Krótko i na temat, ale przecież opublikowanej (i niedostępnej przez pewien czas) nowelizacji przepisów konsumenckich (tych, co to „już od 28 maja”) nie można na tutejszych łamach nie poświęcić trochę uwagi. Dziś zatem będzie o tym, że już od 1 stycznia 2023 r. zmieniają się przepisy regulujące umowy zawierane podczas pokazów, wycieczek oraz podczas nieumówionych wizyt w domach konsumentów (ustawa z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2022 r. poz. 2581).
Dalej będzie w punktach, bo tak najprościej:
- umowy zawierane podczas pokazów, wycieczek, a nawet składanie przez komiwojażerów niezapowiadanych wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta nadal będą legalne i wiążące — acz sprzedawcy nie będzie wolno przyjmować wówczas zapłaty;
- pojawia się bowiem przepis, w myśl którego płatność z tytułu umowy zawartej podczas wycieczki, pokazu lub nieumówionej wizyty komiwojażera w domu może być dokonana dopiero po upływie ustawowego terminu na odstąpienie od umowy;
art. 17a ustawy o prawach konsumenta
Przedsiębiorca nie może przyjąć płatności przed upływem terminu [na odstąpienie od umowy], w przypadku zawarcia umowy podczas wycieczki albo nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta, albo pokazu, chyba że pokaz został zorganizowany w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta na jego wyraźne zaproszenie.
- zakaz ten nie dotyczy wyłącznie pokazów organizowanych w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta — acz wyłącznie na jego wyraźne zaproszenie, a przedsiębiorca musi mieć niezbity dowód, iż został zaproszony;
- przy okazji ustawa wydłuża — do 30 dni — termin na odstąpienie od umowy zawartej podczas wycieczki lub niemówionej wizyty w domu konsumenta (art. 27 ust. 2 upk);
- ale to nie wszystko, bo nowelizacja całkowicie zakazuje zawierania umów dotyczących usług finansowych podczas pokazu lub wycieczki, a zakaz ten dotyczy także finansowania bezpośrednio związanego z główną ofertą — czyli koce i garnki proszę bardzo, ale nie na kredyt konsumencki (znów: z wyjątkiem wizyty na wyraźne zaproszenie, art. 7ab upk);
- naruszenie zakazu zawierania umów o usługi finansowe podczas pokazów i wycieczek będzie skutkowało sankcją nieważności takiej umowy;
- dla jasności: klasyczna sprzedaż na raty (art. 583 kc) nie jest usługą finansową — jest po prostu umową sprzedaży za cenę płatną w określonych ratach; różnica polega na tym, że przy sprzedaży na raty nie ma żadnego RSSO, opłat przygotowawczych, finansowania i odsetek, etc.;
- natomiast naruszenie zakazu przyjmowania od konsumentów zapłaty przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej w czasie pokazu, wycieczki lub niezamawianej wizyty, będzie wykroczeniem zagrożonym grzywną do 5 tys. zł;
art. 139c § 1 kodeksu wykroczeń
Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa przyjmuje od konsumenta płatność przed upływem terminu do odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, w przypadkach określonych w art. 17a ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, podlega karze grzywny.
- redakcja tego przepisu może budzić istotne wątpliwości, ponieważ można interpretować go także jako (niewsparty treścią samej ustawy o prawach konsumenta) zakaz przyjmowania płatności w przypadku umów zawartych na odległość — ale przecież nieustający w swej mądrości prawodawca na pewno nie chciał narażać sklepów internetowych na komplikacje tego rodzaju i odniesienie do art. 17a upk powinno rozwiewać tego rodzaju wątpliwości;
- (tu mała dygresja, żeby znów nie było tak, jak bywało: art. 139c kw pojawia się także w projekcie ustawy o działalności windykacyjnej, więc żeby się nie skończyło nadpisaniem lub zdublowaniem).
I to by było na tyle, na razie — czytam dalej.