A teraz coś z nieco innej beczki czyli kilka zdań o tym, że jeśli współuprawnieni do grobu nie potrafią się porozumieć na gruncie wykonywania swych praw rzeczowych, to jest to sprawa o zarządzanie współwłasnością — a więc skarga kasacyjna od orzeczenia wydanego w postępowaniu nieprocesowym nie przysługuje.
postanowienie Sądu Najwyższego z 17 lutego 2022 r. (I CSK 1614/22)
1) Zgodnie z art. 519(1) § 2 pkt 1 kpc skarga kasacyjna nie przysługuje w sprawach dotyczących zarządu związanego ze współwłasnością.
2) Skoro przepisy nie przewidują możliwości zaskarżenia skargą kasacyjną orzeczeń sądu drugiej instancji wydanych w sprawach dotyczących zarządu związanego ze współwłasnością, to skarga nie przysługuje także w sprawie o rozstrzygnięcie dotyczące zarządu wspólnym prawem do grobu.
Sprawa zaczęła się od wniosku złożonego przez współuprawnioną do grobu — by sąd stwierdził, że to wnioskodawczyni, a nie osoba trzecia, zostanie w nim pochowana. Wniosek został prawomocnie oddalony, zatem zainteresowana złożyła skargę kasacyjną („czy strony mogą domagać się, aby sąd ustalił sposób wykonywania wspólnego prawa w sytuacji, gdy rodzi to spór?” — tak brzmiało zagadnienie prawne).
Sąd Najwyższy przypomniał, że prawo do grobu składa się z dwóch elementów: osobistych (niemajątkowych), które powstają w momencie złożenia pierwszego zmarłego, a także majątkowych — grób może stanowić pewną wartość na gruncie prawa rzeczowego.
art. 519 § 4 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego
Skarga kasacyjna [w postępowaniu nieprocesowym] nie przysługuje w sprawach dotyczących:
2) zarządu związanego ze współwłasnością lub użytkowaniem;
Własność grobu może przysługiwać kilku osobom, zaś w przypadku powstania sporu co do wykonywania tego prawa w zakresie przekraczającym zakres zwykłego zarządu stosuje się (per analogiam) przepisy o rozstrzyganiu sporów współwłaścicieli (art. 199 kc) — zatem stosuje się przepisy o postępowaniu nieprocesowym (uchwała SN z 29 września 1978 r., III CZP 56/78, por. „Czym jest prawo do dysponowania grobem?”). Jednakże konsekwencją zastosowania trybu nieprocesowego jest to, że skarga kasacyjna w sprawie o zarząd współwłasnością nie przysługuje — zatem skargi kasacyjnej nie można wnieść także w sprawie dotyczącej wspólnego wykonywania prawa do grobu.
Odrzucenie skargi kosztowało wnioskodawczynię 360 złotych kosztów postępowania.
(ujęcie czysto ilustracyjne, fot. Olgierd Rudak, CC BY-SA 4.0)