Czy planowane wniesienie powództwa uzasadnia wniosek o udostępnienie z rejestru PESEL adresu zamieszkania pozwanego? Czy jednak sam zamiar złożenia pozwu nie pozwala na udostępnienie danych, ponieważ zamiar nie oznacza istnienia interesu prawnego? (nieprawomocny wyrok WSA w Szczecinie z 6 kwietnia 2023 r., II SA/Sz 861/22).
Sprawa zaczęła się od złożonego przez matkę wniosku o udostępnienie z rejestru PESEL danych w postaci adresu zameldowania i zamieszkania jej córki, koniecznych do złożenia pozwu o alimenty.
Prezydent miasta zwrócił się do wnioskodawczyni o wskazanie interesu prawnego w otrzymaniu danych osobowych (np. wezwania sądowego, orzeczenia, etc.), ale też wystąpił do córki z pytaniem czy zgadza się na udostępnienie danych osobowych. Zgody nie było, więc organ odmówił uwzględnienia wniosku, a tę decyzję podtrzymał wojewoda.
art. 46 ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy o ewidencji ludności
Dane [z rejestru PESEL oraz rejestrów mieszkańców] mogą być udostępnione:
1) osobom i jednostkom organizacyjnym, jeżeli wykażą w tym interes prawny
3) innym osobom i jednostkom organizacyjnym, jeżeli wykażą interes faktyczny w otrzymaniu danych, pod warunkiem uzyskania zgody osób, których dane dotyczą;
W skardze na odmowę kobieta podkreśliła, że nie kieruje nią interes prawny, lecz osobisty — chodzi jej wszakże o dane córki, „którą kocha”, ale nie wie jak się z nią skontaktować, a musi ją pozwać o alimenty.
Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że dane z rejestru PESEL mogą być udostępnione m.in.:
- pod warunkiem wykazania interesu prawnego — rozumianego jako interes „osobisty, własny, indywidualny, konkretny i aktualny”, ale też oparty na przepisie prawa administracyjnego materialnego (przepis prawa cywilnego wchodzi w rachubę tylko wówczas, gdy odsyła doń norma administracyjna);
- lub po wykazaniu interesu faktycznego — jednak wyłącznie po uzyskaniu zgody osoby, której dane osobowe mają być udostępnione (o zgodę występuje organ, zaś brak odpowiedzi traktowany jest jako odmowa, art. 46 ust. 2a uel).
Informacja o planowanym wytoczeniu powództwa nie oznacza istnienia interesu prawnego uzasadniającego żądanie udostępnienia danych z rejestru PESEL: wnioskodawczyni nie wykazała, iżby podjęła jakiekolwiek po temu działania, w szczególności nie przedstawiła sądowego wezwania do wskazania adresu pozwanej córki. Interesu prawnego nie można przy tym wywodzić z faktu więzi rodzinnych między matką a córką.
Zamiar złożenia pozwu usprawiedliwia natomiast udostępnienie danych z rejestru PESEL w oparciu o przesłankę interesu faktycznego, jednak wyłącznie za zgodą wyrażoną przez zainteresowaną osobę — ale biorąc pod uwagę, że córka nie zgodziła się na przekazanie matce swego adresu.
Sumarycznie zdaniem WSA oznacza to, że odmowa ze strony organu była prawidłowa, zatem skarga na decyzję została oddalona.