Subiektywne przekonanie, że doszło do kradzieży tożsamości nie uzasadnia zmiany imienia i nazwiska

Czy kradzież podpisanej in blanco kartki papieru może być podstawą do urzędowej zmiany imienia i nazwiska, a to w obawie przed (niejasnymi) konsekwencjami takiej utraty? Czy jednak nawet hipotetyczna kradzież tożsamości nie jest ważnym powodem usprawiedliwiającym wniosek o zmianę danych osoby?

wyrok WSA w Poznaniu z dnia 10 lutego 2022 r. (II SA/Po 633/21)
1) Ważne powody przemawiające za zmianą imienia i nazwiska nie mogą wynikać jedynie z subiektywnego przekonania osoby żądającej zmiany, ale muszą również sprostać zobiektywizowanym i zracjonalizowanym kryteriom ich oceny.
2) Samo tylko przedstawienie subiektywnego opisu domniemanych zdarzeń, które miałyby świadczyć o dokonaniu tzw. kradzieży tożsamości, nie stanowi wykazania zaistnienia ważnego powodu dla odstąpienia od zasady względnej stabilności tożsamości osoby i zasady stabilizacji imion i nazwisk
.

Sprawa zaczęła się od złożonego wniosku o zmianę imienia i nazwiska (niestety, wskutek anonimizacji orzeczenia możemy się tylko dowiedzieć, że chodziło „wniosek o przestawienie imion i skrócenie nazwiska” — „z G.K. na B.G.K.” — o czym więcej poniżej). Wnioskodawczyni podkreśliła, że wniosek nie jest „fanaberią czy kaprysem”, lecz wynika z kradzieży danych osobowych — ponieważ ktoś zabrał 8 czystych kartek formatu A-4, na których złożyła swój podpis (były to jakieś wnioski dotyczące pomocy społecznej).

Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego stwierdził, że wskazana przyczyna nie jest ważnym powodem uzasadniającym zmianę imienia i nazwiska (por. „Zmiana imienia i nazwiska — czyli co zrobić by nazywać się „Sienkiewicz” lub „Czarnecki”?”) i odmówił uwzględnienia wniosku. Stanowisko to podtrzymał wojewoda.

art. 4 ust. 1 ustawy o zmianie imienia i nazwiska
Zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:
1) imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;
2) na imię lub nazwisko używane;
3) na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
4) na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

W skardze na odmowną decyzję pełnomocnik kobiety podkreślił, że bezpieczeństwo danych osobowych i dyskomfort wynikający z dalszego posługiwania się zagrożoną tożsamością jest ważnym powodem w rozumieniu przepisów o zmianie imienia i nazwiska. Pojęcie to powinno być bowiem oceniane subiektywnie, tj. z perspektywy osoby (już choćby przez to, że stanowi jej dobra osobiste), a nie organu — natomiast biorąc pod uwagę, że zmiana nie jest radykalna („obejmuje zmianę nazwiska z Kosierbińska na Kosierb oraz zmianę kolejności używanych imion” [sic!]) wniosek był zasadny.

Odnosząc się do sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny przypomniał, że co do zasady obowiązuje zasada względnej stabilizacji imion i nazwisk — czyli regułą jest, że każdy się nazywa, jak się nazywał, a wyjątkiem jest możliwość zmiany danych personalnych z ważnych powodów.

Nazwisko jest elementem tożsamości osoby w rozumieniu prawa cywilnego, spełnia funkcję indywidualizującą i identyfikującą na wszelkich płaszczyznach życia społecznego i posiada również znaczenie publicznoprawne. Służy bowiem do dokonywania identyfikacji osób przez władze państwowe, m.in. dla celów ewidencyjnych i celów związanych z bezpieczeństwem publicznym. Posługiwanie się określonym, urzędowo stwierdzonym imieniem i nazwiskiem, pełni funkcję identyfikatora publicznego. Imię i nazwisko spełnia także w zorganizowanym społeczeństwie istotną funkcję identyfikacyjną i porządkującą. Dlatego też musi cechować się pewnością i stabilności.

Ustawa wskazuje cztery przesłanki zmiany imienia i nazwiska, katalog ten nie jest zamknięty, przeto wniosek o zmianę imienia i nazwiska można uzasadnić dowolną przyczyną — pod warunkiem, iż będzie to ważny powód. Pojęcie „ważnego powodu” nie jest prawnie zdefiniowane, zatem podlega odrębnemu dookreśleniu w każdej indywidualnej sprawie, w ramach uznania administracyjnego; kontrola decyzji odmownej powinna zatem obejmować zbadanie czy organ nie przekroczył granic swobodnej interpretacji i dowolności. W orzecznictwie przyjmuje się, że wniosek o zmianę imienia i nazwiska nie może opierać się wyłącznie na subiektywnych ocenach zainteresowanej osoby — zawsze muszą być to okoliczności szczególne, a nawet nadzwyczajne — które jednak należy oceniać według przesłanek obiektywnych. Hipotetyczna kradzież tożsamości wniosku takiego nie usprawiedliwia — zmiana imienia i nazwiska nie może wynikać z subiektywnego przekonania, iż jest to niezbędne ze względu na utratę dokumentów opatrzonych podpisem osoby — nie są więc wystarczające „wyobrażenia, odczucia czy stany emocjonalne”, wynikające z ciągu zdarzeń przedstawianych „w fantastyczny sposób”.
Z tego względu skarga na odmowę zgody na zmianę imienia i nazwiska została oddalona.

subskrybuj
Powiadom o
guest

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

5 komentarzy
Oldest
Newest
Inline Feedbacks
zerknij na wszystkie komentarze
5
0
komentarze są tam :-)x