Numer PESEL dla obywatela Ukrainy

Krótko i na temat, ponieważ może się przydać: ustawa o pomocy uchodźcom zawiera także przepisy pozwalające nadać polski numer PESEL ukraińskiemu obywatelowi, który uszedł do Polski przed putinowską napaścią.

A mianowicie, w pewnym skrócie:

• każdy uchodźca obywatelstwa ukraińskiego, którego pobyt w Polsce jest legalny na gruncie ustawy pomocowej, może wystąpić o nadanie mu polskiego numeru PESEL;

• stosowny wniosek należy złożyć osobiście (wyjątkiem jest osoba nieposiadająca lub ograniczona w zdolności do czynności prawnej), w dowolnej polskiej gminie (ale niekoniecznie w urzędzie — mogą być mobilne punkty, art. 6 ust. 8 ustawy); wniosek o przyznanie numeru PESEL postać papierowego dokumentu, który musi być osobiście podpisany przez wnioskodawcę; będą wzory formularzy przygotowane w języku ukraińskim;
• (lubującym się w zadawaniu podchwytliwych pytań podpowiadam wątpliwość: czy obywatel Ukrainy powinien podpisać się „po swojemu”, czy jednak nazwiskiem zapisanym zgodnie z zasadami transliteracji? przepis mówi, że podpis powinien być „własnoręczny czytelny” — czy гражданка jest dla P.T. Czytelników jakkolwiek czytelna?);
• odpowiedź na to pytanie jest w ustawie: dane we wniosku podaje się w sposób określony zasadami transliteracji wynikającymi z ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego (art. 4 ust. 6 ustawy);
• do wniosku należy dołączyć fotografię biometryczną — taką jak do dowodu osobistego (na marginesie: organ gminy „może zapewnić” obywatelom Ukrainy możliwość nieodpłatnego wykonania fotografii, art. 5 ust. 1 ustawy); podczas składania wniosku pobiera się odciski palców (identycznie jak w przepisach o dowodach osobistych);
• wniosek o nadanie numeru PESEL może obejmować zgodę na wprowadzenie danych do rejestru danych kontaktowych, a także o potwierdzenie profilu zaufanego — bo i owszem, Ukraińcy w Polsce będą mieli możliwość korzystania z dobrodziejstw polskiej urzędowej informatyzacji;
• urząd odmawia nadania numeru PESEL jeśli (i) fotografia nie spełnia wymogów prawnych; (ii) nie pobrano odcisków linii papilarnych; (iii) podczas weryfikacji danych okazało się, że informacje podane we wniosku nie zgadzają z danymi przetwarzanymi przez Straż Graniczną;
• dane obywatela Ukrainy, któremu nadano numer PESEL będą gromadzone w odrębnym rejestrze („rejestr obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL”, art. 6 ust. 4 ustawy), zaś status cudzoziemca będzie oznaczony dodatkowym symbolem UKR;
• dla jasności: numer PESEL będzie niezbędny obywatelowi ukraińskiemu m.in. w przypadku zamiaru założenia działalności gospodarczej (art. 23 ust. 2), uzyskania niektórych świadczeń socjalnych (także na dziecko, art. 26 ust. 3, art. 29 ust. 1 ustawy), wystąpienia o jednorazowe świadczenie pieniężne w kwocie 300 złotych (art. 31 ust. 1 ustawy).

I teraz tak: ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw w sobotę, tego samego dnia weszła w życie; ponieważ nadawanie numerów PESEL zależy od wdrożenia rozwiązań technicznych, data realnego wejścia w życie regulacji miała zależeć od komunikatu wydanego przez ministra informatyzacji (art. 114 ustawy) — no i jest: nadawanie numerów PESEL obywatelom Ukrainy startuje od 16 marca 2022 r. (komunikat Ministra Cyfryzacji z 12 marca 2022 r. w sprawie określenia terminu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie przepisów art. 4-10 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz.U. z 2022 r. poz. 584).