządzenia 2015/2120 ustanawiającego środki dotyczące dostępu do otwartego internetu i dotyczące opłat detalicznych za regulowane usługi łączności wewnątrzunijnej — zakaz preferencyjnego rozliczania pakietów internetowych w zależności od rodzajów usług (por. „Preferencyjne rozliczanie pakietów internetowych na określone usługi narusza zasadę neutralności internetu”).
art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120
Dostawcy usług dostępu do internetu, w czasie świadczenia usług dostępu do internetu, traktują wszystkie transmisje danych równo, bez dyskryminacji, ograniczania czy ingerencji, bez względu na nadawcę i odbiorcę, konsultowane lub rozpowszechniane treści, wykorzystywane lub udostępniane aplikacje lub usługi, lub też na wykorzystywane urządzenia końcowe.
Zaczęło się od tego, że niemiecki operator telekomunikacyjny Vodafone wprowadził usługę pozwalające na korzystanie z usług innych podmiotów (‘Video Pass’, ‘Music Pass’, ‘Chat Pass’ i ‘Social Pass’). Ilość wykorzystywanych danych w kraju nie była odliczana od limitu podstawowego pakietu internetowego (ale po wyczerpaniu limitu spadała szybkość transferu) — natomiast w przypadku roamingu korzystanie z tych usług podlegało „polityce uczciwego korzystania” ograniczonej do 5 GB danych (art. 6a rozporządzenia nr 531/2012 w/s roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii).
Takiej praktyki zakazał niemiecki regulator (Bundesnetzagentur), po czym sprawa trafiła do sądu, który ocenił, że operator dwukrotnie naruszył wymóg neutralności sieci: zarówno tworząc taryfę ze „stawką zerową”, jak i ustanawiając odrębny (mniejszy) limit 5 GB do wykorzystania w roamingu.
Sprawa trafiła, w trybie prejudycjalnym, do Trybunału Sprawiedliwości UE, który podkreślił, że taryfa ze „stawką zerową” („zero tariff”) jest praktyką handlową polegającą na przyznaniu uprzywilejowanych zasad rozliczeń transmisji związanej z aplikacją powiązaną z określonym usługodawcą (np. Fejsbók, etc.). „Darmowa” opcja ma służyć uatrakcyjnieniu oferty operatora — jednakże preferowanie jakichkolwiek usług lub usługodawców jest sprzeczne z unijną zasadą otwartości i neutralności internetu. Neutralność sieci odnosi się bowiem nie tylko do dostępu do informacji i treści, ale także do dostarczania określonych aplikacji i usług, a ograniczenia takie nie mogą wynikać z umów zawieranych przez telekomy z usługodawcami (art. 3 ust. 1-2 rozporządzenia 2015/2130) — każdy operator ma obowiązek traktować całą transmisję danych równo i bez dyskryminacji jakiegokolwiek dostawcy treści lub usług, zaś odejścia od tego wymogu nie można usprawiedliwiać zasadą swobody umów.
Analogicznie operatorowi telekomunikacyjnemu nie wolno ograniczać korzystania ze „stawki zerowej” tylko z tego względu, iż abonent korzysta z jego usług w roamingu — albowiem nawet „fair use policy” nie może uzasadniać uszczuplenia ilości przyznanych do wykorzystania danych.
Wcale nie na marginesie: tego samego dnia (2 września 2021 r.) TSUE orzekał także w sprawie ograniczania przez Vodafone tetheringu (C-5/20), a także rozliczania streamingu video przez Telekom Deutschland (C-34/20) — co najlepiej dowodzi, że takimi rozstrzygnięciami można sobie deliję podbijać…