Krótko i na temat, ale tak jak mnóstwo krwi ludziom napsuły kary za brak zawiadomienia starosty o zbyciu lub sprzedaży używanego samochodu, tak teraz będzie obowiązek zarejestrowania nabytego pojazdu — oczywiście wsparty solidną porcją kar administracyjnych (a to wszystko za sprawą tej samej ustawy, która ma pozwolić na zastrzeżenie numeru PESEL, tj. ustawy z 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości, Dz.U. z 2023 r. poz. 1394).
Dalej będzie w punktach, bo tak prościej:
- temat sankcji za brak zawiadomienia starosty o zakupie lub sprzedaży samochodu jest już dobrze znany, tak kierowcom, jak sądom, które są obecnie zalewane setkami skarg na nałożone kary (przy czym WSA zwykle przychylają się do stanowiska obywateli);
- wkrótce będzie nieco inaczej: po pierwsze obowiązek zawiadomienia wydziału komunikacji będzie dotyczył tylko jego zbycia (znowelizowany art. 78 ust. 2 pkt 1 pord mówi już tylko o „zbyciu” pojazdu, a nie jego „nabyciu lub zbyciu”), pojawia się także przepis doprecyzowujący, iż w przypadku współwłasności maszyny wystarczające jest wysłanie informacji przez jednego z współwłaścicieli;
- po drugie kara za brak zawiadomienia o zbyciu będzie miała stałą wysokość 250 zł (nie będzie już widełek 200-1000 zł, znowelizowany art. 140mb ust. 6 pord):
- natomiast nabywca nie będzie już musiał starosty o czymkolwiek informować — na nim będzie spoczywał obowiązek zarejestrowania nabytego pojazdu — a ściśle rzecz ujmując złożenia wniosku o zarejestrowanie samochodu w terminie 30 dni od jego nabycia w Polsce, sprowadzenia z innego państwa UE lub dopuszczenia do obrotu przez skarbówkę (w przypadku auta importowanego spoza UE);
art. 73aa ust. 1 prawa o ruchu drogowym
Właściciel pojazdu jest obowiązany złożyć wniosek o jego rejestrację w terminie 30 dni od dnia:
1) nabycia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) dopuszczenia do obrotu przez organ Krajowej Administracji Skarbowej pojazdu sprowadzonego z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej;
3) sprowadzenia pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
- dla jasności: nabycie własności nie następuje wyłącznie w drodze umowy sprzedaży — toteż spadkobierca będzie miał obowiązek wystąpić o rejestrację auta w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się orzeczenia o nabyciu spadku lub sporządzenia aktu poświadczenia;
- (natomiast pewne odmienności dotyczyć będą firm: przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu pojazdami będą musieli zarejestrować własne auto w terminie dni dziewięćdziesięciu — przy czym literalnie przyjmuje się, że własnym autem jest każde używane, bo tylko właściciel nowego pojazdu (producent lub sprzedawca) nie będzie musiał go rejestrować, art. 73aa ust. 3 i ust. 5 pord);
- obowiązek zarejestrowania kupionego pojazdu nie dotyczy przypadku, kiedy nabywca sprzeda go w terminie przewidzianym na rejestrację lub przeznaczy automobil do recyklingu;
- skoro jest nowy obowiązek, to muszą być też nowe sankcje administracyjne: i tak kara za brak złożenia wniosku o rejestrację pojazdu będzie wynosiła 500 zł;
art. 140mb 1 pord
Kto będąc właścicielem pojazdu obowiązanym do złożenia wniosku o rejestrację pojazdu w terminie, o którym mowa w art. 73aa ust. 1, nie złoży tego wniosku w terminie, podlega karze pieniężnej w wysokości 500 zł.
- nowelizacja przewiduje surowsze reperkusje na firmy zajmujące się handlem używanymi samochodami: trzykrotnie dłuższy termin na jego rejestrację (90 dni) wiąże się też z dwukrotnie wyższą karą, która będzie wynosiła 1 tys. zł (art. 140mb ust. 2 pord);
- analogiczna kara (500 / 1000 zł) przewidziana jest za zignorowanie wezwania do uzupełnienia braków złożonego wniosku;
- natomiast jeśli nabywca pojazdu przekroczy termin jego rejestracji o 180 dni, wysokość kary znów wzrasta dwukrotnie — do 1000 / 2000 zł (art. 140mb ust. 5 pord);
- a jeśli auto jest własnością kilku osób, odpowiedzialność współwłaścicieli ma charakter solidarny (dla przypomnienia: to oznacza, że zobowiązanie dotyczy każdego z nich, ale urząd może obciążyć tylko jedną osobę — później współwłaściciele się ze sobą muszą sami porozliczać);
- i jeszcze ciekawostka: do kar pieniężnych za niewykonanie obowiązków w zakresie rejestracji lub poinformowania o sprzedaży samochodu nie będą miały zastosowania przepisy art. 189d-189f kpa (co m.in. oznacza, że urząd będzie stosował je „jak leci”, bez uwzględnienia okoliczności sprawy, nie będzie też można powołać się na działanie siły wyższej, nie będzie podstaw do odstąpienia od nałożenia kary).
Od kiedy to wszystko? Ano obowiązek zarejestrowania nabytego pojazdu — i kary za brak złożenia wniosku — wchodzi w życie 1 stycznia 2024 r. (art. 26 pkt 8 ustawy), przy czym:
- w przypadku pojazdów nabytych lub sprowadzonych przed 1 stycznia 2024 r. stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 14 ustawy);
- jeśli urząd wszczął postępowanie dotyczące uchybienia obowiązku, ale go jeszcze nie zakończył przed 1 stycznia 2024 r., kary są nakładane na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 16 ustawy);
- postępowania administracyjne wszczęte i niezakończone przed 2024 r. prowadzi się na w oparciu o obecne przepisy (art. 15 ustawy);
- a contrario: jeśli do uchybienia doszło w 2023 r., ale postępowanie w/s kary nie zostało wszczęte, stosuje się znowelizowane regulacje.
Zamiast komentarza: na logikę rzecz ujmując — to ma sens, bo właściwie absurdem było wymaganie od nowego właściciela tylko zgłoszenia zakupu używanego samochodu, bez wymogu jego przerejestrowania.