Czy można dostać 300 złotych kary za brak zawiadomienia o zbyciu pojazdu po tym jak urząd przegrał sprawę o 600-złotową karę, ponieważ sąd zwrócił uwagę, że przepisy są niejasne oraz nakazał urzędowi rozważyć możliwość odstąpienia od nałożenia kary? Czy w takim przypadku pod nową decyzją może podpisać się ten sam urzędnik? A jeśli sprzedający w kolejnym odwołaniu zwrócił na to uwagę — czy organ rozpatrujący odwołanie może pominąć ten zarzut milczeniem? Czy jednak brak odniesienia się do zarzutów odwołania oznacza poważne uchybienie proceduralne?
nieprawomocny wyrok WSA w Olsztynie z 28 grudnia 2021 r. (II SA/Ol 900/21)
Podniesienie przez stronę skarżącą zarzutów w odwołaniu obliguje organ odwoławczy nie tylko do rozważenia ich zasadności, ale i odniesienia się do nich w uzasadnieniu decyzji. Brak bowiem odniesienia się do zarzutów odwołania świadczy o nierozpoznaniu przez organ odwoławczy sprawy w jej całokształcie.
To kolejny wyrok dotyczący kary nałożonej za brak terminowego zgłoszenia sprzedaży pojazdu, co starosta wycenił na 600 złotych.
W skardze na tę decyzję sprzedający podkreślił, że rozlatującego się i nienadającego do rejestracji Citroëna Berlingo sprzedał bratu, który powiadomił urząd o kupnie natychmiast jak dowiedział się o zmianie przepisów — no a skoro obowiązek dotyczy właściciela pojazdu, to przecież nie byłego właściciela.
art. 78 ust. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym
Właściciel pojazdu zarejestrowanego jest obowiązany zawiadomić w terminie nieprzekraczającym 30 dni starostę o:
1) nabyciu lub zbyciu pojazdu;
2) zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przyznał rację skarżącemu: rzeczywiście przepisy nie są jasne i literalnie można je interpretować w taki sposób, że obowiązek zgłoszenia sprzedaży samochodu spoczywa wyłącznie na właścicielu, którym po umowie sprzedaży jest nabywca. Górę biorą jednak wykładnia systemowa i celowościowa, które wskazują, iż chodzi o obowiązek obu stron umowy (por. „Kara za brak zgłoszenia sprzedaży samochodu może być nałożona także dla sprzedającego — choć nie jest już „właścicielem””) — aczkolwiek wątpliwości co do brzmienia art. 78 ust. 2 pkt 1 pord należy wziąć pod uwagę przy ocenie odpowiedzialności sprzedającego, włącznie z możliwością odstąpienia od nałożenia kary (wyrok WSA w Olsztynie z 2 lutego 2021 r., II SA/Ol 947/20).
W drugim podejściu starosta nałożył na byłego właściciela auta karę w wysokości 300 złotych — stwierdzając, że skoro przepis przewiduje określone widełki (200-1000 złotych), a naruszenie było bardzo długie (143 dni), to nie można poprzestać na pouczeniu (art. 189f kpa).
W odwołaniu od tej decyzji ukarany zauważył, że nie tylko wydział komunikacji nie miał podstaw do ponownego zajęcia się sprawą, bo przecież WSA tylko uchylił decyzje, ale nie zwrócił sprawy do ponownego rozpoznania — zaś tak czy inaczej kolejnej decyzji w tej samej sprawie nie mógł wydać ten sam „pan kierownik” (por. „Wyłączenie urzędnika, który wydał zaskarżoną decyzję, dotyczy wszystkich etapów postępowania i każdej czynności”).
art. 107 par. 3 kodeksu postępowania administracyjnego
Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne — wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze odniosło się tylko do pierwszego z zarzutów (negatywnie), zaś argumenty odwołujące się do art. 24 par. 1 pkt 5 kpa pominięto milczeniem — zatem decyzja została podtrzymana w całości.
Rozpatrując kolejną skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, że jedną z podstawowych zasad postępowania administracyjnego jest zasada przekonywania — organ powinien wyjaśniać stronom wszystkie przesłanki, którymi kierował się rozstrzygając sprawę (art. 11 kpa). Każda decyzja administracyjna musi być prawidłowo uzasadniona, po pierwsze po to, żeby jej adresat zrozumiał jak władza ustosunkowała się do jego stanowiska, a po drugie po to, żeby mógł zadziałać tryb instancyjnej kontroli (nieprawidłowe uzasadnienie uniemożliwia prawidłową kontrolę decyzji). Dlatego też uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać wskazanie faktów udowodnionych, dowodów, na których organ się oparł, a także przyczyn odmowy uznania innych dowodów, a wszystko to z podaniem podstawy prawnej.
Słowem: jeśli urząd uznał, że ukarany nie ma racji — to ma obowiązek wyraźnie uzasadnić dlaczego uważa, że jego zarzuty były bezzasadne.
Biorąc zatem pod uwagę, że skarżący w odwołaniu powołał się na okoliczności będące podstawą wznowienia postępowania — tak bowiem ocenia się wydanie decyzji przez pracownika podlegającego wyłączeniu od rozpoznania sprawy (art. 145 par. 1 pkt 3 kpa) — to obowiązkiem SKO było odniesienie się do tych zarzutów, a nie zbywanie ich milczeniem.
Stwierdzając, że brak odniesienia się do zarzutów odwołania, które zmierzały do wznowienia postępowania oznacza wadliwość uzasadnienia zaskarżonej decyzji, WSA ponownie uchylił wydaną przez SKO decyzję (ale nie zwrócił sprawy do ponownego rozpoznania ;-)
(Z ciekawostek: po pierwszym podejściu SKO zapłaciło skarżącemu 100 złotych, w drugim podejściu koszty ustalono na tę samą kwotę — jeszcze moment i tak się skończy, że to zbywca będzie miał trzy stówki w kieszeni…; no i pamiętajcie, że zgłosić sprzedaż auta można przez internet — zajmuje to nie więcej niż 7 minut, razem z logowaniem się via PZ i podpisywaniem załączników.)