Czy urząd może domagać się od strony postępowania dostarczenia materiałów potwierdzających informacje, które ten sam urząd powinien dobrze znać? Czy w przypadku nieuzupełnienia wniosku organ może pozostawić go bez rozpoznania? Czy jednak pozostawienie podania bez rozpoznania może być wówczas kwalifikowana jako bezczynność organu?
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 lipca 2022 r. (II GSK 618/22)
Skuteczne, a więc zgodne z art. 64 § 2 kpa, pozostawienie wniosku bez rozpoznania, które zostało poprzedzone wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych, oznacza, że organowi nie można postawić zarzutu bezczynności, w rozumieniu art. 37 § 1 pkt 1 kpa.
Sprawa zaczęła się od złożonego wniosku o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia nośnika reklamowego. W odpowiedzi prezydent miasta wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku (przedstawienia wymaganego prawem planu sytuacyjnego), pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.
Wnioskodawca odparł, że planu nie może przedstawić, ponieważ nie zna przebiegu granic pasa drogowego, aczkolwiek budynek od 16 lat stoi tam gdzie stał, a jego położenie powinno być urzędowi znane z urzędu…
Włodarz miasta pozostawił wniosek bez rozpoznania, co znów wnioskodawca potraktował jako bezczynność organu.
art. 64 par. 2 kodeksu postępowania administracyjnego
Jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.
art. 37 par. 1 pkt 1 kodeksu postępowania administracyjnego
Stronie służy prawo do wniesienia ponaglenia, jeżeli:
1) nie załatwiono sprawy w terminie określonym w art. 35 lub przepisach szczególnych ani w terminie wskazanym zgodnie z art. 36 § 1 (bezczynność);
Odnosząc się do skargi na bezczynność sąd przypomniał, że bezczynność organu polega m.in. na tym, że organ nie podejmuje, w wymaganym terminie, żadnych czynności, lub też prowadząc postępowanie nie załatwia sprawy w określonym prawem terminie.
Spór dotyczy tego czy pozostawienie podania bez rozpoznania można traktować jako bezczynność organu, jeśli urząd ocenił, iż wniosek był nieprawidłowy. Nie ma wątpliwości, że jednym z elementów spornego wniosku powinien być „ogólny plan orientacyjny w skali 1:10 000 lub 1:25 000 z zaznaczeniem zajmowanego odcinka pasa drogowego” (rozporządzenie w/s określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego). Zainteresowany dokumentu takiego nie przedstawił, zatem organ prawidłowo wezwał go do uzupełnienia wniosku, zaś brak zastosowania się do wezwania skutkuje pozostawieniem podania bez rozpoznania. Oznacza to, że urząd sprawą się zajął, a wniosek pozostawił bez rozpoznania wyłącznie ze względu na pasywność strony, która uniemożliwiała wszczęcie postępowania administracyjnego — trudno jest mu więc zarzucać bezczynność.
Jednakże pozostawienie podania bez rozpoznania na podstawie art. 64 § 2 kpa nie w każdym przypadku oznacza zasadność skargi na nierozpatrzenie sprawy w przewidzianym terminie. Taka ocena uzależniona jest od tego, czy organ administracji publicznej rzeczywiście miał podstawy do powołania się na normę zawartą w tym przepisie. Podkreślenia wymaga, że tylko wówczas, gdy przepis prawa ustanawia wprost określone wymogi co do składanego podania, organ może żądać ich spełnienia i uzupełnienia pisma (podania) o brakujące elementy.
Sumarycznie oznacza to, że prezydent miasta właściwie zastosował przepisy, zatem skarga na bezczynność podlegała oddaleniu jako bezzasadna.
Dla jasności: pamiętającym, że organ nie może żądać zaświadczenia ani oświadczenia na potwierdzenie znanych z urzędu faktów lub stanu prawnego (art. 220 par. 1 kpa) przypominam, że przepis ten dotyczy wyłącznie wydawania zaświadczeń (skądinąd urząd może znać usytuowanie budynków, ale przecież nijak nie domyśli się jakie dokładnie plany ma zainteresowany postawieniem reklamy, nieprawdaż?).