A skoro dawno temu było o tym, że miałem wątpliwości co do legalności sprawdzania dokumentów tożsamości osób wchodzących do sądu, dziś będzie o tym, że chyba będzie ustawowa podstawa do przeszukiwania — o, przepraszam: do przeglądania zawartości bagażu i odzieży osób wchodzących do budynków sądowych (projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw).
A mianowicie, w pewnym skrócie:
- przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych już dziś zakazują wnoszenia do budynków sądowych broni, amunicji, materiałów wybuchowych i innych środków niebezpiecznych, a także dają prezesowi sądu możliwość zarządzenia środków bezpieczeństwa zapobiegających naruszeniu w/w zakazów, zgodnych z przepisami o ochronie osób i mienia;
- zgodnie z przedstawionym projektem nowelizacji ustawy przepisy te mają zostać uszczegółowione: każda (prawie każda, ale o tym za moment) osoba wybierająca się do sądu będzie musiała zgodzić się na przeglądanie zawartości jej bagażu i odzieży, zaś ochrona będzie miała prawo odmówić wstępu do gmachu sądowego osobie, która odmówi sprawdzenia tego, co przy sobie posiada;
art. 54 ust. 3 ustawy prawo o ustroju sądów powszechnych (projekt)
W celu zapobieżenia naruszeniu zakazu [wnoszenia broni, amunicji, materiałów wybuchowych i materiałów niebezpiecznych] oraz zapewnienia bezpieczeństwa [w budynku sądu], pracownik ochrony, wpisany na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej w rozumieniu ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia, przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia w budynkach sądu ma prawo do:
1) przeglądania zawartości bagażu lub odzieży osób wchodzących do budynku sądu;
2) odmowy zezwolenia na wejście do budynku sądu osoby odmawiającej poddania się przeglądaniu zawartości bagażu lub odzieży;
3) odmowy zezwolenia na wejście do budynku sądu osoby posiadającej przy sobie [broń…];
4) żądania usunięcia innych przedmiotów i urządzeń, które mogą stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub mienia, lub oddania ich do depozytu.
- istotne: przy wejściu do budynku sądu ma być udostępniona informacja o prawach i obowiązkach osób wchodzących;
- przeglądanie bagażu i odzieży osób wchodzących do sądu polegać będzie na wzrokowej i manualnej kontroli, ale też sprawdzeniu z wykorzystaniem środków technicznych umożliwiających wykrycie przedmiotów zabronionych; w tym celu interesant będzie miał obowiązek udostępnić — otworzyć i pokazać zawartość — torby, teczki, plecaka, etc.;
- natomiast sprawdzanie odzieży ma przebiegać w możliwie nieinwazyjny sposób: manualne sprawdzenie zawartości ubrania nie będzie mogło prowadzić do odsłonięcia powierzchni ciała — jednak ochrona będzie miała prawo żądać zdjęcia zewnętrznych warstw odzienia, pokazania zawartości kieszeni, etc.;
- na żądanie zainteresowanej osoby z dokonania czynności sporządzany będzie protokół (niezależnie od tego czy stwierdzono obecność zakazanych przedmiotów i czy odmówiono prawa wejścia do sądu), a także prawo wniesienia skargi na działalność sądu; w przypadku odnalezienia takich przedmiotów obowiązkiem ochrony będzie niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do usunięcia niebezpieczeństwa (możliwość pozostawienia takich przedmiotów w depozycie jest wzmiankowana w projekcie dość lakonicznie — chyba należy to rozumieć w ten sposób, że co do zasady legalny scyzoryk będzie pozostawiany w depozycie, ale laska dynamitu będzie oznaczać wezwanie służb saperskich);
- to też chyba ważne: pracownik ochrony będzie miał obowiązek poinformować sekretariat wydziału o odmowie wstępu osoby wezwanej — ja się tylko zastanawiam czy taka absencja będzie traktowana jako usprawiedliwiona i skutkować spadnięciem terminu (bo jeśli tak, to rysują się chyba wspaniałe nowe możliwości dla liczących na wieczne odroczenia aż do przedawnienia);
- każdy-nie-każdy: przeglądanie bagażu i odzieży nie będzie dotyczyło m.in. Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów, a także członków rządu, Rzecznika Praw Obywatelskich, PUODO, osób korzystających z immunitetów parlamentarnego, sędziowskiego, prokuratorskiego, a także ławników tego sądu i referendarzy, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i komorników, kuratorów, rzeczników patentowych, biegłych sądowych, policjantów oraz funkcjonariuszy służb wszelakich (acz tylko w trakcie pełnienia funkcji służbowych), etc.,etc.
Zamiast komentarza: ja nie twierdzę, że to będą złe przepisy — moja opinia jest tylko taka, że to śmieszne, że ustawowa podbudowa takich praktyk pojawia się dopiero teraz…