Krótko i na temat: dziś w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie prezydenta Andrzeja Dudy wprowadzające na wschodnich kresach Polski stan wyjątkowy (rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 września 2021 r. w sprawie wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1612).
A mianowicie, w pewnym skrócie:
- wprowadzenie stanu wyjątkowego ma być uzasadnione szczególnym zagrożeniem bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego na białoruskiej granicy;
par. 1 ust. 1 rozporządzenia
W związku ze szczególnym zagrożeniem bezpieczeństwa obywateli oraz porządku publicznego, związanym
z obecną sytuacją na granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi, zarządzam wprowadzenie stanu wyjątkowego na obszarze części województwa podlaskiego oraz części województwa lubelskiego na okres 30 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia.
- stan wyjątkowy wprowadzono w ściśle określonych miejscowościach — 115 w województwie podlaskim i 68 w województwie lubelskim położonych przy granicy z Białorusią (pełną listę nazw przynosi załącznik do rozporządzenia);
- wprowadzony przez prezydenta Dudę stan wyjątkowy ma obowiązywać przez okres 30 dni od dnia ogłoszenia rozporządzenia (czyli od dziś);
- jakie ma skutki wprowadzenie stanu wyjątkowego? w tym czasie i w tamtych miejscach: nie będzie wolno organizować zgromadzeń publicznych, imprez masowych, artystycznych i rozrywkowych; każda osoba pełnoletnia ma obowiązek posiadać przy sobie dowód osobisty (osoby do 18 roku życia — legitymację szkolną); wprowadzono zakaz noszenia broni palnej i amunicji;
- szczególnie ciekawie wyglądają jednak postanowienia wprowadzające: „zakaz przebywania w ustalonym czasie w oznaczonych miejscach, obiektach i obszarach położonych na obszarze objętym stanem wyjątkowym”, „zakaz utrwalania za pomocą środków technicznych wyglądu lub innych cech określonych miejsc, obiektów lub obszarów, położonych na obszarze objętym stanem wyjątkowym”, a także „ograniczenie dostępu do informacji publicznej dotyczącej czynności prowadzonych na obszarze objętym stanem wyjątkowym w związku z ochroną granicy państwowej oraz zapobieganiem i przeciwdziałaniem nielegalnej migracji”;
art. 230 ust. 1 Konstytucji RP
1. W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa.
- dwa pierwsze interpretuję, że oto zakazane jest to, co jest zakazane (tj. wiemy co, ale jakich miejsc dotyczy zakaz przebywania i fotografowania? „określonych” — ale przez kogo?
wojsko i straż graniczną?— dobra, doczytałem, należy się spodziewać wydania dodatkowego rozporządzeń, art. 22 ustawy o stanie wyjątkowym); - trzeci natomiast obnaża cel tego całego stanu wyjątkowego — chodzi o to, że władza nie życzy sobie, by ludzie patrzyli i się dowiadywali co tam się dzieje…
- łaskawie prezydent zdecydował się zwolnić obywateli od służby w jednostkach zmilitaryzowanych oraz od świadczeń w zakresie obrony;
- dla jasności: postanowienie prezydenta jest wystarczające do skutecznego wprowadzenia stanu wyjątkowego (nie jest wymagana akceptacja parlamentu, art. 230 Konstytucji RP) — natomiast teraz głowa państwa ma 48 godzin na „przedstawienie” rozporządzenia Sejmowi, który „niezwłocznie” je rozpatruje i może je uchylić (art. 231 Konstytucji RP).
Zamiast komentarza: skumbrie w tomacie, chcieliście stanu nadzwyczajnego (bo koronawirus), no to stan wyjątkowy macie!
Zaczynając od najłatwiejszego: z produkowanego przez rząd szumu medialnego wynikać miało, że jedną z przyczyn wnioskowania o wprowadzenie stanu wyjątkowego mają być rosyjsko-białoruskie ćwiczenia wojskowe oraz ryzyko naruszenia polskiej granicy, a także obecność kilkudziesięciu imigrantów — ja bym zwrócił uwagę, że zagrożenie zewnętrzne uzasadnia wprowadzenie stanu wojennego (art. 229 Konstytucji RP), zaś żadne z tych zdarzeń nie może być oceniane jako naruszenie bezpieczeństwa wewnętrznego.
Druga sprawa: konsekwentnie uważam, że podobnie jak nie byłoby podstaw do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej ze względu na pandemię COVID-19, tak samo jakiekolwiek (znane mi) wydarzenia na granicy z Białorusią nie uzasadniają wprowadzenia stanu wyjątkowego, zaś chęć oszwabienia opinii publicznej (niezależnie od tego czy owa opinia władzy sprzyja czy nie sprzyja) nie może usprawiedliwiać tak daleko idącego ograniczenia konstytucyjnych swobód.
Stąd też w moim przekonaniu wprowadzenie stanu wojennego (czuję, że ziścił się dobry sen naczelnika Kaczyńskiego) nastąpiło z naruszeniem przepisów ustawy zasadniczej — nie zaistniały przesłanki określone w art. 230 ustawy zasadniczej (a przynajmniej rząd ich nie ujawnił) — zatem autorzy powtórki z 13 grudnia 1981 r. muszą liczyć się z odpowiedzialnością karną i konstytucyjną.
[edit] Późnym wieczorem ukazały się dwa dodatkowe rozporządzenia, a mianowicie:
- rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 2021 r. w sprawie ograniczeń wolności i praw w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego (Dz.U. z 2021 r. poz. 1613), które właściwie powiela rozporządzenie prezydenckie (dodając jednak wyjątki od zakazów, np. przebywać na w/w obszarach mogą m.in. osoby stale tam zamieszkujące w chwili wprowadzenia stanu wyjątkowego, osoby stale tam pracujące, etc.);
- rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2 września 2021 r. w sprawie ograniczenia prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni (Dz.U. z 2021 r. poz. 1614).